Şermin Yaşar’ın çocuk kitaplarındaki mizahi üslubun çocukların duyuşsal gelişimindeki işlevleri bağlamında incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 10, 30.06.2024

Firdevs Köroğlu

https://doi.org/10.62195/ijdes.1471158

Öz

Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte çocuğa yönelik beklentiler de artmıştır. Çocuktan verilen bilgiyi pasif bir şekilde, sorgulamadan elde etmesi değil; öğrenme sürecinde aktif rol alması, olaylara farklı açılardan bakabilmesi ve yaratıcı düşünebilmesi beklenmektedir. Çocukların bu becerileri edinebilmesi için kullanılan temel kaynaklardan biri çocuk kitaplarıdır. Çocuk kitaplarında sıkça kullanılan bir anlatım tarzı olan mizah ‘kitaplar sıkıcıdır’ algısını kırarak kitaplar aracılığıyla çocukları eğlendirirken çocukların bu becerileri de kazanmalarına yardımcı olur. Bu çalışmada Türk edebiyatında çocuklara yönelik eserleriyle önemli bir yere sahip Şermin Yaşar’ın kitaplarındaki mizahi üslup duyuşsal işlevleri bağlamında incelenmiştir. Çalışmanın evreni, Şermin Yaşar’ın çocuk kitapları olarak belirlenmiş, örneklem olarak da söz konusu kitaplardan ‘‘Dedemin Bakkalı, Dedemin Bakkalı Çırak, Babaannem Geri Döndü’’ kitapları seçilmiştir. Çalışmanın kuramsal çerçevesi çizilirken çocuk, çocuk edebiyatı, mizah, çocuk edebiyatında mizah hakkında literatürdeki bilgiler ve değerlendirmeler sunulmuştur. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman (belge) inceleme yöntemi kullanılarak yazarın kitaplarındaki mizahi nitelikler ortaya konulmuş ve çocukların duyuşsal gelişimlerine etkileri sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Şermin Yaşar, Çocuk Edebiyatı, Mizah, duyuşsal işlev

Examining the humorous style in Şermin Yaşar's children's books in the context of their functions in children's affective development

Öz

Today, with the development of technology, expectations for children have also increased. Children are expected to take an active role in the learning process, to look at things from different perspectives and to think creatively, rather than passively obtaining information without questioning it. One of the main sources used for children to acquire these skills is children's books. Humor, a frequently used narrative style in children's books, helps children acquire these skills while entertaining children through books by breaking the perception that 'books are boring'.
In this study, the humorous style in the books of Şermin Yaşar, who has an important place in Turkish literature with her works for children, was examined in the context of affective functions. The universe of the study was determined as Şermin Yaşar's children's books, and the books "Grandpa's Grocery, Grandpa's Grocery Apprentice, and Grandma's Back" were selected as the sample. While drawing the theoretical framework of the study, information and evaluations in the literature about children, children's literature, humor, humor in children's literature were presented. In the study, the humorous qualities in the author's books were revealed by using the document (document) analysis method, one of the qualitative research methods, and the effects on children's affective development were presented.

Anahtar Kelimeler

Şermin Yaşar, children, humor, affective function

Kaynakça

• Aydın, S. (2006, Ekim). Çocuk yazınında mizah kullanımının bilişsel, duyuşsal ve toplumsal yönden önemi. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda Sunulan Bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara. Erişim Adresi: http://cgsempoz.education.ankara.edu.tr/
• Başar, S., & Akın, E. (2022). Şermin Yaşar’ın çocuk kitaplarının eğitsel iletiler ve değer kavramları açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 62-71. https://doi.org/10.55044/meusbd.1091871
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Pegem.
• Çakıroğlu, Ü., & Erdoğdu, F. (2016). Öğrenme sürecinde mizahın kullanımı ile ilgili çalışmalarda eğilimler. 4th International Instructional Technologies & Teacher Education Symposium (Elazığ, 06-08 October 2016). Ed. Yalın Kılıç TÜREL. 138-144. Fırat Üniversitesi.
• Dağlar, G., Aksoy, Ö., Bilgiç D., Uçuk S., & Güneş H. (2018). Ebelik öğrencilerinin mizah duygusunun stresle baş etme yaklaşımlarına etkisi. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2), 94-101. https://doi.org/10.22312/sdusbed.338028
• Dilidüzgün, S. (2004). Çağdaş çocuk yazını - Yazın eğitimine atılan ilk adım. Morpa Kültür.
• İnce Samur, A. Ö., & Arıkan, Y. (2018). Behiç Ak’ın çocuk kitaplarındaki çatışmaların mizah ögesi bakımından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(1), 165-182. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/36563/415465
• Keskin, F. (2020). Gelişim özelliklerine bağlı olarak çocukta sözlü mizah anlayışı. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(32), 869-886. https://smartofjournal.com/files/smartjournal/2084357638_9_6.32_ID538_Keskin_869-886.pdf
• Klein, A. (1999). Mizahın iyileştirici gücü (Çev: Sibel Karayusuf). Epsilon.
• Neydim, N. (2003). Çocuk edebiyatı. Bu Yayınevi.
• Nişanyan, S. (2011). Mizah nedir? https://www.nisanyansozluk.com/kelime/mizah
• Özünlü, Ü. (1999). Gülmecenin dilleri. Doruk.
• Seven, D., A. (2012). 3 - 5 yaş çocuklarında zihin teorisi gelişiminin mizah anlayışı üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• ,Ünveren, D. (2020). Türkçe öğretiminde mizah: ders kitapları örneği. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (67), 715-735. https://doi.org/10.14222/Turkiyat4289
• Yaşar, Ş. (2016). Dedemin bakkalı. Taze Kitap Yayınevi.
• Yaşar, Ş. (2017). Dedemin bakkalı çırak. Taze Kitap Yayınevi.
• Yaşar, Ş. (2020). Oh ne ala memleket.: Doğan Egmont.
• Yaşar, Ş. (2021). Babaannem geri döndü. Taze Kitap Yayınevi.
• Yerlikaya, E. E. & İnanç, B. (2007). Algılanan Stres Ölçeği’nin (Asö) Türkçe çevirisinin psikometrik özellikleri. IX Ulusal Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Kongresi, Çeşme-İzmir.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yörükoğlu, A. (1970). Çocuklarda mizah duygusu ile ruhsal çatışmaların ilişkisi. Çocuk Nöropsikiyatrisi ve Rehberliği Dergisi, 5(6), 105-119. https://psikiyatridizini.net/viewarticle.aspx?articleid=6710