HZ. ALİ’S ATTİTUDE TOWARDS HİS SUPPORTERS AND OPPONENTS İN NAHCU’L-BALAGA

Yıl 2021, Sayı: 9, 210 - 235, 15.06.2021

Hacı Çiçek Mehmet Yolcu

Öz

Hz. Ali in addition to being a statesman and administrator, is also one of the pioneers of Arabic language and literature. There are many literary details in his letters and orders to his statesmen and political rivals. His letters and orders were put together after her death. Collected by the co-Sharif Radi and Hz. Ali Nahcu’l-Belâga in his work relative to his own family; there are many counsels he gave to both civilian and military officers. The work, has an important place both in meaning and in the context of Arabic language and rhetoric. Hz. Ali in his letters never ceased to be balanced. He acted balanced in his military life as in his civilian life. Adhered to Islamic morality. Hz. Ali, before the war, advised his rivals, but when he did not benefit, he did not stop fighting them. He gave good advice to both his friend and his foe. When he was on his deathbed, he gave advice to his sons, Hassan and Husayn. He advised his governors to be gentle to the public and not to be rich from the back of the treasury. He commanded his commanders to outrun the war. He advised his family to be a model to other people on everything. He did not give up on good advice to his political rivals. We, in this study Hz. Ali's we will discuss attitudes and behaviors towards his rivals around him in line with his eloquent letters, orders and sermons.

Anahtar Kelimeler

Hz. Ali, Nahcu’l-Balaga, Recommendations, Letters, Speeches

Nehcu’l-Belâga’da Hz. Ali’nin, Taraftarlarına ve Muhaliflerine Karşı Tutumu -Nehcu'l-Belâga Örneği-

Öz

Hz. Ali, bir devlet adamı ve idareci olmasının yanı sıra aynı zamanda Arap dili ve edebiyatının öncüleri arasında yer almaktadır. Onun devlet adamlarına ve siyasî rakiplerine gönderdiği mektup ve emirnamelerde edebî birçok ayrıntılar mevcuttur. Onun mektup ve emirleri, ölümünden sonra bir araya getirilmiştir. eş-Şerîf Radî tarafından toplanan ve Hz. Ali’ye nisbet edilen Nehcu’l-Belâga adlı eserde, onun kendi ailesine; gerek sivil gerekse askerî memurlarına yaptığı birçok öğüt bulunmaktadır. Eser, hem anlamca hem Arap dili ve belagati bağlamında önemli bir yere sahiptir. Hz. Ali, mektuplarında hiçbir zaman dengeli olmayı terk etmemiştir. Sivil hayatında olduğu gibi askeri hayatında da dengeli davranmıştır. İslâm ahlakına bağlı kalmıştır. Hz. Ali, savaş öncesi, rakiplerine nasihat etmiş, fayda vermediğinde ise onlarla savaşmaktan geri durmamıştır. Hz. Ali, sözlerine Allah’ı överek başlamıştır. Hem dostuna hem düşmanına, güzel tavsiyelerde bulunmuştur. O, ölüm döşeğinde iken oğulları Hasan ve Hüseyin’e tavsiyelerde bulunmuştur. Valilerine, halka yumuşak davranmasını ve hazinenin sırtından zengin olmamalarını öğütlemiştir. Komutanlarına savaşta taşkınlık yapmamalarını emretmiştir. Ailesine her konuda diğer insanlara model olmalarını tavsiye etmiştir. Siyasî rakiplerine de güzel tavsiyelerden geri durmamıştır. Biz, bu çalışmamızda Hz. Ali’nin belagat içerikli mektup, emirname ve hutbeleri doğrultusunda etrafına ve rakiplerine karşı takındığı tutum ve davranışlarını ele alacağız.

Anahtar Kelimeler

Hz. Ali, Nehcu’l-Belâga, Tavsiyeler, Mektuplar, Hitabeler

Kaynakça

• Abdulbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu‘cemu’l Mufehres li Elfâzi’l-Kur’ani’l-Kerîm. İstanbul: el-Matba‘atu’l-İslâmiyye, 1982.
• Âmilî, Şeyh Bahâuddîn Muhammed b. Huseyin b. Abdussamed. el-Keşkûl. thk. Muhammed Abdulkerîm en-Nemirî. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1998.
• Apak, Adem. “Muhammed b. Ebû Bekir es-Sıddîk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30: 518. İstanbul: 2005.
• Aycan, İrfan. “Muaviye b. Ebu Süfyan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30: 332-334. İstanbul: 2005.
• Aycan, İrfan. “Ziyâd b. Ebih”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44: 480-482. İstanbul: 2013.
• Bakan, Tevhid. “Sehl b. Huneyf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36: 320. İstanbul: 2009.
• Bakır, Abdulhalik. “Kusem b. Abbas”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26: 462-463. İstanbul: 2002.
• Çubukçu, Asri. “Eş’as b. Kays”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11: 455-456. İstanbul: 1995.
• Durmuş, İsmail. “Nehcu’l-Belâga”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 538-540. İstanbul: 2006.
• Ebû Nuaym el-İsfahânî, Ahmed b. Abdullah b. İshak b. Musa b. Mehrân. Hilyetu’l-Evliyâ ve Tabakâtu’l-Esfiyâ. Beyrût: Daru’l-Kuttâbi’l-Arabî, ts.
• Efendioğlu, Mehmet. “Zübeyr b. Avvam”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44: 522-524. İstanbul: 2013.
• Erul, Bünyamin. “Talha b. Ubeydullah”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39: 504-505. İstanbul: 2010.
• Fayda, Mustafa. “Cerir b. Abdullah”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7: 410-411. İstanbul:1993.
• Fığlalı, Ethem Ruhi. “İbn Mülcem”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20: 220. İstanbul: 1999.
• Hatiboğlu, İbrahim. “Selmân-ı Farisî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36: 441-443. İstanbul: 2009.
• İbn Asâkir, Ebu’l-Kâsım Ali b. Hibetullâh. Târîhu Dımaşk. thk. Amr b. Garame el-Amravî. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1995.
• İbn Haldûn, Ebû Zeyd Veliyyuddîn Abdurrahmân b. Muhammed. Dîvânu’l-Mubtede ve’l-Haber fî Eyyâmi’l-Arab ve’l-Acem ve’l-Berber ve men-Asârahum min-Zevi’ş-Şe’ni’l-Ekber. thk. Halîl Şahhade. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1988.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İmâduddîn İsmâîl. el-Bidâye ve’n-Nihâye. Beyrût: Dâru İhyai’t-Turâsi’l-Arabî, 1988.
• İbnu’l-Esîr, Ebu’l-Hasan Alî b. Ebu’l-Kerem Muhammed el-Cezerî. el-Kâmil fî’t-Târîh. thk. Ebû’l-Fidâ Abdullâh el-Kadî. Beyrût: Dâru’l-Kuttâbi’l-Arabî, 1997.
• Kandemir, M. Yaşar. “Ebu Musa el-Eşarî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10: 190-192. İstanbul: 1994.
• Kaya, Osman. “Nisa Suresi 34. Ayet Bağlamında Kur’an ve Sünnete Göre Kadın Erkek Eşitliği ve Kadınların Dövülmesi Meselesi”. Route Educational and Social Science Journal, Volume 4/6 (October 2017), 324-346.
• Önkal, Ahmet. “Amr b. As”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3: 79-81. İstanbul: 1991.
• Özaydın, Abdülkerim. “Eşter”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11: 486-487. İstanbul: 1995.
• Sıbt İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Muzaffer Şemsuddîn Yûsuf b. Kızoğlu et-Türkî el-Avnî el-Bağdâdî. Mirʾâtu’z-zamân fî târîhi’l-aʿyân, thk. Heyet. Dımaşk: Daru Risale el-Alemiyye, 2013.
• Şerîf Radî, Ebû’l-Hasan Muhammed b. Huseyn b. Mûsâ. Nehcu’l-Belâga. thk. Muhammed Abduh. Beyrût: Dâru’l-Ma‘rife, 1992.
• Taberî, Ebu Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd. Tarîhu’r-Rusûl ve’l-Mulûk. Beyrût: Daru’t-Turâs, 1387.
• Tokay, Ayşe. Nahvin Doğuşu. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020.
• Uyar, Gülgün. “Ümmü Cemîl”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42: 315-316. İstanbul: 2012.