Difficulties Regarding the Requirement of Indicating the Reason for Appeal in Criminal Procedural Law

Yıl 2022, Cilt: 80 Sayı: 4, 1331 - 1372, 31.12.2022

Fatih Birtek

Öz

The Turkish Court of Cassation began functioning on July 20, 2016. With this legal step, the Turkish Criminal Procedures (TCP) system transformed into a three-tier criminal justice system. First- and second-degree criminal procedures involve two aspects of judicial review: point of law and point of proof. However, the scope of judicial review of Turkish Court of Cassation includes only reviews points of law. The Court of Cassation only rules on the issue of point of law in material cases. The rules pertaining to the obligations for reason submittal and ultra petita have been adopted with regard to remedying legal appeals in the Turkish Criminal Procedure Code (TCPC). Therefore, the appeal must be made in a way that includes the whole reasons and also appellant can submit an additional petition which includes reasons of appeal. Although an application may be accepted as a request of appeal without showing a certain reason for the request, it cannot be accepted strictly as an appeal application. Therefore, the recent practices of the Court of Cassation have not been within the letter of the law. This study provides a detailed discussion of the characteristics of an appeal request, their importance in terms of the freedom of access to justice and the right to a fair trial, the obligation to indication the reasons for appeal in the appellate brief, the deadline for indicating reasons, and the legal results related to neglecting these requirements in line with theory and practice.

Anahtar Kelimeler

Right of Access To Justice, Appellate, Appellate Brief, Indicating The Reason of Appeal, Rejection of Appeal

Ceza Muhakemesinde Temyiz Sebeplerinin Gösterilmesine İlişkin Zor(unlu)luk

Öz

20 Temmuz 2016 tarihi itibariyle istinaf kanun yolu fiilen uygulamaya girmiştir. Bu değişlikle birlikte Türk ceza muhakemesi sistemi üç dereceli bir muhakeme sistemine dönüşmüştür. İlk ve ikinci derece yargılamada, cezai uyuşmazlığın maddi vakıa (ispat) ve hukuki mesele yönü hakkında bir karar verilmekte iken; “hukuk derece” olarak kabul edilen temyiz yargılamasında kural olarak sadece hukuka aykırılık (hukuki mesele) incelenmekte ve bu konuda bir karar verilmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda, temyiz kanun yolu bakımından “sebep gösterme zorunluluğu” ve “başvuruda gösterilen sebeplerle sınırlı inceleme” kuralları benimsenmiştir. Bu sebeple, temyiz başvurusunun kararın bozulmasını gerektiren sebepleri içerecek şekilde yapılması veya temyiz sebeplerine ilişkin gerekçeyi içeren ek bir dilekçenin sunulması gerekmektedir. Aksi halde, temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekir. Temyiz isteminde bulunan süje tarafından somut bir sebep gösterilmeksizin, “hükmün hukuka aykırı olduğu”, “hükmün hukuka ve usule aykırı olduğu” biçimindeki bir ifadenin “soyut temyiz başvurusu” olarak kabulü mümkün ise de somut temyiz sebeplerinin/ gerekçelerinin gösterildiği bir başvuru olarak kabulü mümkün değildir. Bu sebeple Yargıtay’ın yakın tarihli kararlarında, temyiz kanun yolu başvurularında yer alan “hükmün hukuka ve usule aykırı olduğu” ifadesinin temyiz sebebinin bildirilmesi olarak kabul edilmesi; CMK m 294 hükmünde yer alan açık düzenlemenin “yorum adı altında” daraltılması/ anlamının değiştirilmesi veya diğer bir deyişle kanun hükmünün uygulanmaması anlamına gelmektedir. Bu çalışmada, temyiz kanun yolunun özellikleri, mahkemeye erişim hürriyeti ve adil yargılanma hakkı bakımından önemi, temyiz başvurusunda sebep gösterme zorunluluğu (zorluğu), temyiz sebeplerinin gösterilmesi gereken zaman dilimi ve temyiz sebeplerinin gösterilmemesine bağlanan yaptırımlar, teoride ve uygulamada öne sürülen görüşler doğrultusunda ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mahkemeye Erişim Hakkı, Temyiz, Temyiz Başvurusu, Temyiz Sebeplerinin Gösterilmesi, Temyiz İsteminin Reddi, Right of Access To Justice, Appellate, Appellate Brief, Indicating The Reason of Appeal, Rejection of Appeal

Kaynakça

• Alp M, ‘Anayasa Hukuku Açısından Mahkeme Kararlarında Sözde (Görünürde) Gerekçe’, (2001) (1), Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Tevfik Birsel’e Armağan) 425-441. google scholar
• Artuç M ve Elmas MT, Ceza Muhakemesinde Duruşma Yönetimi ve İstinaf (Adalet 2017). google scholar
• Balcı F ve Öztürk S, Ceza Yargılamasında İstinaf ve Temyiz (Adalet 2019). google scholar
• Başbüyük İ, ‘Yargının Etkinliğinin Artırılmasında “Gerekçe”nin Rolü’, Prof. Dr. Erdal Onar’a Armağan C. II (Ankara Üniversitesi 2013). google scholar
• Birtek F, AİHM, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Kararları Işığında Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat (2. Baskı, Adalet 2017). google scholar
• Birtek, F, Ceza Muhakemesinde İstinaf (Adalet 2019). google scholar
• Centel N ve Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku (19. Baskı, Beta 2020). google scholar
• Çetintürk E, ‘Ceza Muhakemesinde Temyiz Kanun Yolunda Maddi (Fiili) Sorunun İncelenmesi’, (2019) 14 (151), Terazi Hukuk Dergisi 466-489. google scholar
• Çınar A.R., Türk ve Alman Ceza Yargılama Hukukunda İstinaf (Adalet 2010). google scholar
• Çınar AR, Ceza Yargılamasında Temyiz Yolu (Turhan Kitabevi 2006). google scholar
• Doğru O ve Nalbant A, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıklama ve Önemli Kararlar, 1. Cilt (1. Baskı Şen Matbaa, Avrupa Konseyi- Yargıtay Başkanlığı Yayını 2012). google scholar
• Donay S, Güncelleştirilmiş Ceza Yargılaması Hukuku (Beta 2015). google scholar
• Ekinci A, ‘Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarında Mahkemeye Erişim Hakkı’, (2014) XVIII (3-4), Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 821-848. google scholar
• Erdem MR ve Kavlak C, ‘Ceza Muhakemesinde Temyiz İncelemesinin Kapsamı ve Sınırları’, (2018) 44 (4), Yargıtay Dergisi, 1419-1478. google scholar
• Erdem MR, Ceza Muhakemesinde Yeni Bir Denetim Yolu Olarak İstinaf (Seçkin 2010). google scholar
• Erem F, Bir Ceza Avukatının Anıları (Üçüncü Baskı, Kuzey Yayınları, Ankara 1984) google scholar
• Erem F, Ceza Usulü Hukuku (4. Bası, AÜHF Yayınları 1973). google scholar
• Eryılmaz MB, Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri (Seçkin 2012). google scholar
• Feyzioğlu M, ‘Temyiz Başvurularında ‘Süre Tutum’ Konulu Bir Dilekçe Olamaz’, (Feyzioğlu, 20 Temmuz 2008) http://www.feyzioglu.av.tr/temyiz-basvurularinda-sure-tutum-konulu-bir-dilekce-olamaz/ Erişim Tarihi 25 Temmuz 2021. google scholar
• Gökcen A, Balcı M, Alşahin ME ve Çakır K, Ceza Muhakemesi Hukuku (5. Baskı, Adalet 2021). google scholar
• Gözübüyük AŞ ve Gölcüklü F, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması (9. Bası, Turhan 2011). google scholar
• Hafızoğulları Z ve Feyzioğlu M, Ceza Muhakemesi Hukuku (Savaş 2008). google scholar
• Harris DJ, O’Boyle EP ve Buckley CM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, Yüksek Yargı Kurumlarının Avrupa Standartları Bakımından Rollerinin Güçlendirilmesi Projesi (Avrupa Konseyi Yayını, 2013). google scholar İnceoğlu S, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı (Beta 2002). google scholar
• Karakehya H, Ceza Muhakemesi Hukuku C. II (I. Bası, Savaş 2014). google scholar
• Kaymaz S, Ceza Muhakemesinde İstinaf, (Seçkin 2017). google scholar
• Keskin Kiziroğlu S, ‘Türk Ceza Muhakemesi Kanununda Temyiz Yasayoluna İlişkin Değişikliklere Bakış’, Birinci Yılında İstinaf ve Temyizde Karşılaşılan Sorunlara Mukayeseli Hukukun Cevapları Sempozyumu, (2017) 12 Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 179-185. google scholar
• Keskin S, Ceza Muhakemesi Hukukunda Temyiz Nedeni Olarak Hukuka Aykırılık (Alfa, İstanbul 1997). google scholar
• Köküsarı İ, ‘Hak Arama Özgürlüğü ve 2010 Anayasa Değişiklikleri’, (2011) XV (1), Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 163-208. google scholar
• Kunter N, Yenisey F ve Nuhoğlu A, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku (Onsekizinci Bası, Beta 2010). google scholar
• Meran N, Ceza Yargılamasında İstinaf ve Temyiz (Adalet 2016). google scholar
• Özbek VÖ, Doğan K, Bacaksız P ve Tepe İ, Ceza Muhakemesi Hukuku (8. Baskı, Adalet 2016). google scholar
• Özekes M, ‘Hukuk Yargılamasında Süre Tutum Müessesesi Yoktur’, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a Armağan (Adalet 2009). google scholar
• Özen M, Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri (4. Baskı, Adalet 2019). google scholar
• Öztürk B, Tezcan D, Erdem MR, Sezer Ö.S., Saygılar Kırıt, YF, Alan Akcan E, Özaydın, Ö, Tütüncü EE, Altınok Willemin, D ve Tok MC, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, (12. Baskı, Seçkin 2018). google scholar
• Sarıgül AT, Ceza Muhakemesi Hukukunda İstinaf (Türkiye Barolar Birliği Yayını 2017). google scholar
• Schroeder FC ve Verrel T, Ceza Muhakemesi Hukuku (Çev Salih Oktar) (Yetkin, 2019). google scholar
• Seçkin AR, Yargıtay, Tarihçesi Kuruluş ve İşleyişi, (Adalet Bakanlığı Yayınları, Ankara 1967). google scholar
• Selçuk S ve Çınar AR, Yaptırımı (Cezayı) ve Sonuçlarını Ağırlaştırmama Kuralı (Yetkin 2014). google scholar
• Selçuk S, ‘Temyiz Denetiminin Sınırları ve Bu Sınırlara Uymamanın Kaçınılamaz Sancılı Sonuçları/ Açmazları/ Tehlikeleri’, 2013, 19 (2) MÜHFHAD 319-361. google scholar
• Selçuk S, ‘Yargıtay’ın (Bozma Mahkemesinin) ve Temyiz Yolunun İyi Algılanması ve Kurumsallaşması Sorunları’, (1992) 18 (1-2), Yargıtay Dergisi 319-361. google scholar
• Soyaslan D, Ceza Muhakemesi Hukuku (7. Baskı, Yetkin 2018). google scholar
• Şahin C ve Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku II, (11. Bası, Seçkin 2021). google scholar
• Şen E, ‘Temyizde Sebep Gösterme Zorunluluğu ve İstinafta Formül Karar’ (Hukukihaber, 14 Ocak 2019) https://www.hukukihaber.net/temyizde-sebep-gosterme-zorunlulugu-ve-istinafta-formul-karar-makale,6395.html Erişim Tarihi, 24 Temmuz 2021. google scholar
• Taner FG, ‘5271 sayılı CMK’nin Temyiz Kanun Yoluna İlişkin Hükümlerinin Yürürlüğe Girmesiyle Ortaya Çıkan Farklılıklar’, (2017) (4), Ankara Barosu Dergisi 49-78. google scholar
• Taner T, Ceza Muhakemeleri Usulü (Kenan Matbaası 1945). google scholar
• Tezcan D, Erdem MR ve Sancakdar O, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu (Seçkin 2002). google scholar
• Tosun Ö, ‘Ceza Muhakemesi Hukukumuzda Kanun Yollarının Çeşitleri’, (1969) 35 (1-4), İÜHFM 8-48. google scholar
• Tosun Ö, Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, C. II (2. Bası, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul 1976). google scholar
• Ünver Y ve Hakeri H, Ceza Muhakemesi Hukuku, C. III (15. Baskı, Adalet 2019). google scholar
• Ünver Y, ‘Ceza Muhakemesinde İspat ve Uygulamamız’, (2006) (2), Ceza Hukuku Dergisi 103205. google scholar
• Wennerström L, ‘Uluslararası Standartlar Işığında Üç Dereceli Sistemin Gerekliliği’ in Türkiye’de İstinaf Mahkemelerinin Kurulması Konferansı, 2-3 Mart 2006, (Ankara 2006) google scholar
• Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (6. Baskı, Seçkin 2018). google scholar
• Yenisey F, Duruşma ve Kanun Yolları (İkinci Baskı, Beta 1990). google scholar
• Yenisey, F, Ceza Muhakemesi Hukukunda İstinaf ve Tekrar Kabulü Sorunu (İstanbul Üniversitesi Yayını, Fakülteler Matbaası 1979). google scholar
• Yurtcan E, Ceza Yargılaması Hukuku (15. Baskı, Adalet 2018). google scholar
• Yurtcan E, Ceza Yargılamasında Kesin Hüküm (Kazancı Hukuk Yayınları No. 57, 1987). google scholar
• Yurtcan E, CMK Şerhi, C. II (7. Baskı, Adalet 2015). google scholar