HAYAT KİTABI KUR’AN GEREKÇELİ MEAL-TEFSİR’İN “GAYB İÇERİKLİ AYETLER” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Sayı: 1, 105 - 134, 01.04.2017

Sait Ali Ekinci

Öz

Bu çalışmada, Mustafa İslâmoğlu tarafından kaleme alınan ‘Hayat Kitabı Kur’an Gerekçeli Meal-Tefsir’ isimli eser, gayb kavramının ve konusunun geçtiği sınırlı ayetler incelenerek değerlendirilmiştir. Eserde, Kur’an kavramlarının nüzul dönemi anlamlarıyla kullanılması ve çeviride modern dönemin dikkate alınması amaçlanmıştır. Söz konusu eser, gayb kavramına yüklediği anlam bakımından, geleneksel meal ve tefsirlerden farklı bir içeriğe sahiptir. Gayb ayetleriyle ilgili Hayat Kitabı Kur’an Gerekçeli Meal-Tefsirde verilen çeviri ve açıklamalar, başka müelliflerin meal ve tefsirleriyle karşılaştırılarak bir sonuca varılmaya çalışılmıştır. Mukayeselerde, klasik tefsirlerde aktarılan rivayet ve yorumlara dikkat edilip edilmediği ve gayb ayetleriyle ilgili aklîleştirme yapılıp yapılmadığı noktalarına değinilmiştir. Özellikle Muhammed Esed’in MealTefsiri’ni çağrıştıran noktalara dikkat çekilmiş; gerekli yerlerde bazı eleştirilere yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Mustafa İslâmoğlu, meal, tefsir, gayb, aklîleştirme

EVALUATION OF HAYAT KİTABI KUR’AN GEREKÇELİ MEAL-TEFSİR IN THE CONTEXT OF UNSEEN VERSES

Öz

In this article, the concept of the Unseen has been evaluated by examining within limited verses in “Hayat Kitabı Kur’an Gerekçeli Meal-Tefsir” which penned by Mustafa Islamoglu. In the work, is aimed to use the concepts of Qur’an in the meaning of narration period and take into consideration the modern era in translation. The work that has been mentioned has remarkably different content in the point of the meaning given to the concept of the unseen when compared with traditional translations and exegeses. The translations and explanations related to the verses which are about unseen that are in the “Islamoglu Translation” has been compared with other works and by this method we tried to reach to a conclusion. In the comparisons, we paid attention to whether the traditions and interpretations in the classical exegeses have been taken in to the consideration or not and whether the rationalization has been made or not about the unseen verses. Especially the attention has been drawn to the points that remind of the Translation and Exegesis of Muhammad Asad and some criticism has been forwarded where needed. This will be discussed in detail in the following pages.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Islamoglu, Translation, Commentary, the Unseen, Rationalization

Kaynakça

• Abdelhaleem, Muhammed, (Çeviren; Şehmus Demir), Kur’an’da Ahiret-Dünya Ve Dünya Hayati, Ekev Akademi Dergisi c. 1 sayı. 3, (Kasım 1998).
• Albayrak, Halis, Gayba İman mi Gaybda iman mi? Ensar Neşriyat, İslami İlimler Araştır- ma Vakfı, Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi, s. 61-71, İstanbul 2003.
• Altuntaş, Halil & Şahin, Muzaffer, Kur’an-i Kerim Meâli, DİB, Ankara 2012.
• Atay, Hüseyin ve Kutluay, Yaşar, Kur’an-i Kerim ve Türkçe Anlami, Diyanet İşleri Baş- kanlığı Yayınları, Ankara 1986.
• Baş, Erdoğan, Mustafa İslâmoğlu’nun Hayat Kitabi Kur’an Adli Eserinde Rasyonel Yo- rum, Usul İlmi Araştırmaları Dergisi, Temmuz, 2008, sayı: 10, s. 77-106.
• Beğavi, Ebu Muhammed Muhyissünne, Me’alimü’t-Tenzil, Beyrut 1987.
• Cevheri, İmam İsmail Bin Himad el, Mu’cemu’s Sihah, Darul Marife, Beyrut 2012.
• Çelebi, İlyas, Gayb maddesi, DİA, İstanbul 1996, XIII, 404-409.
• Demir, Halis, İslâmoğlu Meali Üzerine, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 36, Erzurum 2011, s. 149-176.
• Esed, Muhammed, Kur’an Mesaji Meal Tefsir, İşaret Yayınları, İstanbul 1999.
• et Taberî, Ebu Cafer Muhammed İbni Cerir, Camiul Beyan an Te’vil Ay’il Kur’an, Darul Hicr, Kahire Tarihsiz.
• el-İsfehani, Rağıp, (ö. H. 425), el Müfredât fi Ğaribi’l-Kur’an, Kahire 1961.
• el-İsfehani, Rağıp, (ö. H. 425), Müfredât Kur’an Kavramlari Sözlüğü, (Tercüme: Abdul- baki Güneş, Mehmet Yolcu), Çıra Yayınları, İstanbul 2010.
• Karaman vd. Kur’an-i Kerim ve Açiklamali Meali, Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara 2007.
• Karaman vd. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara 2012.
• İbn Kesir, Ebu’l-Fida İsmail, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Riyad 1996.
• İbni Manzur, Lisan’ul Arab, Gayb Maddesi, Darul Kutub, Beyrut 2013.
• İslâmoğlu, Mustafa, Hayat Kitabi Kur’an Gerekçeli Meal Tefsir, Düşün Yayınları, İstanbul 2012.
• Karagöz, Şeytan Maddesi, Dini Kavramlar Sözlüğü, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2009, s. 451.
• Kocaer, Abdullah Fevzi; Sahihi Buhari Muhtasari Tecrid-i Sarih Tercemesi, Hüner Yayın- ları, Konya 2003.
• Kuranmeali.org Web Sitesi
• Kurtubi, Ebi Abdullah Muhammed İbni Ahmed İbni Ebi Bekir, El Camiul Li Ahkamil Kur’an, Müessesetü Risale Beyrut. 2006.
• Kutub, Seyyid, Fizilali’l-Kur’an, Hikmet Yayınevi, Mütercimler: M. Emin Saraç, İ. Hakkı Şengüler, Bekir Karlığa. İstanbul 1972.
• Nesefi, Ebul Berekat Abdullah İbni Ahmed, Medarikut Tenzil ve Hakaikut Te’vil, Müter- cimler: Harun Ünal, Şerafettin Şenaslan, Ravza Yayınları, İstanbul 2003.
• Öztürk, Mustafa-Ünsal, Hadiye, Evvelu Ma Nezel Meselesi Bağlaminda Erken Dönem Mekki Dönem Surelerin Kavram ve Anlam Dünyasi, Kur’an Nüzûlünün Mekke Dönemi Sempozyumu, Çorum 2012, s. 93-143.
• Razî, Fahruddin, Mefatihul Gayb, Darul Fikr, Beyrut 1981
• Razî, Fahruddin, Mefatihul Gayb, Mütercimler: Suat Yıldırım, Lütfullah Cebeci, Sadık Kılıç, Sadık Doğru, Sadrettin Gümüş, Nedim Yılmaz, Huzur Yayınevi, İstanbul 2008.
• Sabuni, Muhammed Ali, Muhtasar İbni Kesir, Mütercimler: Mansur Koçinkağ, Avnullah Enes Ateş, Emin Kara, Mehmet Yazıcı, Yasin Yayınevi, İstanbul 2012.
• Sabuni, Muhammed Ali, Safvetu’t-Tefasir, Ensar Yayınları, İstanbul 2012.
• Şahin, M. Süreyya, Cin Maddesi, DİA, İstanbul 1993, VIII, 5-8.
• Tahavi, Ebu Cafer, Ahkamul Kur’an, Mütercim: Mustafa Genç, Beka Yayıncılık, İstanbul 2012.
• Topaloğlu, Bekir, Ahiret Maddesi, DİA, İstanbul 1988, I, 543-548.
• Topaloğlu, Bekir, Batin Maddesi, DİA, İstanbul 1992, V, 187.
• Uludağ, Süleyman, Batin İlmi Maddesi, DİA, İstanbul 1992, V, 188-189.
• Ünsal, Hadiye, Tefsirde Heteredoksi, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2011.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Dağıtım, İstanbul 1992.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Kur’an-i Kerim ve Türkçe Meali, Kervan Yayınları, İstanbul 2012.
• Zemahşeri, Carullah Ebi Kasım Mahmud İbni Ömer, Keşşaf An Hakaikul Ğavamidul Ten- zil vel Uyunil Ekavil Fi Vucuhi Te’vil, Mektebetul Ebiketu, Riyad 1998.