TÜRKİYE'NİN GÜNEY KAFKASYA ÜLKELERİ İLE FİNANSAL BAĞLARI VE BÖLGEDEKİ TİCARİ VARLIĞI

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 7, 20 - 32, 29.12.2017

Meltem Keskin

Öz

Kafkas Sıradağlarının güneyinde yer alan Azerbaycan,
Gürcistan, Dağlık Karabağ, Ermenistan ve Nahçivan’ı kapsayan bölge “Güney
Kafkasya” olarak bilinir. Bu bölge, Asya ile Avrupa arasında transit ticaret
yollarının kesiştiği yer olup, aynı zamanda bir enerji koridoru bölgesidir.
Jeopolitik ve stratejik önemi sebebiyle soğuk savaş sonrası bu topraklar, küresel
ve bölgesel aktörlerin odağı haline gelmiştir. Artan enerji ihtiyacı ve bölge
halkları ile tarihsel, kültürel, dinsel ve dilsel bağlarının etkisiyle
Türkiye’nin dikkatinin üzerinde olduğu bir bölgedir.

Enerjiye olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Petrol,
doğalgaz ve tüm alternatif enerji kaynaklarının bulunduğu bölgeler ve bu enerji
kaynaklarının transferini sağlayan ülke coğrafyaları, uluslararası platformda
kilit noktaları olarak görülmektedir

Türkiye, bölge ülkelerinde ticaret atmosferinin
oluşmasında potansiyel bir role sahiptir. Son on yıldan bu yana Türkiye için
Azerbaycan ile gerçekleştirdiği ekonomik ilişki, diğer Güney Kafkasya ülkeleri
ile olan ekonomik ilişkiden daha önemlidir. Türkiye Azerbaycan’ın yanı sıra,
Gürcistan’la da iyi ekonomik ve ticari ilişkilerine devam etmektedir. Bu
yapbozun eksik parçası ise Ermenistan’dır.

Çalışmada, Güney Kafkasya ülkelerinin serbest piyasa
ekonomilerine geçişi sonrası Türkiye ile olan ticari ilişkileri, ikincil
verilere dayanarak ampirik olarak incelenmiştir. Ayrıca Azerbaycan, Gürcistan
ve Ermenistan tarihsel gelişimlerinin ekonomiye yansımaları, dış ticaretleri ve
Türkiye ile ticaretleri araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güney Kafkasya, Ekonomi

Kaynakça

• AÇMA, B. ve YENİŞEN, K. (2013) Kafkasya’nın Ekonomik Potansiyeli ve Dönüşümü İçin Politika ve Stratejiler Yönetim ve Ekonomi Cilt:20 Sayı:2 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Manisa.
• BİLGİN, M., (2005). Hazar’da Son Darbe, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul.
• ÇELİKPALA, M., (2010).“Türkiye ve Kafkasya: Reaksiyoner Dış Politikadan Proaktif Ritmik Diplomasiye Geçiş”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 7, Sayı 25 (Bahar 2010), s. 93-126.
• DEİK (Dış Ekonomi İlişkiler Kurulu), (2012). Türk–Gürcü İş Konseyi GürcistanÜlke Bülteni. İstanbul.
• DEİK (Dış Ekonomi İlişkiler Kurulu), (2013). Azarbaycan Ülke Raporu. İstanbul.
• GOGOLASHVİLİ, K., (2011), In search of Georgia’s economic model, South Caucasus 20 Years of Independence pp.173-193 Published by Friedrich-Ebert-Stiftung
• MUSABEYOV, R., (2010). “Azerbaijan-Russia Bilateral Relations: Economics Prevails Politics”, Azerbaijan Focus, October-December 2010, ss. 141-142
• NRANYAN, A., (2011). Armenia: 20 years of integration into capitalism, consequences and challenges, South Caucasus 20 Years of Independence pp.194-217 Published by Friedrich-Ebert-Stiftung.
• SAPMAZ, A., (2018) Rusya’nın Transkafkasya Politikası ve Türkiye’ye Etkileri, İstanbul, Ötüken Neşriyat A.Ş.
• SOYAK, K., (2016), Türk-Ermeni İş Geliştirme Konseyi Başkan Yardımcısı Erişim: http://www.tabdc.org/ermenistan-kapisi-acilirsa-kafkasyayla-ticaret-izlanir/ Erişim Tarihi: 03.01.2017.
• USAID (2012). United States Agency for International Development Türkiye- rmenistan Ticaretine Genel Bakış ve Olası İşbirliklerinin Geliştirilmesi. Erişim: http://www.tabdc.org/ wp-content/ uploads/TR-Rapor1.pdf Erişim Tarihi: 03.06.2017 . VALİYEV A., (2011) Azerbaijan’s Economic Model and its Development since Independence South Caucasus, 20 Years of Independence pp.218-240 Published by Friedrich-Ebert-Stiftung YALÇIN, S., ve Yalçın, A., (2016). Ermenistan Ekonomisi ve Tarihsel Süreç İçerisinde Ermeni Meselesi. Nobel Yayınları, Ankara.
• İnternet Kaynakları:
• Azerbaycan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı, Azerbaycan Ocak-Haziran 2016 boyunca sanayinin gelişimi, http://www.economy .gov.az/index.php?option=com_content&view=article&id=3985:2016-senaye&catid=125: 2016-eig&lang=en Erişim Tarihi: 12.06.2017.
• Economist Intelligence Unit (EIU). Financial Analysis of Southern Caucasus Countries, http://country.eiu.com/georgia, Erişim Tarihi: 20.06.2017.
• Economist Intelligence Unit (EIU). Financial Analysis of Southern Caucasus Countries, http://country.eiu.com/azerbaijan, Erişim Tarihi: 20.06.2017.
• Economist Intelligence Unit (EIU). Financial Analysis of Southern Caucasus Countries, country.eiu.com/armenia, Erişim Tarihi: 20.06.2017.
• Economist Intelligence Unit, Azerbaijan Economy, http://country.eiu.com/Azerbaijan /ArticleList/Analysis/Economy Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• Gürcü ve Türk İşadamları Derneği GÜRTİAD, Gürcistan Ülke profili http://www.gurtiad .ge/tr/Default.ASP Erişim Tarihi:10.06.2017. İzmir Ticaret Odası (İZTO), (2011). Ermenİstan Cumhuriyeti Ülke Raporu. http://izto.org .tr/demo_betanix/uploads/cms/yonetim.ieu.edu.tr/5606_ 1435153887.pdf Erişim Tarihi: 20.06.2017
• İzmir Ticaret Odası (İZTO), (2016). Azerbaycan Ülke Raporu. http://izto.org.tr/demo_betanix/ uploads/cms/yonetim.ieu.edu.tr/5606_ 1470815417.pdf Erişim Tarihi: 20.06.2017.
• National Statical Service of Armenia (2016) Economic and Financial Data for the Republic of Armenia http://www.armstat.am/en/?nid= 126&id= 01510 Erişim Tarihi: 02.06.2017.
• The Goverment of the Republic of Armenia, (2017). Demographics, Demographics, http://www.gov.am/ en/demographics/ Erişim Tarihi: 21.06.2017.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Güney Kafkasya Ülkeleri İle İlişkiler, http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-guney-kafkasya-ulkeleriyle-iliskileri.tr.mfa Erişim Tarihi: 10.06.2017.
• Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, Gürcistan Genel Ekonomik Durumu (2016). http://www. ekonomi.gov.tr/Gürcistan Erişim Tarihi: 20.01.2017.
• Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK, Yıllara Göre Dış Ticaret, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo .do?alt_id =1046 Erişim Tarihi: 20.01.2017.Kanunu, (10/12/2003).