Akdeniz Bölgesi'nde Yer Alan Bazı Yapı Taşlarının Isıl ve Mekanik Özellikleri

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 67 - 76, 15.07.2022

Ayşe Biçer

https://doi.org/10.47898/ijeased.1087714

Öz

Bu çalışmada, Limra (Antalya), Geyran ve Köfke (Isparta) ve Toprakkale (İskenderun-Hatay) taşlarının, bazı fiziksel özellikleri araştırılmıştır. Her taş için iki ayrı taş ocağından numuneler alınarak kimyasal analizlerden sonra ısıl iletkenlik, basma gerilmesi, su emme, teneffüs kabiliyeti ve aşınma deneylerine tabi tutulmuştur. Yapılan testler sonucu, i) incelenen taşlardan en küçük ısı iletim katsayısı 0.655 W/mK değeri ile Isparta Köfke taşı, ii) en yüksek basma gerilmesi değeri Hatay Toprakkale taşı 93 MPa, iii) dört taşın su emme oranları kritik %30’nin altında olduğu, belirlenmiştir. Sonuçlar özellikle enerji tasarrufu, mukavemet ve konfor şartları açısından diğer yapı malzemeleri ile karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Limra taşı, Geyran taşı, Köfke taşı, Toprakkale taşı, Doğal taşlar, Yapı taşları, Limra stone, Limra stone, Limra stone, Geyran stone, Geyran stone, Geyran stone, Köfke stone, Köfke stone, Köfke stone, Toprakkale stone, Toprakkale stone, Toprakkale stone, building stones, building stones

Thermal and Mechanical Properties of Certain Building Stones Located at Mediterranean Region

Öz

In this study, certain physical properties of Limra (Antalya), Geyran and Köfke (Isparta) and Toprakkale (Iskenderun-Hatay) stones have been investigated. For each stone, samples have been taken from two separate quarries and subjected to thermal conductivity, compressive strength, water absorption, impermeability and abrasion tests following the chemical analysis. As a result of the tests, it has been identified that i) Isparta Köfke stone as having the smallest thermal conductivity value of 0.265 W/mK, ii) Hatay Toprakkale stone as having the highest compressive strength 93 MPa, iii) the water absorption rate of the four stones is below the critical 30% value. The results have been benchmarked with other building materials particularly in terms of energy saving, strength and comfort conditions.

Anahtar Kelimeler

Limra stone, Geyran stone, Köfke stone, Toprakkale stone, Natural stones, building stones

Kaynakça

• Avşaroğlu N. (2020). Anadolu'nun binlerce yıllık doğal taşları, MTA Genel Müd. Ankara
• Bakış, A., Işık, E., Hattatoğlu, F., Akıllı, A. (2014). Jeolojik miras nitelikli Ahlat Taşı’nın inşaat sektöründe kullanımı, III. Uluslararası Ahlat-Avrasya Bilim, Kültür ve Sanat Sempozyumu Bildiriler Kitabı (Editörler Doğru M. ve Aksoy E.), 46-59, 22-24 Eylül Ahlat- Bitlis.
• Bicer, A. (2019-a). Ahlat ve Malazgirt yapı taşlarının bazı fiziksel özellikleri, Fırat Üniversitesi Müh. Bil. Dergisi, 31(2), 301-307.
• Bicer, A. (2019-b). Some physical properties of the building stones from southeastern Anatolia region, Bartın University International Journal of Natural and Applied Sciences, 2(1), 9-15.
• Bicer, A. (2019-c). Some physical properties of the building stones from Elazıg-Nevsehir region, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(2), 96-102.
• Bicer, A., Celik, N. (2020). Influence of pine tree resin on thermo-mechanical properties of pumice-cement composites, Cement and Concrete Composites, 112, September, 2020, 103668
• Bicer, A. (2021), The thermal and mechanical properties of the building stones in Eskisehir - Kayseri and Kırsehir regions, MTU Journal of Engineering and Natural Sciences Special 2(2), 40-48, 2021
• BS 812-109, (1990) Standards, Testing aggregates-part 109: methods for determination of moisture content. British Standards Institution.
• Çelik, M.Y. (2003). Dekoratif doğal yapı taşlarının kullanım alanları ve çeşitleri, Madencilik, 42 (1), 3-15
• Denko, S. (1990). Shotherm Operation Manual No 125-2. K.K. Instrument products department, 13-9, Shiba Daimon, Tokyo, 105, Japan.
• Gevrek, A.İ., Kazancı, N. (1991). İgnimbrit: oluşumu ve özellikleri, Jeoloji Mühendisliği Dergisi, Ankara.38, 39-42
• Kazancı, N., Gürbüz, A. (2014). Jeolojik miras nitelikli Türkiye doğal taşları, Türkiye Jeoloji Bülteni. 57: 1.
• Kılıç, S. (2011). Tanklarda kullanılan organik ve mineral taşların insan üzerine etkileri. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 29, 119-132.
• Kumsar, H., Çelik, B.S., Aydan, Ö., Ulusay, R. (2003). Aphrodisias: Anatolian Antique City of building and sculptural stones. Proceedings of the International Symposium on Indutrial Minerals and Building Stones, 15-18 September 2003, İstanbul, E. Yüzer, H. Ergin and A. Tuğrul (eds.), 301-309.
• Pivko, D. (2003). Natural stones in earth’s history, Acta Geologica, 58, 73-86.
• Taşlıgil, N., Şahin, G. (2016). Yapı malzemesi olarak kullanılan Türkiye doğal taşlarının iktisadi coğrafya odağında analizi, Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 607-640.
• Toksoy, M. (1988). Thermal conductivity coefficients of industrial materials, Journal of Engineers and Machinery, 347, 12-15
• TS 699, (2009). The test and experiment methods of natural building stones, TSE, Ankara.
• URL-1, https://tr.euronews.com/2015/07/23/misir-piramitlerinin-gizemi-cozuluyor-mu
• URL-2, https://www.tripadvisor.com.tr/ShowUserReviews-g297962-d15065433-r697954386-Celebi Sultan Mehmet Camii-Antalya Turkish Mediterranean Coast.html
• URL-3, https://sugibidergi.com/2021/05/11/tas-anlatir-dinleyene/
• URL-4, https://docplayer.biz.tr/158694819-Jeolojik-miras-niteligindeki-dogal-taslarin-peyzaj-tasariminda-kullanim-olanaklari.html
• URL-5, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/isparta/kulturenvanteri/garnizon-binas
• URL-6, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/isparta/kulturenvanteri/valilik-binasi
• URL-7, https://semtasyapi.com/hizmetler/yapisal-peyzaj/sert-zemin-doseme-uygulamalari/
• URL-8, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/741990
• Vysnıauskas, V.V, Zıkas, A.A. (1988). Determination of the thermal conductivity of ceramics by the Hot-Wire Technique. Heat Transfer Soviet Research, 20 (1), 137-142.