Eşlerden Birinin Üçüncü Kişiyle Yaptığı Muvazaalı İşlemlerin Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine İlişkin TMK Md.229 Hükmü Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Year 2018, Volume: 76 Issue: 2, 443 - 480, 12.04.2018

Arzu Genç Arıdemir

Abstract

TMK md.229 gereğince, eşlerden biri tarafından yapılan bazı karşılıksız kazandırmaların ve diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yapılan devirlerin, artık değerin hesaplanmasında edinilmiş mallara değer olarak eklenmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, TMK md.229 kapsamındaki işlemler ile eşlerin muvazaalı işlemlerinin farklarını ortaya koyarak, her iki halde doğacak hukukî sonuçları belirlemektir. Bu çalışmada öncelikle edinilmiş mallara katılma rejiminde eklenecek değerleri düzenleyen TMK md.229’un amacı ve hukukî niteliği incelenecek; hangi şartların bulunması halinde hükmün uygulanabileceği tespit edilecektir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, eşlerin muvazaalı işlemleri ile TMK md.229 kapsamındaki işlemleri karşılaştırılarak, doğacak hukuki sonuçlar arasındaki farklılıklar belirlenecektir. Ayrıca bir eşin, diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yararlandığı inançlı işlem kurumunun da Yargıtay kararları ışığında yaratacağı hukukî sonuçlar konumuz çerçevesinde ele alınacaktır. 

Keywords

Edinilmiş mallara katılma rejimi, Eklenecek değer, Muvazaalı işlem, İnançlı işlem

Evaluation of Fiduciary Transactions Made by one of the Spouses with the Third Party Within the Framework of TMK Art. 229 on the Regime of Participation in Acquired Property

Abstract

According to TMK Art. 229, some gratuitous gains made by one of the spouses and the cessions made with the aim of reducing the participation of the other spouse shall be added as the value to the acquired property during the calculation of the remnantal value. The purpose of this study is to determine the legal consequences of transactions within the scope of TMK Art. 229 and the collusive transactions of the spouses, by revealing the differences between them. In this study, the purpose and the legal nature of TMK Art. 229 that regulates the additions in the participation in acquired property regime will be examined. It will be determined under which conditions this provision shall be applicable. In the second part of the study, it will be examined, that the legal consequences of transactions within the scope of TMK Art. 229 and the collusive transactions of the spouses, by revealing the differences between them. In addition to that, the legal consequences of fiduciary transaction, which is used by a spouse to reduce the participation of the other spouse, will be discussed in the light of the decisions of the Court of Cassation within the framework of our subject. 

Keywords

Regime of participation in acquired property, Addition, Collusive transaction, Fiduciary transaction

References

• Acar, Faruk: Aile Hukukumuzda Aile Konutu Mal Rejimleri Eşin Yasal Miras Payı, 5. Baskı, Seçkin, Ankara 2016, ( “Mal Rejimleri” olarak kısaltılmıştır).
• Aday, Nejat: Taşınmaz Mülkiyetinin Naklinde Muvazaa, İstanbul 1992.
• Akıntürk, Turgut / Ateş, Derya : Türk Medenî Hukuku, Aile Hukuku, İkinci Cilt, 20. Bası, Beta, İstanbul 2017.
• Akipek, Jale G. / Akıntürk, Turgut : Eşya Hukuku, Beta, İstanbul 2009.
• Badur, Emel: “ Eşin Rızası”, TBBD, Y.2013, S.109, s.251-302.
• Dural, Mustafa /Öğüz, Tufan / Gümüş, Alper: Türk Özel Hukuku, C.III, Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2018.
• Dural, Mustafa / Öz, Turgut: Türk Özel Hukuku, C.IV, Miras Hukuku, 12. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2018.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2017. (“Borçlar Hukuku” olarak kısaltılmıştır).
• Eren, Fikret : Mülkiyet Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2016. (“Mülkiyet” olarak kısaltılmıştır).
• Esener, Turhan: Türk Hususi Hukukunda Muvazaalı Muameleler, Ankara 1956.
• Gençcan, Ömer Uğur: Türk Medeni Hukuku, Madde 185-530, 2. Bası, Yetkin Yayıncılık, Ankara 2007.
• Gümüş, Mustafa Alper: Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri (TMK m.185-281), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
• Hatemi, Hüseyin: “Nam-ı Müstear Kavramı ve Vekalet ile İlişkisi”, Temsil ve Vekalete İlişkin Sorunlar Sempozyumu, İstanbul 1977, s.127-146.
• Hatemi, H./Serozan, R. /Arpacı, A.: Eşya Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 1991. Hausheer, Heinz / Aebi Müller, Regina E.: Zivilgesetzbuch I Art.1-456 ZGB, Basler Kommentar, 5. Auflage, Herausgeber: Honsell/Vogt/Geiser, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2014. (Basler Komm. olarak kısaltılmıştır.).
• Hausheer, Heinz / Reusser, Ruth / Geiser, Thomas: Allgemeine Vorschriften, Art.181-195a ZGB; Die ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, Art.196-220 ZGB, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Familienrecht, Das Eherecht, Das Güterrecht der Ehegatten, Berner Kommentar, II/1/3/1, Staempfli Verlag AG- Bern 1992 (Berner Komm. olarak kısaltılmıştır.).
• Helvacı, İlhan: “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Boşanma Nedeniyle Sona Ermesi Halinde Artık Değere Katılma Alacağının Tabi Olacağı Zamanaşımı Süresi Üzerine (İçtihadı Birleştirme Kararını Gerektiren Durum)”, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, İstanbul 2010, s.969-980.
• İmre, Zahit/ Erman, Hasan : Miras Hukuku, 14. Basım, Der Yayınları, İstanbul 2018. Jaggi, Peter / Gauch, Peter: Das Obligationenrecht, Kommentar zu Art.18 OR, Zürich 1980.
• Jungo, Alexandra: Personen- und Familienrecht- Partnerschaftsgesetz Art.1-456 ZGB – PartG, CHK- Hand Kommentar zum Schweizer Privatrecht, 3. Auflage, Schulthess, Zürich-Basel-Genf 2016.
• Keller, Max / Schöbi, Christian: Allgemeine Lehren des Vertragsrecht, Band I, Helbing § Lichtenhahn, Basel und Frankfurt 1988. Kılıçoğlu, Ahmet: Aile Hukuku, 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2017 (Aile Hukuku olarak kısaltılmıştır).
• Kılıçoğlu, Ahmet: Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, 2. Baskı, Ankara 2002 (Edinilmiş olarak kısaltılmıştır.).
• Kılıçoğlu, Ahmet: Medeni Kanun’umuzun Aile- Miras Eşya Hukuku’nda Getirdiği Yenilikler, 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2014 (Yenilikler olarak kısaltılmıştır).
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem Sözleşme,
• Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/Serozan/Arpacı, 1. Cilt, 4 üncü Bası’dan 7 inci Tıpkı Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017.
• Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku, Ders Kitabı, 26. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2012.
• Nomer, H. N./ Ergüne, M.S.: Eşya Hukuku, Zilyetlik, Tapu Sicili, Rehin hakları, 3. Bası, On İki levha Yayıncılık, İstanbul 2016.
• Nomer, Halûk Nami: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Beta, İstanbul 2017.
• Nuspliger, Isabelle: ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), 3. Auflage, 2016.
• Oğuzman, M.K./Seliçi, Ö./Oktay Özdemir,S.: Eşya Hukuku, 21. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2018.
• Oğuzman, M.Kemal ./Öz, Turgut: Borçlar Hukuku, C.1, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
• Oğuzman, M. Kemal /Barlas, Nami: Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, 24. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2018.
• Ott, Walter: “Der Schutz der Anwartschaft auf den Vorschlagsanteil unter dem Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung mit Hilfe der güterrectlichen Herabsetzungs- und Rückforderungsklage,Festschrift für Cyril Hegnauer zum 65.
• Geburtstag, Bern 1986. Özdamar/ Kayış/ Yağcıoğlu/Akgün: Yasal Mal Rejimi ve Tasfiyesi, 4. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2017.
• Oktay Özdemir, Saibe: “Teminat Amaçlı Mülkiyet Devri Sözleşmeleri”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Prof. Dr. Aysel Çelikel’e Armağan, İstanbul 2001, s. 657 vd.
• Özsunay, Ergun: “Saf İnançlı Muamelelerde Vekalet Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Uygulanması”, Temsil ve Vekalete İlişkin Sorunlar Sempozyumu, İstanbul 1977, s.99-125.
• Pekcanıtez Hakan / Atalay Oğuz / Özekes, Muhammet : Medenî Usûl Hukuku, 5. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
• Piotet, Paul: Die Errungenschaftsbeteiligung nach schweizerischem Ehegüterrecht, Bern 1987.
• Rumo-Jungo, Alexandra / Majid, Nadja: “ Lebzeitige Zuwendungen im Spannungsfeld zwischen Güter – und Erbrecht”, successio, 2013, s.323-335.
• Sarı, Suat: Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Beşir Kitabevi, İstanbul 2007. Serozan, Rona/Engin, B. İlkay: Miras Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
• Serozan, Rona: “Tenkis Davasını Bütünleyen Edim Davası Üçüncü Kişilere Yöneltilebilir Mi? (Bir İçtihadı Birleştirme Kararı Üstüne Düşünceler”, İÜHFM, Y.1977, C.43, S.1-4, s.209-218. (“Tenkis” olarak kısaltılmıştır.) .
• Steck, Daniel / Fankhauser, Roland: Scheidung, Band I:ZGB/Band II:Anhänge, Sechster Titel: Das Gütercht der Ehegatten/Zweiter Abschnitt: Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, 3. Auflage, Stämpfli Verlag, Bern 2017.
• Sert Sütçü, Selin: Miras Bırakanın Muvazaalı Hukukî İşlemleri ve Sonuçları, Seçkin, Ankara 2018.
• Şeker, Muzaffer: Der türkische und der schweizerische gesetzliche Güterstand im Vergleich, Verlag H.J. Maurer, Freiburg 200.
• Şıpka, Şükran: Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar, 3.Basım, 2013.
• Şıpka, Şükran / Özdoğan, Ayça: Eşler Arasındaki Malvarlığı Davaları, 2.Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
• Tandoğan, Halûk:“İnançlı işlemlerde İnananın Korunması Sorunu ve Bu Sorunun Çözümünde BK. md. 393’ten Yararlanma Olanakları”, Temsil ve Vekalete İlişkin Sorunlar Sempozyumu, İstanbul 1977, s.73-98. (İnançlı İşlem olarak kısaltılmıştır).
• Tandoğan, Halûk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C.2, Ankara 1987. (Borçlar olarak kısaltılmıştır). Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1993. (Borçlar Hukuku olarak kısaltılmıştır).
• Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop: Eşya Hukuku, C.1, 5. Bası, İstanbul 1989. (Eşya Hukuku olarak kısaltılmıştır).
• Tuhr, Andreas von: Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, C.1-2, Çeviren: Cevat Edege, Yargıtay Yayınları No:15, Olgaç Matbaası, Ankara 1983.
• Turan Başara, Gamze: “Eşlerden Birinin Yaptığı Sağlararası Kazandırmaların Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine ve Miras Hukukuna İlişkin Kurallar Kapsamında Değerlendirilmesi”, Terazi Hukuk Dergisi, C.10, S.11, Kasım 2015, s.58-76.
• Tuor/Schnyder/Schmid/ Jungo: Das schweizerische Zivilgesetzbuch, Schulthess, 2015.
• Ulukapı, Ömer: İcra ve İflâs Hukuku, Mimoza Yayınları, Konya, 2015.
• Wolf, Stephan: “Vorschlags- und Gesamtgutszuweisung an den überlebenden Ehegatten mit Berücksichtigung der grundbuchrechtlichen Auswirkungen, Abhandlungen zum Schweizerischen Recht, Band: 584, Staempfli Verlag, 1996, s.61-103.
• Yavuz, Cevdet / Acar, Faruk / Özen, Burak: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, İstanbul 2017.
• Yenice Ceylan, Özge: “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Eklenecek Değerler”, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y.3, S.2018/2, s.215-246.
• Zeytin, Zafer: Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017 (“Edinilmiş” olarak kısaltılmıştır.)
• Zeytin, Zafer: “Değer Artış Payı, Eklenecek Değerler ve Denkleştirme Alacağı”, Uygulamalı Aile Hukuku Sertifika Programı III. Dönem 17-18 Kasım 2006, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulama Sorunları, Hazırlayanlar: Şıpka/Özbilen/Şensöz, (“Eklenecek Değer” olarak kısaltılmıştır).