Sözleşmesel Çerçevede Meydana Gelen Müteselsil Borçlulukta Borçlu Temerrüdü

Year 2019, Volume: 77 Issue: 2, 617 - 667, 31.12.2019

Davut Armağan

Abstract

Bir borç ilişkisinin borçlu tarafında birden fazla borçlu yer alabilir. Alacaklı karşısında birden fazla borçlunun yer alabildiği hallerden biri de müteselsil borçluluk halidir. Müteselsil borçluluk borç altına giren tarafların iradesinden kaynaklanabileceği gibi, kanunlarda müteselsil borçluluğa ilişkin kabul edilmiş düzenlemelerden de kaynaklanabilir. Borçluların sözleşmesel bir ilişki çerçevesinde alacaklı karşısında müteselsil borçlu olmaları, iradelerini bu yönde ortaya koymaları halinde meydana gelebilir. Öte yandan tarafların bu yönde açık bir iradeleri olmasa dahi kanun gereği sözleşmesel çerçevede müteselsil borçlu olma gündeme gelebilir. Bütün bu hallerde sözleşmesel olarak alacaklıya karşı borç altına giren müteselsil borçluların edimlerini zamanında ifa etmemeleri mümkündür. Bu durumda müteselsil borçluların temerrüdü söz konusu olur. Müteselsil borçluların temerrüdü bakımından temel kural, bunun şartları ve sonuçlarının her bir borçlu bakımından bağımsız olarak değerlendirilmesidir. Ancak bu temel kuralın istisnaları da bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sözleşmesel çerçevede meydana gelen müteselsil borçlulukta müteselsil borçlunun/borçluların temerrüdünün gerçekleşme şartlarının neler olduğunun tespiti ve müteselsil borçlulardan birinin, birkaçının veya tamamının temerrüdü halinde bu temerrüdün sonuçlarının neler olduğunun incelenmesidir.

Keywords

Müteselsil borçluluk, Müteselsil borçlu, Temerrüt, Sözleşme, Tazminat

Supporting Institution

Yazar bu çalışma için finansal destek almamıştır.

Debtor’s Default in Joint Indebtedness which Occurs within A Contractual Framework

Abstract

More than one debtor can take part at the debtor side in a debt relationship. One of the situations where more debtor takes part against the creditor is the joint indebtedness. Joint indebtedness can arise from the will of binding parties as well as the regulations regarding joint indebtedness. Becoming joint debtors against a creditor within a framework of contractual relationship can occur when debtors reveal their wills in this direction. Furthermore, becoming joint debtors in a contractual framework can occur also by law, even if joint debtors do not have such will. It is possible that the joint debtors do not perform on time who incurs a contractual debt. In such cases, default of joint debtors is in question. Independent consideration of conditions and results of the default of joint debtors is the main rule. But there are also exceptions about this main rule. The aim of this work is the determination of the conditions of the default of joint debtor/debtors in joint indebtedness, which occurs within a contractual framework and examination of the results of the default when one, some or all of joint debtors incur in default.

Keywords

Joint indebtedness, Joint debtor, Default, Contract, Compensation

References

• Akıntürk T, Müteselsil Borçluluk (AÜHF Yayınları 1971).
• Akkanat H, ‘İfada Gecikme ve Borçlu Temerrüdü’, Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan (Beta 2000).
• Arat A, ‘Müteselsil Borçlarda Alacaklı ile Borçlular Arasındaki İlişkinin Hüküm ve Sonuçları’ (2018) 26(2) SÜHFD 325.
• Arsebük E, Borçlar Hukuku C. 1 ve C. 2 (3rd edn, Güney Matbaacılık ve Gazetecilik 1950).
• Aydın Ünver T, ‘Tacirler Arası İhbar ve İhtarlara İlişkin Şeklin Hukuki Niteliği’, Prof. Dr. Hasan Erman’a Armağan (Der 2015).
• Ayrancı H, Türk Borçlar Hukukunda Munzam Zarar (BK m 105) (Yetkin 2006). Bahadır Z, ‘Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma’ (2013) 17(3) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1.
• Barlas N, Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar (Kazancı 1992).
• Becker H, Berner Kommentar,B. VI, Obligationenrecht Allgemeine Bestimmungen, Art. 1-183 OR (2nd edn, Stämpfli 1945).
• Berger B, Allgemeines Schuldrecht (3rd edn, Stämpfli 2018).
• Bozer A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (2nd edn, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2007).
• Brox H and Walker Wolf-Dietrich, Allgemeines Schuldrecht (39th edn, C.H. Beck 2015).
• Bucher E, Schweizerisches Obligationenrecht: Allgemeiner Teil ohne Deliktsrecht (2.th edn, Schulthess 1988).
• Buz V, Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme (Tıpkı Basım, Yetkin 2014).
• Büren Bv, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil (Schultess & Co 1964).
• Canbolat F, ‘Müteselsil Borcun Sona Erme Nedenleri: Borçlar Kanunu Tasarısı’ndaki İlgili Hükümlerin Kısa Değerlendirilmesi ile Birlikte’ (Yaz 2008) 66(3) ABD 68.
• Canyürek M, Müteselsil Borçlulukta İç ve Dış İlişkiler (Vedat Kitapçılık 2003).
• Dağdelen AH, 818 ve 6098 Sayılı Borçlar Kanunlarında Borçlular Arasında Teselsül (On İki Levha 2011).
• Dalamanlı L, Kazancı F and Kazancı M, İlmi ve Kazai İçtihatlarla Açıklamalı Borçlar Kanunu C. 2 (Kazancı 1990).
• Doğan G, ‘Sürekli Borç İlişkilerinde Borçlunun Temerrüdü’ [72] ABD 385.
• Edgü E, Borçlar Hukuku Umumi Hükümler (İ.İ.T.İ.A Nihat Sayar Yayın ve Yardım Vakfı 1978).
• Erdem M, Özel Hukukta Zamanaşımı (1st edn, On İki Levha 2010).
• Erdoğan İ, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (3rd edn, Gazi Kitabevi 2017).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (23. baskı, Yetkin 2018).
• Erlüle F, ‘Müteselsil Kefalet ve Müteselsil Borçluluk Kavramlarının Karşılaştırılması’ (2003) 7(12) AÜEHFD 629.
• Feyzioğlu FN, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 2 (2nd edn, İÜHF Yayınları 1977).
• Fikentscher W and Heinemann A, Schuldrecht Allgemeiner und Besonderer Teil (11.th edn, De Gruyter 2017).
• Funk F, Borçlar Kanunu Şerhi I Umumi Hükümler (Üniversite Kitabevi n.d). Furrer A and Müller-Chen M, Obligationenrecht, Allgemeiner Teil (3rd edn, Schulthess 2018).
• Gauch P, Schluep WR and Emmenegger S, Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, B. 2 (10th edn, Schulthess 2014).
• Gautschi A, Solidarschuld und Ausgleich (Dike 2009).
• Göktürk HA, Borçlar Hukuku, Birinci Kısım, Borçların Umumi Hükümleri (1946).
• Graber CK, ‘Art. 143-150’ in Heinrich Honsell, Nedim P Vogt and Wolfgang Wiegand (eds), Basler Kommentar, Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR (6th edn. Helbing Lichtenhahn Verlag 2015).
• Guhl T, Das Schweizerische Obligationenrecht : mit Einschluss des Handels- und Wertpapierrechts (9th edn, Schulthess 2000).
• Hatemi H and Gökyayla E, Borçlar Hukuku Genel Bölüm (4th edn, Vedat Kitapçılık 2017).
• Havutçu A, Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Temerrüt ve Müsbet Zararın Tazmini (Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları 1995).
• Huguenin C, Obligationenrecht Allgemeiner und Besonderer Teil (2nd edn, Schulthess 2014).
• İnan AN and Yücel Ö, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (4th edn, Seçkin 2014).
• İyimaya A, ‘Zincirleme Sorumlulardan Yalnızca Biri Aleyhine Açılan Davada ‘Zincirleme Sorumluluk Kaydı’nın Yeralması Zorunlu Mudur?’ [1995] TBBD 378.
• Jung P, ‘Art. 143-150’ in Heinrich Honsell (ed), Kurzkommentar OR (Helbing Lichtenhahn 2014).
• Kaniti S, Akdin İfa Edilmediği Def’i (İÜHF Yayınları 1962).
• Kapancı KB, Birlikte Borçlulukta Borçlular Arası İlişkiler (2.th edn, Vedat Kitapçılık 2014).
• Karabağ Bulut N, ‘Tacirler Arası İhbar ve İhtarlar Bakımından Getirilen Şeklin Geçerlilik Veya İspat Şartı Şeklinde Nitelendirilmesine Bağlı Olarak Doğuracağı Hukuki Sonuçlar’, Prof. Dr. Hasan Erman’a Armağan (Der 2015).
• Karahasan MR, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 2 (Beta 2003).
• Keller M and Schöbi Christian, Das Schweizerische Schuldrecht, B. 4, Gemeinsame Rechtsinstitute für Schuldverhältnisse aus Vertrag, unerlaubter Handlung und ungerechtfertigter Bereicherung (2nd edn, Helbing Lichtenhahn 1985).
• • Keller, Max/Schöbi, Christian, Das Schweizerische Schuldrecht, B. 1, Allgemeine Lehren des Vertragrechts (3rd edn, Helbing Lichtenhahn 1988).
• Kılıçoğlu A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (22nd edn, Turhan 2018).
• Kırca Ç, ‘Müteselsil Sorumlulukta Borçlar Kanunu Tasarısı ile Getirilen Değişiklikler’, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan (Yetkin 2006).
• Kocayusufpaşaoğlu N and others, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C. 1 (5th edn, Filiz Kitabevi 2010).
• Koller A, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil (4th edn, Stämpfli 2017).
• Kramer EA and Probst T, Obligationenrecht Allgemeiner Teil (2.th edn, Helbing Lichtenhahn 2013).
• Kratz B, Obligationenrecht, Solidarität, Art. 143-150 OR (Berner Kommentar Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Stämpfli 2015).
• Krauskopf F, Art. 143-150 OR, Die Solidarität (Zürcher Kommentar Obligationenrecht, 3rd edn, Schulthess 2016).
• Kurt LM, Borçlunun Sorumlu Olmadığı Sonraki İmkânsızlık (TBK m 136) (Yetkin 2016). Larenz K, Lehrbuch des Schuldrechts, B. 1, Allgemeiner Teil (14th edn, C.H. Beck 1987).
• Mazan S, ‘Art. 143-150 OR’ in Andreas Furrer and Anton K Schnyder (eds), Handkommentar zum Schweizer Privatrecht Obligationenrecht Allgemeine Bestimmungen (3rd edn. Schulthess 2016).
• Medicus D and Lorenz S, Schuldrecht I, Allgemeiner Teil (21st edn, Beck 2015).
• Müller T, ‘Art. 143-150 OR’ in Jolanta Kren Kostkiewicz and others (eds), OR Kommentar, Schweizerisches Obligationenrecht (3.th edn. Orell Füssli 2016).
• Oğuzman MK and Öz MT, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. 1 (16th edn, Vedat Kitapçılık 2018).
• •Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. 2 (14th edn, Vedat Kitapçılık 2018).
• Olgaç S, Kazai ve İlmi İçtihatlarla Türk Borçlar Kanunu Genel Hükümler (3rd edn, İsmail Akgün Matbaası 1970).
• Oser H and Schönenberger W, İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, Madde 110-183 (Şerhin İkinci Basılışının Tercümesi, Adalet Bakanlığı 1950).
• Önen T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (5th edn, Yargı 1999).
• Öz MT, ‘Borçlu Temerrüdünde Sözleşmeden Dönmenin Bu Sözleşme Gereğince Kazanılmış Ayni Haklara Etkisi ve Klasik Dönme Kuramı ile Yeni Dönme Kuramının Kısa Bir Karşılaştırmalı Eleştirisi’ [13] MHAD 131.
• Paksoy MS, Zamanaşımından Feragat (TBK 160) (1st edn, On İki Levha 2012).
• Pekmez C, Borcun İfa Edilmediği Defi (Ödemezlik Defi) (On İki Levha 2019).
• Reisoğlu S, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler (25th edn, Beta 2014).
• Saymen FH and Elbir HK, Türk Borçlar Hukuku I, Umumi Hükümler C. 2 (İsmail Akgün Matbaası 1958).
• Schwenzer I, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil (7th edn, Stämpfli 2016).
• Seliçi Ö, Borçlar Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi (İÜHF Yayınları 1976).
• Serozan R, Sözleşmeden Dönme (2nd edn, Vedat Kitapçılık 2007).
• Şahin Caner A, Türk Borçlar Kanununda Müteselsil Borçluluk (On İki Levha 2017).
• Şener OH, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku (3rd edn, Seçkin 2017).
• Taşkın ZD, ‘İfasına Başlanmış Sürekli Edimli Sözleşmelerde Borçlu Temerrüdü’ [2018] Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 429.
• Tekinay SS, Borçlular Arasında Akdi Teselsül, (Yayımlanmamış Doçentlik Tezi) (1956).
• • ‘Müteselsil Borç ile Kefalet Arasında Bir Mukayese’ (1956) 47(7) Adalet Dergisi 742.
• Tekinay SS and others, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (7th edn, Filiz Kitabevi 1993).
• Tercier P, Pichonnaz P and Develioğlu HM, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (On İki Levha 2016).
• Tuhr A von and Escher A, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, B. II. (3rd edn, Schulthess 1984).
• Tunçomağ K, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1 (Sermet Matbaası 1976).
• Turan Başara G, ‘Türk Borçlar Kanunuyla Getirilen Yeni Bir Müessese: Borca Katılma’ (2014) 63(2) AÜHFD 419.
• Velidedeoğlu HV and Özdemir R, Türk Borçlar Kanunu Şerhi (Genel-Özel) (Yargıtay Yayınları 1987).
• Weiss A, Solidarität nach Art. 143-149 des Schweizerischen Obligationenrechts unter besonderer Berücksichtigung der Verjährung (Schulthess 2011).
• Yavuz C, Acar F and Özen B, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler (10th edn, Beta 2014).
• Yüce MB, Alacaklı ve Borçlu Açısından İfa Zamanı (Vedat Kitapçılık 2015).