EKOLOJİK BASKI TEKNİKLERİNDEN TATAKİ-ZOME YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 235 - 245

Zübeyde Uzun , Meral Batur , Rumeysa Teke , Eyüp Günaydın

https://doi.org/10.22252/ijca.1599505

Öz

Sanat ile doğa arasındaki bağ insanlık tarihi boyunca devam etmektedir. Artan nüfus ve gelişen teknoloji ile birlikte dünyanın kaynakları azalmaya başlamış bunun aksine insan kaynaklı çevre kirliliği önemli oranda artmıştır. Doğanın bir parçası olduğumuzu hatırladığımız son zamanlarda insan kaynaklı çevre problemlerinin etkilerini daha aza indirgemek amacıyla insanlar, yaşamlarını sürdürdükleri dünya üzerinde alternatif arayışlar içerisine girmiştir. Bu alternatif arayışlar, bireyleri yaşadıkları dünyaya karşı daha bilinçli hale getirmeyi amaçlamaktadır. Doğaya olan ilgi günlük hayatta kullanılan ihtiyaçların doğal yöntemlerle doğaya en az zarar verecek şekilde alternatif yöntemlerin keşfedilmesine veya ilkel yöntemlerin günümüze uyarlanarak kullanılmasına imkan sağlamıştır. Böylece dünya üzerindeki insanlar için daha sürdürülebilir, yer altı ve yer üstü kaynaklarını daha dikkatli kullanılması gerektiğini hatırlatan, çevreye duyarlı ve hassas bireylerin yetiştirilmesinde farkındalık yaratan görüşler ortaya çıkmaya başlamıştır. Sürdürülebilir dünya arayışları sonucunun bir parçası olan ekolojik baskı tekniği son zamanlarda oldukça popüler hale gelmiştir. Ekolojik temelli ve sürdürülebilir bir manifestoya sahip Tataki-Zome yöntemi bu araştırmanın konusudur. Bu bağlamda Tataki-Zome tekniğinde farklı bitkiler denenerek sonuçlarına bakılmıştır. Denemeler sonucunda mor yapraklı süs yoncası, yaprak güzeli (kolyoz) ve mor telgraf çiçeklerinin yaprakları ile Tataki-Zome tekniğinde keten üzerine baskı çalışmaları yapılmıştır. Sonuç olarak bu bitkilerden farklı renk tonları elde edilmiştir. Bu araştırma, ekolojik sanatın, ekolojik baskı tekniklerinin ve özellikle Tataki-Zome tekniğinin günümüz sanatı bağlamında anlaşılmasını sağlaması açısından önemli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekolojik Sanat, Ekolojik Baskı, Ekolojik Baskı Teknikleri, Tataki-Zome, Ekolojik Farkındalık

Etik Beyan

Bu çalışmanın tüm süreçlerinin araştırma ve yayın etiğine uygun olduğunu, etik kurallara ve bilimsel atıf gösterme ilkelerine uyduğumu beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Karabük Üniversitesi

Proje Numarası

KBÜBAP-24-DS-018

Teşekkür

Bu çalışma, Karabük Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (KBÜ, BAP, Proje Numarası: KBÜBAP-24-DS-018) tarafından desteklenmiştir.

A RESEARCH ON THE TATAKI-ZOME METHOD ONE OF THE ECOLOGICAL PRINTING TECHNIQUES

Öz

The connection between art and nature continues throughout human history. With the increasing population and developing technology, the world's resources have started to decrease, on the contrary, human-induced environmental pollution has increased significantly. In order to minimise the effects of human-induced environmental problems in recent times when we remember that we are a part of nature, people have been in search of alternatives in the world they live in. These alternative searches aim to make individuals more conscious of the world they live in. The interest in nature has enabled the discovery of alternative methods for the needs used in daily life in a way that minimises the damage to nature with natural methods or the use of primitive methods by adapting them to the present day. Thus, views that are more sustainable for people around the world, reminding that underground and aboveground resources should be used more carefully, and raising awareness in raising environmentally sensitive and sensitive individuals have started to emerge. The ecological printing technique, which is part of the result of the search for a sustainable world, has recently become very popular. Tataki-Zome method, which has an ecologically based and sustainable manifesto, is the subject of this research. In this context, different plants were tried in Tataki-Zome technique and the results were examined. As a result of the experiments, the leaves of purple-leaved ornamental clover (oxalis triangularis), leaf beauty (coleus) and purple telegraph flowers (tradescantia pallida) were printed on linen in Tataki-Zome technique. As a result, different colour tones were obtained from these plants. This research is considered important in terms of providing an understanding of ecological art, ecological printing techniques and especially Tataki-Zome technique in the context of contemporary art.

Anahtar Kelimeler

Ecological Art, Ecological Printing, Ecological Printing Techniques, Tataki-Zome, Ecological Awareness

Proje Numarası

KBÜBAP-24-DS-018

Kaynakça

• Akpınarlı, F. H. ve Tambaş, C. (2019). Pamuklu-ipekli kumaşlara ekolojik baskı uygulaması ve haslık düzeylerinin belirlenmesi. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 8(62), 1295-1311. https://doi.org/10.7816/idil-08-62-05
• Bilir, M. Z. (2018). Ekolojik tekstil baskı tekniği: Tatakı-zome. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 7(41), 33-38. https://doi.org/10.7816/idil-07-41-05
• Bogenç, Ç. (2021). Bireylerde Doğa Bilincinin Gelişmesinde Çevre Eğitiminin Rolü. Journal of Humanities and Tourism Research, 11 (2): 396-407. https://doi.org/10.14230/johut1055
• Bozacı, B. (2017). Doğanın şarkısı: Ekolojik baskı. Bahar Bozacı.
• Can, D. İ. ve Oyman, N. R. (2017). Giyilebilir sanatta eko boyama-baskı teknikleri ve uygulamaları. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(36), 2291-2311. https://doi.org/10.7816/idil-06-36-10
• Can, D. İ. ve Oyman, R. (2017, Kasım). Okaliptüs Bitkisiyle İpek ve Pamuklu Kumaş Üzerine Eko- Baskı Uygulamaları. II. Uluslararası Akdeniz Sanat Sempozyumu, Antalya.
• Karadağ, Recep (2007). Doğal boyamacılık. Karadağ Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Karakoç, D. ve Can, D. İ. (2021). Ekolojik baskıda yenilikçi yaklaşımlar: Pas baskı shibori. STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 2(3), 279-289.
• Kurtoğlu, N. ve Şenol D. (2004). Tekstil ve ekolojiye genel bakış, karsinojen ve allerjik etki yapabilen tekstil kimyasalları. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 26-31.
• Özkan Tağı, S. (2018). Tekstil tasarımında alışılmadık bir ekolojik baskı yöntemi “pas baskı”. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 7(43), 327-333. https://doi.org/10.7816/idil-07-43-13
• Öztürk, F. ve Yılmaz Ege, J. (2019). Sürdürülebilir Moda’nın, ekolojik baskı tekniği ile değerlendirilmesi ve bir örnek uygulama. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(5), 394-406.
• Tambaş, C. (2019). Ekolojik baskıda farklı yüzey ve teknikler kullanılarak yeni tekstil yüzeyleri oluşturma. [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. (Tez No: 533155).