Sosyokültürel Yapının Sanatçı Eserleri Üzerinde Şekillenmesi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 198 - 214, 01.07.2025

Nihat Levent , Yeşim Aydoğan

https://doi.org/10.22252/ijca.1710460

Öz

Sanatçının çalışmalarında doğa ile kurduğu bağ, eserlerinde kullandığı imge ve motifler aracılığıyla dikkat çekici bir biçimde yansıtılmaktadır. Ağaç ve yuva kavramları üzerinden şekillenen bu anlatım, yalnızca estetik değil, aynı zamanda ekolojik bir duyarlılığı da temsil etmektedir. Eserlerdeki renk ve dokular, doğanın farklı yönlerini duygu yüklü bir anlatım diliyle yansıtarak, sanatçının çevresel sorunlara karşı geliştirdiği kişisel yaklaşımı ortaya koymaktadır. Özellikle yapay kuş yuvaları ile doğal denge arasındaki kırılma üzerinden oluşturulan simgesel anlatım, doğaya karşı bir farkındalık geliştirme amacı taşımaktadır. Katılımcının yorumlarında, doğanın parçalarının yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda kültürel birer değer olarak da içselleştirildiği görülmektedir. Bu durum, sanatçının çevresiyle kurduğu ilişkinin, eserlerindeki estetik arayışlara nasıl yön verdiğini ortaya koymaktadır. Sanatın yalnızca bir ifade aracı değil, aynı zamanda bir farkındalık oluşturma çabası olduğu fikri, bu analiz sürecinde güç kazanmıştır. Elde edilen bulgular, sanatçının eserlerinde kişisel deneyimlerin, duyusal bağların ve kültürel belleğin iç içe geçtiğini göstermektedir. Tüm bu çözümlemeler, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yaklaşımı ile yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği temel alınarak gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Resim sanatı , Resimde ağaç , Kuş yuvası , Figüratif anlatım , Simge.

Shapıng Socıo-Cultural Structure On Artıst's Works

Öz

The connection that the artist has established with nature in his works is reflected in a remarkable way through the images and motifs he uses in his works. This expression, shaped through the concepts of trees and nests, represents not only an aesthetic, but also an ecological sensitivity. The colors and textures in the works reflect different aspects of nature with an emotional narrative language and reveal the personal approach the artist has developed towards environmental problems. In particular, the symbolic expression created through the Decoupling between artificial bird nests and the natural balance has the purpose of developing an awareness of nature. In the participant's comments, it is seen that the parts of nature are internalized not only as physical, but also as cultural values. This situation reveals how the relationship established by the artist with his environment guides the aesthetic searches in his works. The idea that art is not only a means of expression, but also an effort to create awareness has gained strength during this analysis process. The findings obtained show that personal experiences, sensory connections and cultural memory are intertwined in the artist's works. All these analyses were carried out on the basis of structured and semi-structured interview technique with case study approach from qualitative research methods.

Anahtar Kelimeler

Painting art , Tree in painting , Bird , Figurative expression , Icon.

Kaynakça

• Aslantürk, Y. (1999). Kültür ve anlam. Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Aydoğan, Y. (2020). Kültürel miras bilinci kazanımıyla ilgili müze eğitimi dersi üzerine bir durum çalışması (Doktora tezi). Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Barrett, T. (2019). Neden bu sanat? (Çağdaş sanatta estetik ve eleştiri) (Elif Ermert, Çev.). İstanbul, Hayalperest Yayınevi.
• Bilgiseven, M. (1982). Sosyolojiye Giriş. İstanbul, Beta Yayınları.
• Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (S. B. Demir, Çev.). (1. Baskı). Ankara, Eğiten Kitap.
• Çağlarca, M. (1999). Sanatın Dili ve Plastik Değerler. İstanbul, Doruk Yayınları.
• Eczacıbaşı, Ş. (1997). Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi (Cilt 1). İstanbul, Yem Yayınları.
• Erkal, M. (1992). Toplum Bilimlerine Giriş. İstanbul, Der Yayınları.
• Gür, H. (2019). Resim sanatında yaşanan gelişmelerin Türk resim sanatına etkisi (Lisansüstü tezi). Ankara, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, s. 27.
• Güzel, A. (2013). Sosyokültürel yapı ve kurumsal etkileşim: Ataerki kavramı üzerine bir değerlendirme. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(2), ss. 45-60.
• Güzel, S. (2019a). Sosyal yapı ve toplumsal yapı bileşkesinde sosyokültürel yapı kavramı. Konya, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü, ss. 97.
• Johnson, A. P. (2015). Eylem araştırması el kitabı (2 b.) (Y. Uzuner & M. Özten Anay, Çev.). Ankara, Pegem Akademi.
• Kalmık, Z. (1964). Sanatın temel ilkeleri. Ankara, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Kızılçelik, S. (1991). Pitirim A. Sorokin. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, (6), ss. 27-44.
• Meriç, A. (1998). Kültür Üzerine Düşünceler. İstanbul, İletişim Yayınları.
• Namenvvirth, J. (1987). Sosyolojik Kuramlar ve Kültür. İstanbul, Cem Yayınevi.
• Özakpınar, Y. (1999). Kültür Kuramı. İstanbul, Dergâh Yayınları.
• Özmen, Y. S. (2020). Resim Sanatında Doku Kavramı, Kullanım Süreci ve Anlatım Biçimleri (Lisansüstü Tezi).
• İstanbul, Yeditepe Üniversitesi, ss. 9-40.
• Rideal, L. (2015). Resimler Nasıl Okunur? (Anlam ve Yöntem Okuma Rehberi) (E. Nahum, Çev.). İstanbul, Şişli: Yem Yayın.
• Turani, A. (1993). Çağdaş Sanat. Ankara, Ütopya Yayınları.
• Şekil Kaynakçaları
• Şekil 1.1: Durum çalışmasının aşamaları. (Araştırmacı tarafından manuel bir şekilde tasarlanmıştır).
• Şekil 1.2: Temaların bulgulara göre dağılım sırası. (Araştırmacı tarafından manuel bir şekilde tasarlanmıştır).