MURSAL NEWS AND VALUE ACCORDING TO al-JESSÂS

Yıl 2021, Sayı: 9, 118 - 131, 15.06.2021

Ali Duman Abdullah Önder

Öz

Mürsel news/hadith is one of the types of hadith whose validity is disputed in the history of Islamic science. Muhaddis who care about and prioritize attribution in hadith doubted this type of hadith. On the other hand, the jurists (especially the Hanafis) emphasized the reliability of the narrators of this hadith rather than the isnad, and they did not see any harm in taking this type of hadith and acting with it if the narrator was reliable. Abu Bakr Ahmed b. Alî er-Râzî el-Jessâs (d. 370/981) elaborates on the mursal news in his work el-Fuṣûl fi'l-uṣûl. This study deals with Cessâs' views and evaluations about this type of news.

Anahtar Kelimeler

al-Fıqh, Hadith, Mursal, al-Jessâs

Cessâs'a Göre Mürsel Haber ve Değeri

Öz

Mürsel haber/hadis İslâm ilim tarihinde sıhhati tartışmalı hadis çeşitlerinden biridir. Hadiste isnadı önemseyen ve önceleyen muhaddisler bu hadis türüne kuşku ile yaklaşmışlardır. Buna mukabil fakihler (özellikle Hanefiler) isnaddan ziyade bu hadisin râvîsinin güvenilirliğini ön plana çıkarmışlar ve râvînin güvenilir olması durumunda bu hadis çeşidini almakta ve onunla amel etmekte bir sakınca görmemişlerdir. Hanefi fıkıh usulcüsü olan Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî el-Cessâs (ö. 370/981) el-Fuṣûl fi’l-uṣûl adlı eserinde mürsel haber üzerinde uzunca durmaktadır. Bu çalışma Cessâs’ın bu haber türü hakkındaki görüşlerini ve değerlendirmelerini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fıkıh, Hadis, Mürsel, Cessâs

Kaynakça

• Alâî, Ebû Saîd Salâhuddîn Halîl b. Keykeldî. Câmiʿu’t-taḥṣîl fî aḥkâmi’l-merâsîl. thk. Hamdi Abdülmecîd es-Selefî. Beyrut: Alemüʼl-Kütüb, 2. Basım, 1986.
• Beyhakī, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdulkadir Atâ. 10 Cilt. Mekke: Mektebetü Dâru’l-Bâz, 1994.
• Buhârî, Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Mustafa Dîb. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1. Basım, 1987.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî. Usûlu’l-Cessâs (el-Fusûl fi’l-usûl). thk. Muhammed Muhammed Tâmir. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 2010.
• Cevherî, İsmâîl b. Hammâd. Tâcü’l-luġa ve Ṣıḥâḥu’l-ʻArabiyye. 6 Cilt. Beyrut: Dârul-ʻİlm liʼl-Melâyîn, 4. Basım, 1990.
• Dâvûdî, Muhammed b. Alî. Ṭabaḳātü’l-müfessirîn. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî. es-Sünen. thk. Ahmed Muhammed Şâkir vd. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
• Ebû Zehrâ, Muhammed. Ebû Hanîfe. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 2. Basım, 1947.
• Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
• Fîrûzâbâdî, Muhammed b. Ya‘kūb b. Muhammed el-. el-Ḳāmûsü’l-muḥîṭ. thk. Muhammed Nâim el-Ereksûsî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 8. Basım, 2005.
• Güngör, Mevlüt. Cessâs ve Fıkhi Tefsiri. Ankara: AÜSBE, 1981.
• Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. Maʿrifetü ʿulûmi’l-(uṣûli’l-) ḥadîs̱. thk. Seyyid Muazzam Hüseyin. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1997.
• Haliloviç, Safvet Mustafa. el-İmâm Ebû Bekir er-Râzî el-Ceṣṣâṣ ve menhecühû fi’t-tefsîr. Kahire: Dâru’s-Selâm, 2. Basım, 2008.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed. el-Merâsîl. thk. Şükrullah Nimetullah Kûcânî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1397.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullāh b. Muhammed. el-Muṣannef fi’l-eḥâdîs̱ ve’l-âs̱âr. thk. Kemal Yusuf el-Hût. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1409.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâru Sadır, 1. Basım, ts.
• İbnü’s-Salâh, Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî. Muḳaddimetü İbni’ṣ-Ṣalâḥ. Dımaşk: Mektebetü’l-Fârâbî, 1. Basım, 1984.
• Keskin, Yusuf Ziya. "İmam Şafiî'ye Göre Mürsel Hadisin delil Olma Yönünden Değeri". Uluslar arası imam Şafiî Sempozyumu. 184-200. İstanbul: Kent Işıkları, 1. Baskı, 2012.
• Köktaş, Yavuz. "Mürsel Hadis Kavramının Gelişiminde İbnü's-Salâh'ın Rolü". RTEÜİFD, 16 (2019), 242-263.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Fuad Abdulbaki. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 1991.
• Polat, Selahattin. Mürsel Hadisler Ve Delil Olma Yönünden Değeri. Ankara: TDV Yayınları, 2. Basım, 2010.
• Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn. Tedrîbü’r-râvî fî şerḥi Taḳrîbi’n-Nevevî. thk. Abdulvahhab Abdullatif. 2 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Riyad el-Hadîse, ts.
• Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs. er-Risâle. thk. Ahmed Şâkir. Mısır: Mektebetü’l-Helebî, 1. Basım, 1940.
• Şîrâzî, Ebû İshâk. Ṭabaḳātü’l-fuḳahâʾ. thk. İhsan Abbas. Beyrut: Dâru’r-Râidu’l-Arabî, 1. Basım, 1970.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. Sünenü’t-Tirmiẕî. thk. Ahmed Muhammed Şâkir vd. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l- Arabî, ts.
• Ziriklî, Ebû Gays Muhammed Hayrüddîn. el-Aʿlâm. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, 15. Basım, 2002.