Türkiye Ekonomisinin Seçilmiş Makro Göstergeleri İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Sınır Testi Analizi

Yıl 2023, Cilt: 38 Sayı: 1, 253 - 269, 20.03.2023

Hilal Şeker

https://doi.org/10.24988/ije.1114823

Öz

Gerek gelişmiş, gerekse gelişmekte olan tüm ülkeler makroekonomik performanslarında istikrara dayalı sürdürülebilir bir büyüme ivmesini yakalamayı hedeflemektedirler. Bu çalışmada Autoregressive Distributed Lag Bounds Test (ARDL modeli) ile Türkiye ekonomisinin 2006-2021 dönemi çeyreklik verilerinden faydalanarak enflasyon, faiz, döviz kuru değişkenlerinin ekonomik büyüme performansı üzerine etkileri kısa ve uzun dönem analizlerle birlikte araştırılmıştır. Bulgular; uzun dönemde politika faizi ile büyüme arasında negatif ve istatistiki açıdan anlamlı bir ilişkiye işaret ederken; enflasyon ve reel kur ile büyüme arasında istatistiki açıdan anlamlı bir ilişkinin yokluğuna işaret etmektedir. Kısa dönem bulguları ise; enflasyon ve politika faizi ile büyüme arasında istatistiki olarak anlamlı ve negatif bir ilişkinin varlığı; reel kur ve büyüme arasında istatistiki açıdan anlamlı ve pozitif bir ilişkinin varlığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

ARDL sınır testi, büyüme, enflasyon, faiz

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

A Limit Test Analyses on The Relationship of Selected Macro Indıcators of Turkish Economy and Economic Growth

Öz

It aims to achieve a sustainable growth in both economic and macro progress in all developing countries. In this study, using Otoregressive Distributed Lags Bounds Test (ARDL) for the 2006-2021 period of the Turkish economy, interest rates and data rates on economic growth were investigated with short-term and long-term analyses. shaped; points to a negative and thermal maintenance-oriented relationship between the policy rate and growth in the long run; Inflation and reel indicate the absence of a statistical relationship between exchange rate and growth. In a short time; Statistically significant and negative growth between inflation and policy and growth; Roll up and grow is the popular term meaning and indicates a positive growth.

Anahtar Kelimeler

ARDL bounds test, growth, inflation, interest

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Abdioğlu Z. Terzi H. (2010). Enflasyon ve Bütçe Açıkları İlişkisi: Tanzi ve Patinkin Etkisi, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 23 (2), s 195-211
• Akel V., Gazel S. (2014). Döviz Kurları ile Bist Sanayi Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, s 11
• Akgül, I., & Özdemir, S. (2018). Enflasyon-Faiz Oranı ve Enflasyon-Döviz Kuru İkilemi: GEG Programı Döneminde Türkiye Gerçeği. Ege Akademik Bakis, 18(1), 153– 165
• Akın, F. (2016). 2001 Krizi sonrası Türkiye Ekonomisinin Makro Ekonomik Performansı Üzerine Bir Değerlendirme. Anadolu Bil Meslek Yüksek Okulu Dergisi. (43), 115-134.
• Akıncı, M., & Yılmaz, Ö. (2016). Enflasyon-Faiz Oranı Takası: Fisher Hipotezi Bağlamında Türkiye Ekonomisi İçin Dinamik En Küçük Kareler Yöntemi. Sosyoekonomi, 24(27), 33–55.
• Ay, A. (2000). Dışa Açılma Sürecinde Döviz Kuru Politikası. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (4), 15-34.
• Bal O. (2020). Ekonomik Büyüme, Politika Faiz Oranları veGSYHİlişkisi:2006-20019 Türkiye Ekonomisi Örneğİ, Uluslararası Balkan Üniversitesi Turkish Studies, Economy, 2667-5625
• Berber, M. ve Artan, S. (2004). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”, Turkish Economic Association, 21, 1-14
• Çelik T., Çelik B., Barak D. (2017). Geçiş Ekonomilerinde Reel Döviz Kuru ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Y.2017, C.22, S.3, s.877-890
• Çetin, D., & Aksoy, E. (2016). OECD Ülkeleri ile Yükselen Piyasalarda Finansal Gelişme ve Faiz Oranlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. Ekonomi, İşletme, Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2(2), 69–91.
• Deniz G., Koç S. (2019). Türkiye' de Ekonomik Büyüme ile Bazı Makro Değişkenler Arasındaki İlişki: Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli Analizi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 101-113
• Dikkaya, M., Üzümcü, A., ve Özyakışır, D., ( Editörler), (2013). Osmanlı’dan İkibinli Yıllara Türkiye’nin Ekonomik Tarihi Tarihsel ve Sektörel Analiz (Birinci baskı). Ankara: Savaş Kitapevi.
• Dickey D.A., W.A. Fuller (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74.
• Ertuna Ö.(2004). 1923’ten Bugüne Türkiye Ekonomisi ve 2023’e Doğru Hedefler, Muhasebe ve Finans Dergisi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 21, 6-17,
• Fıscher, Stanley. (1993). The Role of Macroeconomic Factors in Growth. Journal of Monetary Economics, 32(3): 485-512.
• Göktaş Yılmaz, Ö. (2005). Türkiye Ekonomisinde Büyüme ile İşsizlik Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, 11-29.
• Kanca, O. C. (2012). Türkiye’de İşsizlik ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Ampirik bir Analizi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 1-18
• Karabulut Ş. (2019), Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Enflasyon İlişkisi, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2019, 6(2), 171-184
• Narayan P. S. ve Narayan S. (2005). Estimating Income and Price Elasticities of Imports for FIJI in a Cointegration Framework. Economic Modelling. 22: 423-438.
• Oktar ve Dalyancı (2012), Türkiye Ekonomisinde Para Politikasının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi YIL 2012, C. XXXII, S. I, S. 1-18
• Özçelik Ö. ,Uslu N. (2017), Ekonomik Büyüme, İşsizlik ve Enflasyon Arasındaki İlişkinin Var Modeli İle Analizi: Türkiye Örneği (2007 - 2014), Ekev Akademi Dergisi Yıl: 21 Sayı: 69
• Özdemir, A., Mercan, M. ve Erol, H. (2012). Türkiye Emek Piyasasında Belirlenmiş Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik Analizi, TİSK Akademi Dergisi, 2, 34-54
• Öztürk S. (2019), Döviz Kuru ve Ekonomik Büyümeyi Temsil Eden İktisadi Aktivite Arasındaki İlişki: Türkiye Ekonomisi İçin Nedensellik Analizi, Akademik Sosyal Kaynaklar Dergisi, 4 (10), 42-47
• Paudel, R. C. ve Jayanthakumaran, K.(2009), Financial Liberalizaton and Performance in Sri Lanka: The ARDL Approac, South Asia Economic Journal, 10:1, 127-156.
• Peseran, M. H., Y. Shin, and R. Smith (2001), Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
• Phillips P.C.B., Perron P.(1988). Testing For a Unit Root in Time Series Regression, Article in Biometrika, 75,2, pp 335-46, January
• Rodrik, D. (2008). The Real Exchange Rate and Economic Growth. Brookings Papers on Economic Activity, 2008(2), 365-412
• Saraç, T. B. (2009). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama (1988-2007). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
• Selim, S. ve Ayvaz Güven, E. T. (2014), Türkiye’de Enflasyon, Döviz Kuru ve İşsizlik Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 179-204
• Sevüktekin M., Çınar M. (2014), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi: Eviews Uygulamalı, Dora Basım-Yayın LTD.ŞTİ.,Bursa
• Şiriner, İ. ve Doğru Y. (2005). Türkiye Ekonomisinin Büyüme Dinamikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 163-182.
• Taymaz, E. ve Suiçmez, H. (2005) Türkiye’de Verimlilik, Büyüme ve Kriz. 4. Verimlilik Raporu Milli Prodüktivite Merkezi
• Telatar, F. ve Abiyev, V. (2010). Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Üretim Değişkenliği Değiş-Tokuş İlişkisinin Dinamik Analizi. TİSK Akademi, 1, 82-111.
• Torun, M., Karanfil, M. (2016). 1980-2013 Dönemi Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki İlişki. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), 473-492.
• Uçak S., Şahan B. (2019), Faiz; Enflasyon, Döviz Kuru ve Büyüme İlişkisi, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 23 Sayı: 79
• Ulusoy, A. , Yamak, R., Şahingöz, B. (2016). Faiz Dışı Dengenin Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Üzerine Etkisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi , 8 (1) , 1-14 .
• Ünlü, H. (2016). Döviz Kuru Oynaklığı ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği . Sakarya İktisat Dergisi , 5 (3) , 17-31 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sid/issue/30105/324792
• Yılmaz A. (2006). Türkiye Ekonomisinde Ücretler, Karlar ve Kriz, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, c:XXI, S:1
• Yorulmaz, Ö. ve Nemlioğlu, K. (2010). VAR Modelinin Dayanıklı Tahmini: İktisadi Büyüme Enflasyon İlişkisi Üzerine Bir İnceleme, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 539-553.