Arazi Toplulaştırma Projelerinde Parsel Şekillerinin Değişimsel Analizi: Konya/Akören/Çatören Mahallesi Örneği

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 365 - 375, 15.12.2021

Tansu Alkan Süleyman Savaş Durduran Cafer Tayyar Okka

https://doi.org/10.47898/ijeased.950603

Öz

Arazi toplulaştırma (AT) projeleri, parçalı ve dağınık olan parselleri birleştiren, düzgün şekilli parseller üreten ve yol, sulama ve drenaj hizmetlerinin geliştirilmesini sağlayan çalışmalardır. AT projeleriyle birlikte üçgen, beşgen, yay vb. düzgün şekilli olmayan parseller, kare ve dikdörtgen şekle dönüştürülerek tarımsal faaliyetlere uygun hale getirilir. AT öncesi ve sonrası olarak parsel şekil değişimlerini inceleyen indeksler vardır. Parsel Şekil İndeksi (SI), Fraktal Büyüklük İndeksi (FD), Şekil Faktörü (FORM), Alan Şekil Faktörü (AFF), Alan Çevre Oranı (APR) ve Kare Piksel Ölçeği (SqP) yaygın olarak kullanılan indekslerdir. Bu çalışmada, Konya ili Akören ilçesi Çatören Mahallesine ait AT verileri kullanılmıştır. AT öncesi ortalama SI, FD, FORM, AFF, APR ve SqP değerleri sırasıyla 1.2885, 1.3576, 0.6380, 0.0508, 4.5677 ve -0.8909; AT sonrası ise 1.3378, 1.3638, 0.5917, 0.0471, 4.7424 ve -0.8575 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak SI, FD ve FORM indekslerinin AT projelerinde parsel şekil değişimi analizi için kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arazi toplulaştırma, Parsel şekil indeksi, Coğrafi bilgi sistemi, Çatören

Variational Analysis of Parcel Shapes in Land Consolidation Projects: The Case of Konya/Akören/Çatören District

Öz

Land consolidation (LC) projects are studies that combine fragmented and scattered parcels, produce regular shaped parcels, and improve road, irrigation and drainage services. With the LC projects, triangular, pentagonal, arc etc. irregularly shaped parcels are converted into square and rectangular shapes and made suitable for agricultural activities. There are indexes that examine the changes in shape of parcel before and after LC. Shape Index (SI), Fractal Size Index (FD), Shape Factor (FORM), Area Shape Factor (AFF), Area Perimeter Ratio (APR), and Square Pixel Scale (SqP) are commonly used indexes. In this study, LC data of Çatören neighborhood of Akören district of Konya province were used. SI, FD, FORM, AFF, APR, and SqP average values before LC were 1.2885, 1.3576, 0.6380, 0.0508, 4.5677, and -0.8909, respectively; after LC, it was calculated as 1.3378, 1.3638, 0.5917, 0.0471, 4.7424 and -0.8575. As a results obtained, it has been determined that SI, FD and FORM indexes can be used for change of parcel shape analysis in LC projects.

Anahtar Kelimeler

Land consolidation, Parcel shape index, Geographic information system, Çatören

Kaynakça

• Akkaya Aslan, T., Gundogdu, K., Arici, I. (2007). Some metric indices for the assessment of land consolidation projects. Pakistan Journal of Biological Scienes, 10(9), 1390-1397.
• Arslan, F., Değirmenci, H., Akkaya Aslan, Ş.T., Jürgenson, E. (2021). A new approach to measure parcel shapes for land consolidation. KSU J. Agric Nat, 24(5), 1059-1067.
• Bayram, R. ve Değirmenci, H. (2018). Arazi toplulaştırma projelerinde parsel şekillerinin analizi: Niğde Misli Ovası 2. kısım Yıldıztepe örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 21(4), 500-510.
• Cebeci, Ö. (2019). Burdur-Yeşilova-Sazak Köyü arazi toplulaştırma projesinin metrik indeksler kullanılarak değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta.
• Değirmenci, H., Arslan, F., Tonçer, R. ve Yoğun, E. (2017). Arazi Toplulaştırma Öncesi Parsel Şekilleri ve Arazi Parçalanmasının Değerlendirilmesi: Niğde Misli Ovası Tırhan Köyü Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(3), 182-189.
• Değirmenci, H., Arslan, F. ve Keten, M. (2019). Arazi toplulaştırma projelerinde parsel şekillerinin değişimi: Şanlıurfa Bozca Köyü örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(3), 557–565.
• Demetriou, D., See, L. and Stillwell, J. (2013). A parcel shape index for use in land consolidation planning. Transactions in GIS, 17(6), 861-882.
• Ertunç, E. (2021). Arazi toplulaştırma projelerinde parsel şekil değişiminin nicel değerlendirmesi: Konya ili Çumra ilçesi Abditolu mahallesi örneği. GÜFBED, 11(1), 1-10.
• Frohn, R.C. (1998). Remote sensing for landscape ecology: new metric indicators for the monitoring, modeling, and assessment of ecosystems. Lewis Publishers, Boca Raton, FL.
• Geisse, R. and Hudecová, L. (2019). Quantification of changes in the shape and dimensions of parcels in land consolidation. Slovak Journal of Civil Engineering, 27(1), 39-44.
• Gonzalez, X.P., Alvarez, C.J. and Crecente, R. (2004). Evaluation of land distributions with joint regard to plot size and shape. Agricultural Systems, 82, 31-43.
• Güler, M. (2010). Simpson indeksinin toplulaştırma çalışmalarında kullanılma olanağı üzerine araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Kirmikil, M. and Arici, I. (2013). The use of landscape metrics to assess parcel conditions pre- and post-land consolidation. Journal of Food, Agriculture & Environment, 11(2), 985-989.
• Krummel, J. R., Gardner, R. H., Sugihara, G., O’Neill, R. V. and Coleman, P. R. (1987). Landscape patterns in a disturbed environment. Oikos, 48, 321- 324.
• Libecap G and Lueck D 2009 The Demarcation of Land and the Role of Coordinating Institutions. Cambridge, MA, National Bureau of Economic Research Working Paper No. 14942.
• McGarical, K. and Marks, B.J. (1995). FRAGSTATS: spatial pattern analysis program for quantifying landscape structure. Washington, D.C., U.S. Department of Agriculture, Forest Service, General Technical Report No PNW-GTR-351.
• O’Neill, R. V., Krummel, J. R., Gardner, R. H., Sugihara, G., Jackson, B., Deangelis, D. L., Milne, B. T., Turner, M. G., Zygmunt, B., Christensen, W., Dale, V. H. and Graham, R. L. (1988). Indices of landscape pattern. Landscape Ecology, 1, 153-162.
• Russ, J.C. (2002). The Image Processing Handbook. Fourth ed. CRC Press, Boca Raton, FL.
• Shan, W., Jin, X., Ren, J., Wang, Y., Xu, Z., Fan, Y., Gu, Z., Hong, C., Lin, J., and Zhou, Y. (2019). Ecological environment quality assessment based on remote sensing data for land consolidation. Journal of Cleaner Production, 239, 118126.
• Wojewodzic, T., Janus, J., Dacko, M., Pijanowski, J., Taszakowski, J. (2021). Measuring the effectiveness of land consolidation: An economic approachbased on selected case studies from Poland. Land Use Policy, 100, 104888.