Türkiye’nin Lojistik Performansının Değerlendirilmesi Boylamsal Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 12, 19 - 40, 01.01.2020

Mert Aksungur , Mustafa Bekmezci

Öz

Lojistik hizmet
faaliyetleri uluslararası ticaretteki hizmetler arasında yer alır ve önemli bir
maliyet kalemini oluşturur. Lojistik Performans Endeksi (LPI), bu faaliyetin
gerçekleştiği ülkelerin lojistik anlamda bulunduğu konumu belirli alt boyutlar
kullanarak tespit etmeyi amaçlar. Bu tespit, ülkelerin lojistik faaliyetlerde
hizmet kalitesini artırması amacıyla düzenleyici ve iyileştirici faaliyetler
gerçekleştirilmesine, rekabet avantajı sağlamasına ve ticaret hacimlerini
geliştirme çabasına katkı sunmaktadır.

Bu araştırmanın
amacı; lojistik hizmet gerçekleştiren ülkelerden Türkiye’nin 2007-2018 yılları
arasındaki LPI konumunda meydana gelen değişiklikleri ve 2018 yılı LPI puanına
göre yapılabilecek iyileştirmeleri tespit etmektir.

Araştırma
verileri LPI düzenleyicisi ve finansörü olan Dünya Bankası internet sitesinden
elde edilen verilerin karşılaştırılması ve alan yazın taraması sonucu elde
edilmiştir.

Araştırma
kapsamında Türkiye’nin konumunun yıllar içerisinde istikrarsız bir seyir izlediği,
2012 yılından sonra genelde ve alt boyut konumu ile puanlarında düşüş meydana
geldiği, 2018 yılında da bu düşüşün devam ettiği tespit edilmiştir. Türkiye’de 2012
yılından sonra meydana gelen bu gerilemenin ters yönlü seyri için tüm alt
boyutlarda gerekli iyileştirme ve düzeltme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi,
coğrafi avantajların kullanılması ayrıca lojistik hizmetin ekonomik büyüme,
kalkınma, pazar payı artışı ve rekabet avantajı sağlayan önemli bir etken
olduğu farkındalığının oluşturulması gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

lojistik performans endeksi, lojistik

Kaynakça

• Baki, R. (2018). Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye’deki lojistik köy uygulamaları ve uygun kuruluş yer seçimi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 148-162.
• Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2015). Lojistik maliyetler ve lojistik performans ölçütleri. Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(2), 95.
• Bekmezci, M. (Ed.). (2018). Tedarik zinciri performans ölçümü. M. F. Çavuş ve İ. Demirkale (Der.), Sosyal Bilimler Yönetim ve Çevre (69-80). Ankara, Akademisyen Yayınevi.
• Burmaoğlu, S. (2012). Ulusal inovasyon göstergeleri ile ulusal lojistik performans arasındaki ilişki: AB ülkeleri üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 12(2), 193-208.
• Çemberci, M., Civelek, M. E. ve Canbolat, N. (2015). The moderator effect of global competitiveness index on dimensions of logistics performance index. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 1514-1524.
• Çivi, E., Erol, İ., İnanlı, T. ve Erol, E. D. (2008). Uluslararası rekabet gücüne farklı bakışlar. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 1-22.
• Çubukçu, M. İ. ve İmamoğlu, N. (2019). Lojistik performansın, firma performansı ve ihracat performansına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, 12(62), 1221-1234.
• Ener, T. (2010). Küresel lojistik performans indeksi: Mersin’de faaliyet gösteren lojistik firmalarının sektörel performanslarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Erkan, B. (2014). Türkiye’de lojistik sektörü ve rekabet gücü. Assam Uluslararası Hakemli Dergi, 1(1), 44-65.
• Gregor, T., Krajčovič, M. ve Więcek, D. (2017). Smart connected logistics. Procedia Engineering, 192, 265-270.
• Gülenç, İ. F. ve Karagöz, B. (2008). E-lojistik ve Türkiye’de e-lojistik uygulamaları. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 73-91
• Karaa, İ. E. ve Geyikçi, U. B. (2015). Analitik ağ süreci ile lojistik sektöründe lojistik maliyet unsurları ve ağırlıklarının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 101-113.
• Kara, M. A. ve Ciğerlioğlu, O. (2018). Türkiye ekonomisinde ulaşım altyapısının ekonomik büyümeye etkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (2), 577-591.
• Kılıç, M. ve Koçdemir, S.U. (2018). Dış ticaret ve lojistik arasındaki ilişki: yükselen piyasa ekonomisinde ülkelerde panel veri analizi. 1. Uluslararası Ekonomi ve İşletme Sempozyumu, 25-27 Ekim 2018, Gaziantep Üniversitesi, 219-232.
• Koçer, Y. Ö. (2018). Uluslararası ticarette riskler, taşımacılıkta ortaya çıkan örnekler ve alınması gereken tedbirler. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köfteci, S. ve Gerçek, H. (2010). Yük taşımacılığında taşıma türü seçimi için lojistik maliyetlere dayalı ikili lojit model. Teknik Dergi, 21(103), 5087-5112.
• Özkan, G., Çelik, H. ve Erdemli, M. (2018). Lojistik performans ve ekonomik büyüme ilişkisi: OECD ülkeleri için bir uygulama. 1. Uluslararası Ekonomi ve İşletme Sempozyumu, 25-27 Ekim 2018, Gaziantep Üniversitesi, 881.
• Sofyalıoğlu, Ç. ve Kartal, B. (2013). Türkiye ve Avrasya ekonomik topluluğu ülkelerinin lojistik performans indekslerinin karşılaştırılması ve bazı çıkarımlar. In International Conference on Eurasian Economies, 524-531.
• Şekkeli, H. Z. (2016). Lojistik stratejilerinin rekabet avantajı ve lojistik performansına olan etkileri üzerinde Türkiye ölçeğinde bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kahramanmaraş Şütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (2014). Lojistik performans endeksi 2014, Ankara: Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi Yayın No: 424
• Tunç, H. ve Kaya, M. (2016). “Türkiye’de lojistik sektörünün gelişmesinde dış ticaretin rolü üzerine bir nedensellik analizi”, Vizyoner Dergisi, 7(14), 58-65.
• Yapraklı, T. Ş. ve Ünalan, M. (2017). Küresel lojistik performans endeksi ve Türkiye’deki son 10 yıllık lojistik performans analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(3), 589-606.
• http://www3.weforum.org/docs/GCR2017-2018/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2017%E2%80%932018.pdf Erişim tarihi: 10.11.2019
• https://cscmp.org/CSCMP/Educate/SCM_Definitions_and_Glossary_of_Terms/CSCMP/Educate/SCM_Definitions_and_Glossary_of_Terms.aspx?hkey=60879588-f65f-4ab5-8c4b-6878815ef921 Erişim tarihi: 12.11.2019
• https://lpi.worldbank.org Erişim tarihi: 16.11.2019