Fetvâ Emini Muhammed Fıkhî el-Aynî’nin (1147/1735) “Risâle fî Hükmi’t-Tütün ve’l-Kahve”sinin Tahkikli Neşri
Öz
Sigara Hicri X. Asrın sonlarında İslam dünyasına girmiş içecektir. İlk zamanlarda tütün yaprağının yakılarak dumanının çekilmesi keyif vermekle birlikte zararı ortaya çıkmadığı için asli hükme uygun olarak mübah kabul edilmiş, zamanla zararları ortaya çıkınca aleyhinde risaleler kaleme alınmıştır. Böylece sigaranın mübah olduğunu savunan fakihler karşısında, mekruh veya haram olduğunu savunan fakihler de çıkmıştır. Muhammed Fıkhî el-Aynî sigaranın haram olduğunu savunanlar arasında yer almaktadır. Risalesine öncelikle Fıkıh Usulünde “Eşyada asıl olan mübah olma” kaidesini Hanefi usul ve furu kaynaklarından irdelemiş, ardından sigaranın helal olduğunu savunanlara karşı, 1- sarhoşluk verme (sekr), 2- selim tabiatlı kimselerin hoşlanmasığı kötü bir şey olma (habes), 3- selim akıl ve tabiat sahipleri tarafından nefret edilme (fahş), 4- kötü kokusu bulunma (eza) ve 5- gereksiz harcamaya yol açma (seraf) şeklinde beş delil ile haram olduğunu ortaya koymaya çalışmış, bazı faydaları olduğunu savunanları reddetmiş, mekruh kabul edilmesi halinde bile devamlı kullanılması sebebiyle büyük günah olacağını ileri sürmüştür. Diğer taraftan devlet başkanının yasaklamasını dikkate alarak haram sayanların çıkarımlarının yerinde olmadığını savunmuştur. Kahveye gelince yine Hicri X. Asırdan önce İslam dünyasına girmiş, ilk zamanlarda keyif vermesinden dolayı gayri meşru sayanlar olmuşsa da yapılan tartışmalarda helal olduğu görüşü baskın çıkmış ve nihayet helallığında ittifak sağlanmıştır. Aynî de kahvenin haramlığını savunanlara reddiye olarak asli ibaha kuralına göre helallığını delilleriyle göstermeye çalışmıştır.
Anahtar Kelimeler
Öz
إنّ الدخان والقهوة من المحدثات في العالم الإسلامي، وقد تم تاريخ حدوثهما حوالي الألف الهجري. وبعدحدوث الدخان تكلم عن حكمه الفقهاء من المذاهب الإسلامية، واختلفوا على ثلاثة مذاهب في حكمه الأولمذهب الإباحة والجواز والثاني مذهب الكراهة والثالث مذهب التحريم والمنع وقد تم تأليف الرسائل علىاختلاف الأقوال الثلاثة. وأما القهوة فاختلف في حلّها أوان ظهورها وانتشارها، ثم آل الأمر إلى الاتفاق علىلمحمد فقهي العيني تحتلّ مكاناً مهماً بين الرسائل المتعلقة » رسالة في حكم التتن والقهوة « ، إباحتها. وعلى هذامن ناحية الأصول والفروع ثم نقد أدلة مجوزي » الأصل في الأشياء « بهاتين المسألتين، لما فيها إيضاح قاعدةشرب الدخان وسرد أدلة تحريمها من خمسة وجوه، وهي السكر والخبث والفحش والأذى والسرف، بالإضافةإلى أدلة حلّ شرب القهوة من ناحية الأصول والفروع.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Arapça |
|---|---|
| Konular | Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Ekim 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Sayı: 31 |
Kaynak Göster
