INVESTIGATION OF THE AESTHETIC ELEMENTS OF ŞEVKÎ BEY’S “HÂL-İ NEZ’İMDE ACIRSIN SEVDİĞİM DİNLE BENİ”

Yıl 2023, , 55 - 66, 05.01.2024

Sezer Akdağ

https://doi.org/10.22252/ijca.1367810

Öz

Aesthetics is the science of sensory information and aims to find the beauty in art. Aesthetics is also a science of expression. The artist strives to achieve an aesthetic expression while producing his work. This resulting work is now an aesthetic object and needs to be perceived by the aesthetic subject. Şevkî Bey's works are also an expression of his composition. Therefore, understanding Şevkî Bey's composition is possible by understanding his works. In this study, before the maqam analysis of the work, the hicaz hümâyûn maqam was explained and the hanging stays in the ground, chorus and meyan sections of the work were shown on the analysis scheme. While the form analysis of the work is shown, the work is divided into sentences and sentence parts on the note and named with the help of letters. Then, the form, shape, melody, rhythm and structure of the work are stated in detail with the form analysis table prepared. The lyrics were examined by giving the meanings of the words in the lyrics of the work, the figures of speech used in the lyrics were identified and attention was drawn to the elements of symbolization contained in the lyrics. By determining which aruz meter or meters the lyrics were written in, the results about the aruz-procedural relationship were subsequently presented on the created scheme. Finally, the elements that add aesthetic value to the work were determined and examined under the title of aesthetic analysis.

Anahtar Kelimeler

Turkish Music, Aesthetic, Analysis, Şevkî Bey, Maqam of Hicaz Hümâyûn

ŞEVKÎ BEY’İN “HÂL-İ NEZ’İMDE ACIRSIN SEVDİĞİM DİNLE BENİ” ESERİNİN ESTETİK ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Estetik, duyusal bilgi bilimi olup sanattaki güzeli bulmaya amaçlar. Estetik aynı zamanda bir ifade bilimidir. Sanatçı eserini üretirken bir estetik ifadeye ulaşma gayreti gösterir. Ortaya çıkan bu yapıt artık bir estetik objedir ve estetik suje tarafından algılanmayı gereksinir. Şevkî Bey’in eserleri de onun bestekârlığının bir ifadesidir. Dolayısıyla Şevkî Bey’in bestekârlığının anlaşılması, eserlerinin anlaşılmasıyla mümkündür. Bu çalışmada, eserin makam analizinden önce hicaz hümâyûn makamının açıklaması yapılmış, eserin zemin, nakarat ve meyan bölümlerindeki asma kalışlar analiz şeması üzerinde gösterilmiştir. Eserin form analizi gösterilirken eser, nota üzerinde cümle ve cümle parçaları olarak bölünmüş ve harfler yardımıyla adlandırılmıştır. Ardından hazırlanan form analizi tablosu ile detaylı bir şekilde eserin form, biçim, melodi, ritim ve yapısı belirtilmiştir. Eserin güftesindeki kelimelerin anlamları verilerek güfte incelemesi yapılmış, güftede kullanılan söz sanatları tespit edilerek güftenin içerdiği simgelemeye dair unsurlara dikkat çekilmiştir. Güftenin hangi aruz vezni ya da vezinleriyle yazıldığı saptanarak, aruz-usul ilişkisi hakkındaki sonuçlar bilahare oluşturulan şema üzerinde sunulmuştur. Son olarak esere estetik anlamda değer kazandıran unsurlar belirlenerek estetik analiz başlığıyla incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk Mûsikîsi, Estetik, Analiz, Şevkî Bey, Hicaz Hümâyûn Makamı

Kaynakça

• Erdem, S., & Erdem, A. (2003). Şevkî Bey. Sözkesen Matbaası. Ezgi, S. (1933). Türk Musikisi (Cilt 1). Milli Mecmua Matbaası. İnal, İ. M. (2019). Hoş Sadâ. Ketebe Yayınları. Koç, T. (2018). İslâm Estetiği. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Kömürcü, İ. (2019). Estetik ve Eleştiri Bağlamında Adorno ve Müzik. Gece Akademi. Özel, A. (2014). Estetik ve Temel Kuramları. Ütopya Yayınevi. Özkan, İ. H. (2014). Türk Mûsıkîsi Nazariyatı ve Usûlleri. Ötüken Neşriyat. Öztuna, Y. (1988). Şevki Bey. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Saraç, M. A. (2007). Klâsik Edebiyat Bilgisi - Biçim - Ölçü - Kafiye. Gökkubbe Yayınları. Şen, Ü. S. (2016). Müzik Estetiği Üzerine. Pegem Akademi. Timuçin, A. (2017). Estetik. Bulut ayınları. Tunalı, İ. (2020). Estetik. Remzi Kitabevi.