Smart Contracts and the Problems Likely to Appear in the Field of Private Law Regarding Its Possible Implementation

Yıl 2022, Cilt: 80 Sayı: 4, 1067 - 1103, 31.12.2022

Mükerrem Onur Başar

Öz

Smart contracts have emerged as an important technological development, when considering the fast pace with which technology is developing. Nowadays the digital architecture of smart contracts automates the fulfillment of contractual obligations and has digital features that ensure the performance of these obligations. The technology that ensures the performance of contractual obligations is blockchain technology. In this regard, the most important difference smart contracts based on current technological innovations and blockchain technology is that it is not technically and de facto possible to intervening from outside the blockchain system where the smart contracts are loaded by parties to the contract or any other person, institution, or organization individually is de facto not technically possible.Consequently, within the scope of smart contracts, the creditor is not concerned about whether the debtor will fulfill their obligation or how the court will rule on a lawsuit to be filed in case of a dispute. The main topics this article discusses in this regard are the complications with regard to the qualifications of a smart contract and their compliance to personal data protections regulated within the framework of blockchain innovation, scrutiny within the framework of general terms and conditions, ability to fill in the gaps in a contract, smart contracts’ structural difficulties in terms of implementing certain contractual provisions, the effects of hardships on smart contracts, and identifying the applicable law in case this has not been explicitly chosen in contracts with foreign elements.

Anahtar Kelimeler

Blockchain, Smart Contracts, Breach of Contract, Personal Data, Applicable Law

Akıllı Sözleşmeler ve Özel Hukuk Uygulamasında Ortaya Çıkması Muhtemel Sorunlar

Öz

Akıllı sözleşmeler teknolojinin süratle geliştiği günümüzde önemli bir teknolojik gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır. Akıllı sözleşmeler sadece tek bir kişi veya kurumun kontrolünde olan merkezi bir sisteme yüklenmemekte, birbirinden bağımsız fakat birbirine blok zincirler şeklinde bağlı bir veri tabanına yüklenmektedir. Akıllı sözleşmelerin dijital mimarisi, sözleşmeden doğan borçların ifa edilmesini otomatik hale getirmekte ve ifanın yerine getirilmesini teminat altına almaktadır. Bu noktada akıllı sözleşmelerin günümüze kadar gerçekleşen teknolojik inovasyonlardan en önemli farkı, akıllı sözleşmelerin blokzincir sistemine bir kez yüklenmesinden sonra sözleşmelerin taraflarının veya herhangi bir üçüncü kişinin artık; bireysel olarak bu sözleşmelere müdahale etmesinin teknolojik olarak mümkün olmaması oluşturmaktadır. Dolayısıyla, akıllı sözleşmeler kapsamında alacaklı, borçlunun borcunu ifa edip etmeyeceği veya uyuşmazlık durumunda açılacak bir eda davasında mahkemenin nasıl bir karar vereceği endişesini taşımamaktadır. Diğer taraftan, akıllı sözleşmelerin yukarıda ifade edilen özellikleri, bunların özel hukuk alanında uygulanması bakımından, çözüm bulunması gereken bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, akıllı sözleşmelerin nitelendirilmesi, kişisel verilerin korunması mevzuatına uyumu, genel işlem koşulları çerçevesinde denetimi, bu sözleşmelerde bulunan boşlukların doldurulması ve birtakım sözleşme hükümlerinin uygulanması bakımından akıllı sözleşmelerin arz etmiş olduğu yapısal sorunlar, aşırı ifa güçlüğü hallerinin akıllı sözleşmelere etkileri, ihtiyati tedbirlerin icrasının akıllı sözleşmeler düzleminde göstermiş olduğu zorluklar ve yabancılık unsuru taşıyan sözleşmelerde açıkça hukuk seçiminin yapılmamış olması durumunda uygulanacak hukukun tespit edilmesi gibi meseleler makalemizde ele alınan başlıca konuları oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Blokzincir, Akıllı Sözleşmeler, Sözleşmenin İhlali, Kişisel Veriler, Uygulanacak Hukuk, Blockchain, Smart Contracts, Breach of Contract, Personal Data, Applicable Law

Kaynakça

• Aksoy ÇP, Akıllı Sözleşmelerin Kuruluşu ve Geçerlilik Şartları (1. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2021). google scholar
• Antalya G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (2. Bası, Seçkin Yayıncılık 2019). google scholar
• Arslanyürek YK, ‘Öncelenmiş Borca Aykırılık Kavramı ve Alacağı Tehlikeye Düşen Alacaklının Diğer Hukuki İmkanları ile Karşılaştırılması’ (2019) 14 Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 887-916. google scholar
• Atamer MY, ‘Genel İşlem Şartlarının Denetiminde Yeni Açılımlar’ in Prof. Dr. Rona Serozan, Prof. Dr. Mustafa Dural (edr) Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, (1. Bası, Seçkin Yayınevi 2004) 291-331. google scholar
• Atamer MY, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, (1. Bası, Beta Yayınevi 2001). google scholar
• Ayan M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (12. Bası, Adalet Yayınevi 2020). google scholar
• Bahtiyar M, ‘805 Sayılı “İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun”un Kapsamı ve Yaptırımı Sorunu’ in Ömer Teoman (edr) Prof.Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan (1. Bası, Vedat Kitapçılık 2007) 1731-1750. google scholar
• Başoğlu B, ‘Öncelenmiş Borca Aykırılığın Sonuçları’ (2008) 66 İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası 287-310. google scholar
• Baysal B, Sözleşmenin Uyarlanması, BK madde 138 Aşırı İfa Güçlüğü, (4. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2020). google scholar
• Berberich M ve Steiner M, ‘Blockchain Technology and the GDPR - How to Reconcile Privacy and Distributed Ledgers?’ (2016) 2 European Data Protection Law Review 422-426. google scholar
• Bertoli P, ‘Smart (Legal) Contracts: Forum and Applicable Law Issues’ in Benedetta Cappiello, Gherardo Carullo (edr), Blockchain Law and Governance (Springer, 2020) 181-189. google scholar
• Borgogno O, ‘Usefulness and Dangers of Smart Contracts in Consumer Transactions’ in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibo (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 288-310. google scholar
• Budak AC, Karaaslan Varol, Medeni Usul Hukuku, (4. Bası, Adalet Yayınevi 2020). google scholar
• Burcuoğlu H, Hukukta Beklenmeyen Hal ve Uyarlama, (1. Bası, Filiz Kitapevi 1995). google scholar
• Buz V, Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme (1. Bası, Yetkin Yayınları, 2014). google scholar
• Caria R, ‘Definitions of Smart Contracts, Between Law and Code’ in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibo (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 19-36. google scholar
• Çekin SM, Avrupa Birliği ile Mukayeseli Olarak 6698 Sayılı Kanun Çerçevesinde Kişisel Verilerin Korunması Hukuku (3. Bası, On İki Levha Yayınevi 2020). google scholar
• Çekin SM, ‘Borçlar Hukuku ile Veri Koruma Hukuku Açısından Blockchain Teknolojisi ve Akıllı Sözleşmeler: Hukuk Düzenimizde Bir Paradigma Değişimine Gerek Var Mı?’, (2019) 77 İstanbul Hukuk Mecmuası 315-341. google scholar
• Çelikel A ve Erdem B, Milletlerarası Özel Hukuk (16. Bası, Beta Basım 2020). google scholar
• DiMatteo AL, Cannarsa M ve Poncibo C,‘Smart Contracts and Contract Law’ in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibo (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) . google scholar
• Doğancı DE, Genel İşlem Koşullarında Saydamlık Denetimi, (1. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2018). google scholar
• Durovic M ve Janssen A, 'Formation of Smart Contracts under Contract Law', in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibo (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 3-18. google scholar
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (23. Bası, Yetkin Yayıncılık 2018). google scholar
• Erp, VS ‘Data Protection in Hybrid World’ in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibo (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 233-239. google scholar
• Gatteschi V, Lamberti F ve Demartini C, ‘Technology of Smart Contracts’ in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibo (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 37-58. google scholar
• Giordano MT, ‘Blockchain and the GDPR: New Challenges for Privacy and Security’ in Benedetta Cappiello, Gherardo Carullo (edr), Blockchain Law and Governance (Springer, 2020) 275-286. google scholar
• Goetz JC ve Scott ER, ‘Liquidated Damages, Penalties and the Just Compensation Principle: Some Notes on an Enforcement Model and a Theory of Efficient Breach’ (1977) 77 Columbia Law Review 554-594. google scholar
• Hatemi H, Gökyayla Emre, Borçlar Hukuku Genel Hüküm (4. Bası, Vedat Kitapçılık 2017). google scholar
• Herian R, ‘Blockchain, GDPR, and Fantasies of Data Sovereignty’, (2020) 12 Law, Innovation, Technology 156-174. google scholar
• Kapancı B, ‘Özel Hukuk Penceresinden Blokzincir: “Sanal Para” Değerleri ve “Akıllı Sözleşmeler” Üzerine Değerlendirmeler’ in Eylem Aksoy Retornaz, Osman Gazi Güçlütürk (edr), Gelişen Teknolojiler ve Hukuk 1: Blokzincir (On İki Levha Yayıncılık, 2020) 114-154. google scholar
• Karaman TA, ‘Sona Ermiş veya Geçersiz Sözleşmelerde Tarafların İfa Etmiş Oldukları Edimlerin İadesi’ (2018) 1 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 285-333. google scholar
• Karamanlıoğlu A, ‘Concept of Smart Contracts-A Legal Perspective’ (2018) 35 Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 29-42. google scholar
• Kocayusufpaşaoğlu N, Borçlar Hukukuna Giriş Hukuki İşlem Sözleşme (7. Bası, Filiz Kitapevi 2017). google scholar
• Kraus SJ, ‘The Correspondence of Contract and Promise’ (2009) 109 Columbia Law Review 16031649. google scholar
• Kuru B ve Aydın B, Medeni Usul Hukuku, (5. Bası, Yetkin Yayınları 2021) google scholar
• Kutluay E, ‘Türk Borçlar Kanunu’nda Genel İşlem Koşulları’ (2017) 19 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1369-1422. google scholar
• Kürşat Z, Borçlar Hukuku Alanında Hile Kavramı (1. Bası, Kazancı Kitap 2003). google scholar
• Küzeci, E, ‘Blokzinciri, Hukuk ve Kişisel Verilerin Korunması: Yeni bir Güven Mekanizması Kurmak Olanaklı mı?’ in Eylem Aksoy Retornaz, Osman Gazi Güçlütürk (edr), Gelişen Teknolojiler ve Hukuk 1: Blokzincir (On İki Levha Yayıncılık, 2020) 155-180. google scholar
• Lipshaw J, ‘The Persistence of “Dumb” Contracts ’ (2019) 2 Stanford Journal of Blockchain Law & Policy 1-12. google scholar
• Moerel L, ‘Blockchain and Data Protection’, in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibö (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 213-232. google scholar
• Nomer HN, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (16. Bası, Beta Basım 2018). google scholar
• Pekcanıtez H, Atalay O ve Özekes M, Medeni Usul Hukuku, (8. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2020). google scholar
• Poncibö C, ‘Blockchain and Comparative Law’ in Benedetta Cappiello, Gherardo Carullo (edr), Blockchain Law and Governance (Springer, 2020) 137-156. google scholar
• Poncibö C ve DiMatteo LA., ‘Smart Contracts, Contractual and Noncontractual Remedies’ Code’ in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibö (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 118-140. google scholar
• Posner AE, ‘Economic Analysis of Contract Law after Three Decades: Success or Failure?’ (2003) 112 The Yale Law Journal 829-880. google scholar
• Ortolani P, 'The Judicialization of the Blockchain' in Philipp Hacker, Ioannis Lianos, Georgios Dimitropoulos, and Stefan Eich (edr), Regulating Blockchain: Techno-Social and Legal Challenges (Oxford University Press 2019) 289-310. google scholar
• O’Shields R, 'Smart Contracts: Legal Agreements for the Blockchain' (2017) 21 North Carolina Banking Institute 177-194. google scholar
• Rodrigues RU, ‘Law and the Blockchain’ (2019) 104 Iowa Law Review 679-729. google scholar
• Rühl G, ‘Smart (Legal) Contracts, or: Which (Contract) Law for Smart Contracts?’ in Benedetta Cappiello, Gherardo Carullo (edr), Blockchain Law and Governance (Springer, 2020) 159-180. google scholar
• Savelyev A, 'Contract Law 2.0: «Smart» Contracts as the Beginning of the End of Classic Contract Law' (2017) 26 Information & Communications Technology Law 117-134. google scholar
• Schwartz A ve Scott ER, ‘Contract Theory and the Limits of Contract Law’ (2003) 113 The Yale Law Journal 543-619. google scholar
• Scott ER ve Triantis GG, ‘Incomplete Contracts and the Theory of Contract Design’ Case Western Reserve Law Review (2005) 187-201. google scholar
• Seligman AM, ‘Moral Diversity and Efficient Breach’ (2019) 117 Michigan Law Review 885-938. google scholar
• Serozan R, ‘Karşılıklı Sözleşmelerde Baştan Dayatılmış veya Sonradan Oluşmuş Edimler Arası Dengesizliğin Uyarlama Yoluyla Düzeltilmesi’ in Nami Barlas (edr) Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, (1. Bası, Beta Yayınları 2000) 1013-1030. google scholar
• Serozan R, Sözleşmeden Dönme (2. Bası, Vedat Kitapçılık, 2007). google scholar
• Sklaroff MJ, ‘Smart Contracts and Cost of Inflexibility’ (2017) 166 University of Pennsylvania Law Review 263-303. google scholar
• Surden H, ‘Computable Contracts’ (2012) 46 University of California Davis Law Review 629-700. google scholar
• Süzel EB, ‘6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Genel İşlem Koşulu Kavramı ve İçerik Denetimi’ in Prof. Tufan Öğüz (edr) Prof. Dr. Mustafa Dural’a Armağan, (1. Bası, Filiz Kitapevi 2013) 276-306. google scholar
• Şanlı C, Esen E ve Figanmeşe İA, Milletlerarası Özel Hukuk (7th Bası, Beta Basım 2020). google scholar
• Şanlı KC, Hukuk ve Ekonomi Perspektifinden Sözleşme Hukuku ve Sözleşme Yaptırımlarının Ekonomik Analizi (1. Bası, On İki Levha Yayınevi 2017). google scholar
• Tai ETT, ‘Challenges of Smart Contracts Implementing Excuses’, in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibö (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 80-101. google scholar
• Tai ETT, ‘Force Majeure and Excuses in Smart Contracts’, (2018) 26 European Review of Private Law 787-804. google scholar
• Tevetoğlu M, 'Ethereum ve Akıllı Sözleşmeler' (2021) 12, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 193-208. google scholar
• Topçuoğlu M, ‘Genel İşlem Şartları ile Rekabet İhlali ve Sonuçları’ (2015) 19 Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3-69. google scholar
• Tshibende LDM, ‘Smart Contracts Issues of Property and Security Rights’, in Larry A. DiMatteo, Michel Cannarsa, Cristina Poncibö (edr) The Cambridge Handbook of Smart Contracts, Blockchain Technology and Digital Platforms, (Cambridge University Press 2020) 240-250. google scholar
• Uzunallı S, ‘Genel İşlem Şartlarının Haksız Rekabet Hükümleriyle Denetlenmesi’ (2013) 71 İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 383-420. google scholar
• Yeniocak U, ‘Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Genel İşlem Koşullarının Yargısal Denetimi’ (2013) 107 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 75-96. google scholar
• Verstraete M, 'The Stakes of Smart Contracts' (2019) 50 Loyola University Chicago Law Journal 743-795. google scholar
• Werbach K ve Cornell N, ‘Contracts Ex Machina’, (2017) 67 Duke Law Journal 313-382. google scholar
• Elektronik Kaynaklar / Electronic Resources google scholar
• ‘Bitcoin Nedir’ < https://bitcoin.org/tr/sss#genel > Erişim Tarihi 16 Kasım 2020. google scholar
• ‘Blokzincir Teknolojileri’ < https://blokzincir.bilgem.tubitak.gov.tr/blok-zincir.html > Erişim Tarihi 12 Eylül 2020. google scholar
• Caria R, 'The Legal Meaning of Smart Contracts' (2018) 26 , European Review of Private Law 731, 733; 'Whitepaper Smart Contracts and Distributed Ledger - A Legal Perspective' < https:// www.isda.org/a/6EKDE/smart-contracts-and-distributed-ledger-a-legal-perspective.pdf > Erişim Tarihi 15 Eylül 2020. google scholar
• ‘Coinmarketcap’ < https://coinmarketcap.com/tr/ > Erişim Tarihi 15 Eylül 2020. google scholar
• ‘Etherium Nedir’ (4 Kasım 2020) < https://ethereum.org/tr/ > Erişim Tarihi 16 Kasım 2020. google scholar
• Durovic M, ‘How to Resolve Smart contract Disputes - Smart Arbitration as a Solution’ (Oxford Business Law Blog, 1 June 2018) < https://www.law.ox.ac.uk/business-law-blog/blog/2018/06/ law-and-autonomous-systems-series-how-resolve-smart-contract-disputes > Erişim Tarihi 17 Kasım 2020. google scholar
• Farrell S, Machin H ve Hinchliffe R, ‘Lost and Found in Smart Contract Translation - Considerations in Transitioning to Automation in Legal Architecture’ <https://www.uncitral.org/pdf/english/ congress/Papers_for_Programme/14-FARRELL_and_MACHIN_and_HINCHLIFFE-Smart_ Contracts.pdf > Erişim Tarihi 1 Ağustos 2020. google scholar
• Humbeeck VA, ‘The Blockchain-GDPR Paradox’ (CodeMine, 21 November 2017) < https:// codemine.be/posts/20171121-blockchain-gdpr-paradox/ > Erişim Tarihi 22 Kasım 2020. google scholar
• Lessig L, ‘Code is Law (Harvard Magazine) < https:// harvardmagazine.com/2000/01/code-is-law-html > Erişim Tarihi 19 Kasım 2020. google scholar
• Maxwell W ve Salmon J, ‘A Guide to Blockchain and Data Protection’ (A Guide to Blockchain and Data Protection, September 2017) < https://www.hlengage.com/_uploads/downloads/5425Gui detoblockchainV9FORWEB.pdf > Erişim 22 Kasım 2020. google scholar
• Meyer D, ‘Blockchain Technology is on a Collision Course with EU Privacy Law’ (The Privacy Advisor) < https://iapp.org/news/a/blockchain-technology-is-on-a-collision-course-with-eu-privacy-law/ > Erişim Tarihi 22 Kasım 2020. google scholar
• Mik E, ‘Smart Contracts: Terminology, Technical Limitations and Real-World Complexity’ Law Innovation and Technology (2009) 9 (2) < https://ink.library.smu.edu.sg/cgi/viewcontent. cgi?article=4298&context=sol_research > Erişim Tarihi 19 Ağustos 2020. google scholar
• Mukherjee A, ‘Smart Contracts: Another Feather in UNCITRAL’s Cap’ (2018) Cornell International Law Journal Online, < http://cornellilj.org/smart-contracts-another-feather-in-uncitrals-cap/ > Erişim Tarihi 20 Ağustos 2020. google scholar
• ‘Patentscope’ < https://patentscope.wipo.int/search/en/search.jsf > Erişim Tarihi 1 Aralık 2020. google scholar
• ‘Payme+’ < https://www.payme.plus/ > Erişim Tarihi 15 Kasım 2020. google scholar
• SherborneA, ‘Blockchain, Smart Contracts and Lawyers’ (International Bar Association Publication, December 2017) https://www.ibanet.org/Document/Default.aspx?DocumentUid=17badeaa-072a-403b-b63c-8fbd985d198b > Erişim Tarihi 20 Kasım 2020. google scholar
• Szabo N, ‘Smart Contracts: Building Blocks for Digital Markets’ (Semantic Scholar, 25 January 2018) < http://www.truevaluemetrics.org/DBpdfs/BlockChain/Nick-Szabo-Smart-Contracts-Building-Blocks-for-Digital-Markets-1996-14591.pdf > Erişim Tarihi15 Eylül 2020. google scholar
• Szabo N, 'Formalizing and Securing Relationships on Public Networks' (First Monday 1 September 1997), < https://firstmonday.org/ojs/index.php/fm/article/view/548/469 > Erişim Tarihi 15 Eylül 2020. google scholar
• ‘The Unified Payment Identifier’ < https://payid.org/universal-payment-identifier-faqs#What%20 is%20PayID > Erişim Tarihi 14 Kasım 2020. google scholar
• Wright A ve Filippi DP, ‘Decentralized Blockchain Technology and the Rise of Lex Crytographia’ (10 March 2015) < https://ssrn.com/abstract=2580664 > google scholar
• ‘Virtual Currency Schemes - A Further Analysis’ (February 2015) <www.ecb.europa.eu/pub/pdf/ other/virtualcurrencyschemesen.pdf > Erişim Tarihi 22 Ağustos 2020. google scholar