Ibn Haldun’s Fiqh Aspect

Yıl 2014, Sayı: 24, 93 - 107, 30.10.2014

Emine Gümüş Böke

Öz

According to the information he gave in et-Ta’rîfbi-İbn Haldûn an rıhletuhû gar ben and şarkan where he tells about his life, Ibn Haldun, who is one of the famous person in Islamic science history, learned the basic religious sciences until he was 18, then started to work on politics and governorship. During this basic education he studied the sciences like Qur’an, Hadith, Fiqh, Fiqh method and kelam with philosophy and dialectic in the traditional education frame of that time. Whatmakes Ibn Haldun in Islamic though thistory is his original ideas he proposed in el-Mukaddime, especially in history and sociologyareas. Nevertheless he gave information about the character and historic evolution of almost all basic Islamic sciences. Ibn Haldun also gaves hort information about ferâiz, fiqhmethod, hilaf and hilâfiyât which are directly related to Fiqh. Also he tought in several madrasah in Egypt as a theorist of fiqh, and was being the president of Maliki Madhhab he was a practitioner. In this work, his fiqhas pect will be presented by explaining his general ideas about fiqh according to his work el-Mukaddime.

Anahtar Kelimeler

Sociology , Fiqh , History , İcma , Feraiz , Hilafet , Temper , Justice

İbn Haldûn ve Fıkıh İlmine Dair Görüşleri

Öz

İslamî ilimler tarihinin en önemli isimlerinden olan İbn Haldûn bizzat kendi ha yatını anlattığı et-Ta’rîf bi-İbn Haldûn ve Rıhletuhû Garben ve Şarkan adlı eserinde verdiği bilgilere göre o, 18 yaşına kadar temel din eğitimini almış, daha sonra da siyaset ve idarecilik alanlarında çalışmaya başlamıştır. Bu temel eğitimi sırasında o, döneminin eğitim öğretim gelenekleri çerçevesinde Kur’an, hadis, fıkıh, fıkıh usulü ve kelam gibi çeşitli dini ilimler ile felsefe ve mantık gibi aklî ilimleri okumuştur. İbn Haldûn’u İslam düşünce tarihinde meşhur eden ise, el-Mukaddime adlı ölümsüz eserinde özellikle tarih ve sosyoloji sahalarında ileri sürdüğü özgün fikirleridir. Bununla birlikte o, hemen hemen bütün temel İslam bilimlerinin nitelikleri ve tarihsel gelişimleri hakkında çeşitli bilgiler vermiştir. İbn Haldûn, fıkıh ilmiyle doğrudan ilişkili olan ferâiz, fıkıh usulü, hilaf ve hilâfiyât ilimleri hakkında da kısa bilgiler vermiştir. Ayrıca o, Mısır’da çeşitli medreselerde fıkıh hocalığı (müderrislik) yaparak fıkıh eğitim ve öğretiminin, Mâlikî Mezhebi başkadılığı yaparak da bizzat hukukî uygulamanın içerisinde bulunmuştur. Bu çalışmada İbn Haldûn’un el Mukaddime adlı eseri çerçevesinde fıkha dair fikirlerine genel bir bakış yapılarak onun fıkhî yönü değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi , Tarih , Fıkıh , Fıkıh Usulû , Feraiz , Hilafiyyat , Maliki Mezhebi