İslam Hukukunda Hataen Yapılan ve Ölüm ile Sonuçlanan Trafik Kazalarının Hükümleri

Yıl 2017, Sayı: 30, 157 - 177, 30.10.2017

Bahaeddin El-casim

Öz

Nefsin korunması ilkesi Mekasıd-ı Şeri’a’nın önemli gördüğü değerlerden birisi olarak kabul edilmektedir. Bundan dolayı hataen yapılsa dahi nefsin ölümüne veya zararına sebep olmak, İslam Hukukunda çeşitli sorumlulukları ve neticeleri olan suçlardandır. İlk dönem fıkıh alimleri kendi zamanlarına uygun olarak ölümle sonuçlanan trafik kazalarının hükümlerinden bahsetmişlerdir. Fakat günümüzde modern taşıtların daha da gelişmesi çok çeşitli ölümlerin de meydana gelmesine sebep olmaktadır. Bu durum asrımıza uygun olarak bu meselelerin hükümlerini ortaya koymamızı zaruri kılmaktadır. Trafik kazalarının çoğu bilmeden yapıldığından, çalışmamızda hataen öldürme ve hükümlerini işlemeye çalıştık. Çalışmamızın başında özet olarak her türlü ölüm çeşitlerini ele almaya gayret ettik. Akabinde şoförün sorumluluğunu, hataen adam öldürme ve diyet hükümlerini arz etmeye, Daha sonra Uluslararası Fıkıh Akademisinin farklı üç toplantısında ele alınan fakat henüz bir karara varılamayan kefaretin hükümlerini ve miktarını ele almaya çalıştık..

Anahtar Kelimeler

Hataen Öldürme , Trafik Kazaları , Şoförün Sorumluluğu , Diyet , Kefaret.

أحكام القتل الخطأ الناتج عن حوادث المرور في الفقه الإسلامي

Öz

يُعَدّ حفظ النفس من أهم مقاصد الشريعة الكلّية، لذا كان التعدي عليها أو إزهاقها –
ولو خطأً – من الجرائم التي يترتب عليها عددٌ من الآثار والمسؤوليات في الفقه الإسلامي. وقد
تكلم الفقهاء المتقدمون حول أحكام القتل الناتج عن حوادث المرور بما يتناسب مع زمانهم، أما
اليوم فقد تطورت وسائل النقل، وتعددت صور القتل الناتجة عنها، لذا كان من اللازم بيان أحكام
هذه المسائل بما يتناسب مع ع رنا الحاضر. ولما كانت هذه الجرائم في أغلبها من باب القتل الخطأ، ص
رأيت أن أقت ر في بحثي على أحكام القتل الخطأ فقط. وقد بدأت البحث بعرضٍ موجزٍ لأنواع ص
القتل وما يترتب على كل نوع، وتطبيقا ها على حوادث السير، ثم تكلمت حول مسؤولية السائق ت
عن القتل الخطأ، ثم عرضت أحكام الدية، وأحكام الكفارة وتعددها، والتي تعد من المسائل التي
ناقشها مجمع الفقه الإسلامي الدولي في ثلاث دوراتٍ مختلفة، ولم يُصدِر فيها قراراً نهائياً بعد.

Anahtar Kelimeler

Hataen Öldürme , Trafik Kazaları , Şoförün Sorumluluğu , Diyet , Kefaret.