Yabancı Plakalı Motorlu Kara Taşıtlarının Karıştıkları Kazalardan Dolayı Yeşil Kart Sigortası Kapsamında Türkiye Motorlu Taşıt Bürosuna Dava Açılması

Yıl 2021, Cilt: 79 Sayı: 2, 519 - 542, 29.07.2021

Musa Aygül

https://doi.org/10.26650/mecmua.2021.79.2.0006

Öz

Türkiye’ye giriş yapmak isteyen yabancı plakalı araçların işletenleri, mevzuat gereği ya sınır kapılarında zorunlu malî sorumluluk sigortası (ZMSS) yaptırmak zorundadır ya da Türkiye’de geçerli Yeşil Kart Sigortasına sahip olmalıdır. Yeşil Kart Sistemi, motorlu kara taşıtlarının milletlerarası hareketliliğini kolaylaştırmak ve yabancı plakalı araçların işletilmesi esnasında verdikleri zararların, kazanın meydana geldiği ülkede ZMSS limitleri ve şartları dâhilinde tazmini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Türkiye’de Yeşil Kart Sigortası işlemlerini yerine getirmek amacıyla Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu (TMTB) kurulmuştur. Yeşil Kartlı yabancı plakalı bir aracın Türkiye’de karıştığı bir trafik kazasından dolayı başkalarının uğradığı zararın tazmini, yabancı sigorta şirketi ya da büro adına TMTB tarafından gerçekleştirilmektedir. Zarar görenler Yeşil Kartı düzenleyen yabancı sigorta şirketi ya da ilgili büro yerine doğrudan TMTB’ye müracaat edebilmekte ya da dava açabilmektedir. Bu çalışmada, zarar görenler karşısında TMTB’nin sorumluluğunun hukukî dayanakları ve davadaki konumu üzerinde durulmuştur. Türkiye’de görülmekte olan davalarda TMTB’nin yabancı sigorta ya da ilgili büroya yöneltilen davaların hukuki dayanağı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Kart Sigortası, Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu, Yabancı plakalı araçların Türkiye’de kaza yapması, Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunun zarar görenlerin açtıkları davadaki konumu, Yeşil Kart Sistemi

Destekleyen Kurum

Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

Filling a Law Suit Against the Turkish Motor Insurers’ Bureau based on Green Card Insurance, due to the Accidents Caused by Vehicles with Foreign Licence Plates Abstract

Öz

Vehicles with foreign license plates can only be accepted in Turkey if they are insured with compulsory automobile liability insurance at the border gate or with Green Card Insurance valid for Turkey as required by regulations. The Green Card System was established to facilitate the international mobility of motor land vehicles and to ensure the compensation of damages borne by third parties because of an accident caused by vehicles with foreign license plates; however, this is subject to the limitations and conditions of the mandatory liability insurance in the country where the accident occurred. The Turkish Motor Insurers’ Bureau (TMIB) executes and oversees Green Card Insurance operations in Turkey. In traffic accidents involving vehicles with foreign license plates with a Green Card, damages borne by third parties are compensated by the TMIB on behalf of foreign insurance companies or offices. Victims can directly apply to the TMIB instead of filing a lawsuit against foreign insurance companies or the office that issued the Green Card. The study elucidates the legal basis of the liability and particularly analyzes the legal status of the TMIB against victims.

Anahtar Kelimeler

Green Card Insurance, Turkish Motor Insurers’ Bureau, Traffic accidents involving vehicles with foreign licenses plates in Turkey, Legal status of the Turkish Motor Insurers’ Bureau against victims in a case, Green Card System

Kaynakça

• Altop A, ‘Trafik Kazaları Sebebiyle İleri Sürülen Destekten Yoksun Kalma Taleplerine İlişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 15.06.2011 Tarihli E. 2011/17-142 K. 2011/411 Sayılı ve 22.02.2012 Tarihli E. 2011/17-787 K. 2012/92 Sayılı Kararları ile Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 05.06.2012 Tarihli ve E. 2011/11551 K. 2012/7391 Sayılı Kararının Değerlendirilmesi’ (2008) 8(1) Yaşar Üniversitesi Dergisi 151-184.
• Arkan S, Ticari İşletme Hukuku, (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2019).
• Armbrüster C, Privatversicherungsrecht (2. Aufl, Mohr Siebeck 2019).
• Atalı M, Ermenek İ ve Erdoğan E, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (2. Bası, Yetkin 2019).
• Ayhan R, Çağlar H ve Özdamar M, Sigorta Hukuku Ders Kitabı (3. Bası, Yetkin 2020).
• Çeker M, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Sigorta Hukuku (20. Bası, Karahan Kitabevi 2019). Çelikel A ve Erdem BB, Milletlerarası Özel Hukuk (15. Bası, Beta 2017).
• Doğan V, Milletlerarası Özel Hukuku (6. Bası, Savaş 2020).
• Ekşi N, Türk ve Avrupa Birliği Hukukunda Yabancı Unsurlu Sigorta Sözleşmelerinde Uygulanacak Hukuk (Beta İstanbul 2012). Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (22. Bası, Yetkin 2017).
• Gökcan HT, Karayolları Trafik Kanununa Göre Hukukî Sorumluluk Tazminat Sigorta ve Rücu Davaları (9. Bası, Seçkin 2018).
• Junker Abbo, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch (Herausgeber: Säcker, F. Jürgen/ Rixecker, Roland/ Oetker, Hartmut/ Limperg, Bettina Hrsg.) (8. Aufl. Band 13, 2021).
• Kara E, ‘Sınırötesi Trafik Kazaları: Avrupa Birliğinde ve Türk Hukukunda Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası’ (2016) 6(11) Hasan Kalyoncu Hukuk Fakültesi Dergisi 215-256.
• Kayıhan Ş, ‘Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortasında (ZMSS=Trafik Sigortası) Sigorta Ettirenin Kendi Tam Kusuru ile Vefatı Halinde Mirasçıların Üçüncü Kişi Sıfatıyla Müteveffanın Sigortacısına Başvurmaları Durumuna İlişkin Hukuki Düşünceler’ (2016) 22(1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 251-264.
• Kocasakal H, Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri (Galatasaray Üniversitesi 2001).
• Kuru B, Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı (Legal 2015).
• Looschelders D, ‘Internationale Zuständigkeit für Klagen gegen ausländische Entschädigungsstellen und Grüne-Karte-Büros’ (2018) 38(4) IPRax (Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts) 360-363.
• Merkin R and Hemsworth M, The Law of Motor Insurance (2nd Edition, Sweet&Maxwell 2015).
• Metzler M, ‘Nationales Versicherungsbüro (NVB) & Nationaler Garantiefonds (NGF)’, Haftpflicht des Motorfahrzeughalters - neue Antworten auf alte Fragen (Herausgeber: Walter Fellmann), ( Stämpfli 2013) 155-188.
• Memiş T, ‘Güvence Hesabının Taşımanın 100 km. Altında Olması Nedeniyle Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Kapsamında Ödeme Yapmayı Reddetmesi Hukuka Uygun mudur?’ (2012) 3(1) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 129-150.
• Nomer E, Devletler Hususî Hukuku (22. Bası, Beta 2017).
• Pekcanıtez H, Pekcanıtez Medenî Usûl Hukuku Cilt I (Editörler: Pekcanıtez H, Özekes M, Akkan M ve Taş Korkmaz H) (15. Bası, On İki Levha 2017).24
• Poroy R ve Yasaman H, Ticari İşletme Hukuku (Vedat 2019).
• Roth, WH, Internationales Versicherungsvertragsrecht (Paul Siebeck 1985).
• Seven V, ‘Sigorta Güvence Hesabı’nın Kapsamı ve Destekten Yoksun Kalma Tazminatı’ (2017) 12(157-158) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 31-62.
• Sirmen S, ‘Zarar Sigortaları Kapsamına Giren Sigorta Akitlerinden Doğan Kanunlar İhtilâfı’ (2006) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi <tez.yok.gov.tr> Erişim Tarihi 10 Ağustos 2020.
• Şanlı C, Esen E ve Ataman Figanmeşe İ, Milletlerarası Özel Hukuk (7. Bası, Beta 2019).
• Tanrıver S, Medenî Usûl Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve İlk Derece Yargılaması (Yetkin, 2016).
• Tufan Y, ‘Uluslararası Motorlu Araçlar Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortası ve Yeşil Kart Sistemi’ (2008) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi <tez.yok.gov.tr> Erişim Tarihi 10 Ağustos 2020.
• Ulaş I, Uygulamalı Sigorta Hukuku Mal ve Sorumluluk Sigortaları (7. Bası, Turhan Kitabevi 2010).
• Ülgen H, Helvacı M, Kaya A ve Nomer Ertan NF, Ticari İşletme Hukuku (Vedat 2019).
• Yavaşi M, Kara Taşıtları Sigortaları (Yetkin 2020).