Sağlık Yöneticilerinin Kriz Yönetim Becerileri ve Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 9, 356 - 379, 30.12.2021

Nursel Aydıntug Myrvang Dilek Ölmez Mustafa Mete

Öz

Kriz dönemlerinde yöneticilerin krize yanıt verebilme esnekliği, krizi algılama şekli ve durumla ilgili tahminlemesi kriz yönetimi için kararlar alıp uygulamak için hazır olup olmamasına bağlı olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, sağlık yöneticilerinin kriz yönetim becerileri ile liderlik stilleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Korelasyon analizi sonucunda, çok faktörlü liderlik ölçeği genel skoru; kriz öncesi dönem alt boyutunu %20,7, kriz dönemi alt boyutunu %22,6, kriz sonrası dönem alt boyutunu %22,7 ve kriz yönetimi becerileri ölçeği genel skorunu %23,2 oranında pozitif yönde (artırıcı) etkilemektedir. Regresyon analizi sonucunda, liderlik tarzı, kriz yönetim becerisi üzerinde pozitif yönde (olumlu yönde) anlamlı ilişkili çıkmıştır. Liderlik tarzı kriz yönetimi davranışını %33.1 açıklama gücüne sahiptir. Liderlik tarzı algısı 1 br. arttığında kriz yönetim becerisi 0.275 br. artış gösterecektir. Liderliğin alt boyutlarına göre incelendiğinde ise, kriz yönetim becerisini en çok etkileşimci liderler arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kriz Yönetimi Becerileri, Liderlik Tarzları, Regresyon Analizi

Kaynakça

• Aksu, M. (2008). Kriz Yönetimi. İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Alexander, D. E. (2014). Social media in disaster risk reduction and crisis management. Science and Engineering Ethics, 20(3), 717-733.
• Aymankuy, Ş. (2001). Turizm Sektöründe Kriz Yönetimi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 105-118. Barutçugil, İ. (2014). Liderlik. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Bavik, Y. L., Tang, P. M., Shao, R. & Lam, L. M. (2018). Ethical leadership and employee knowledge sharing: Exploring dual-mediation paths. The Leadership Quarterly, 29(2), 322-332.
• Bello, S. M. (2012). Impact of ethical leadership on employee job performance. International Journal of Business and Social Science, 3(11), 228-236.
• Bhargawi, S. & Yaseen, A. (2016). Leardership styles and organizational performance. Strategic Management Quarterly, 4(1), 87-117.
• Bossong, R. (2013). EU Civilian crisis management and organizational learning. European Security, 22 (1), 94-112.
• Chaudhary, D. P., Ashwani K., Mandhania, S.S., Srivastava, P. & Kumar, R. S. (2012). Maize As Fodder? An alternative approach. Techn. Bull. 2012/04,1-19.
• Carmeli, A. S. (2008). Organisational crisis-preparedness: the ımportance of learning from failures. Long Range Planning, 41 (2), 177-196.
• Cinnioğlu, H. (2018). Etkileşimci Liderlik, Dönüşümcü Liderlik, Hizmetkar Liderlik, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Yiyecek İçecek İşletmelerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Coombs, W.T. (2007a). Attribution theory as a guide for post-crisis communication research. Public Relations Review, 33(2), 135-139.
• Coombs, W.T. (2007b). Protecting organization reputations during a crisis: The development and application of situational crisis communication theory. Corporate Reputation Review, 10(3), 163- 176.
• Coombs, W. T. & Holladay, S. J. (2009). Further explorations of post-crisis communication: Effects of media and response strategies on perceptions and intentions. Public Relations Review, 35(1), 1-6.
• Cooper, D. J. (2003). Leadership for follower commitment. Burlington: Routledge Pbc.
• Crandall, W., Parnell, J. A. & Spillan, J. E. (2013). Crisis management in the new strategy landscape. Los Angeles: SAGE Publications, Inc; Second Edition.
• Diker, O. (2017). Örgütlerde Kültür Sarmalında Liderlik Turizm Endüstrisinde Bir Araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Dinçer, Ö. (2013). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Dutta, S. & Pulling, C. (2011). Effectiveness corporate responses to brand crises: The role of crisis type and response strageties, Journal of Business Research, 64, 1281-1287. Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Fediuk, T.A., Pace, K.M. & Botero, I. C. (2010). Crisis response effectiveness: Methodological considerations for advancement in empirical investigation into response impact. The Handbook of Crisis Communication. Malden, MA: Blackwell Pbc.
• Grundy, M. & Moxon, R. (2013). The effectiveness of airline crisis management on brand protection: A case study of british airways, Journal of Air Transport Management, 28, 55-61. Güzel, T. & Akgündüz, Y. (2011). Liderlik Davranışlarının Orta Düzey Yöneticiler Üzerindeki Etkisi ve Yöneticilerin Tükenmişlik Düzeyleri İle İlişkisi. Yönetim Bilimlerii Dergisi, 9(2), 279-296. Hitay, B. (2012). İşletmelerde Kriz Yönetimi, İzmir: Araştırma ve Meslekleri Geliştirme Müdürlüğü Yayınları.
• Holladay, S. J. (2010). Are they practicing what we are preaching? An investigation of crisis communication strategies in the media coverage of chemical accidents. The Handbook of Crisis Communication. Malden, MA: Wiley-Blackwell Pbc.
• Huang, Y.-C., Tseng, Y.-P. & Petrick, J. (2008). crisis management planning to restore tourism after disasters: a case study from Taiwan. Journal of Travel and Tourism Marketing, 23 (2-4), 203- 221.
• İbicioğlu, H., Taş, S. & Özmen, İ. (2009). Liderlik Davranışı ve Toplumsal Norm İlişkisi:Ampirik Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 1-23.
• Jamal, J. & Abu Bakar, H. (2015). The mediating role of charismatic leadership communication in a crisis: A Malaysian example. International Journal of Business Communication, 20(1), 26-44.
• James, E. H. & Wooten, L. P. (2005). Leadership as (un) usual: How to display Competence in Times of Crises. Organizational Dynamics, 34(2), 141-152. Jaques, T. (2012). Crisis leadership: A view from the executive suite. Journal of Public Affairs, 12(4), 366-372.
• Jyoti, J. & Bhau, S. (2015). Impact of transformational leadership on job performance: mediating role of leader-member exchange and relational identification. SAGE Open, 5(4), 1-13.
• Kadıbeşegil, S. (2008). Kriz Geliyorum Der. İstanbul: Mediacat Kitapları.
• Kent, M. L. (2010). What is a public relations “crisis”? Refocusing crisis research. The Handbook of Crisis Communication. Malden, MA: Wiley-Blackwell. 705-712.
• Kim, Y. (2015). Toward an ethical model of effective crisis communication. Business and Society Review, 120(1), 57-81.
• Klan, G. (2003). Crisis Leadership: How Military Lessons and Corporate Experiences Can Help Leaders Find Opportunity in Times of Greensboro. USA: Center for Creative Leadership.
• Kotwica, K., Hayes, B. & Correia, D. (2013). Business Continuity: Playbook. United Kingdom: Elsevier.
• Luecke, R. (2009). Kriz Yönetimi: Felaketleri Önleme Becerinizi Geliştirin, Önder Sarıkaya (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Mazzei, A., Kim, J. N. & Dell’Oro, C. (2012), Strategic value of employee relationships and communicative actions: Overcoming corporate crisis with quality internal communication. International Journal of Strategic Communication, 6(1), 31-44.
• Mertel, K., Bozkurt, S. & Demirhan, A. (2020). Dönüşümcü liderlik tarzının bilgi paylaşımına etkisinde destekleyici örgüt ikliminin aracı rolünü yönelik bir araştırma. Social Sciences, 15(6), 3073-3087.
• Mbera, P. G. (2015). Relationship between Leadership Styles used by Head teachers of Public Secondary Schools and Students’ Academic Performance. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 226-239.
• Ponis, S. T. & Ntalla, A. (2016). Crisis management practices and approaches: Insights from major supply chain crises. Procedia Economics and Finance, 39, 668-673.
• Sart G., Sezgin, F. H. & Demir, N. (2018). Mobbingin mesleki tükenmişlik algısı üzerine etkileri:kadın akademisyenler örneği. Beykoz Akademi Dergisi, 6(1), 118-135.
• Sart, G. (2020). Bireysel girişimcilik eğilimi ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Applied Economic and Finance Studies, 1(5), 58-72.
• Sezgin, F. H. & Kınay, B. (2010). A dynamic factor model for evaluation of financial crises in turkey. Bulletin De la Societe des Sciences Medicales, No: 1/10, 109-117.
• Sezgin, F. H. (2016). Bayesci faktör analizi ve maslach tükenmişlik envanteri uygulaması. International Conference on Scientific Cooperation for the Future in the Social Sciences (USAK) Bildiriler Kitabı, 1283-1296.
• Shafique, I., Ahmad, B. & Kalyar, M. N. (2019). How ethical leadership influences creativity and organizational innovation: Examining the underlying mechanisms. European Journal of Innovation Management, 23(1),114-133.
• Topaloğlu, F. (2019). Kriz Yönetiminde Liderlik: İşletmelerde Kriz Yönetiminin Otantik Liderlik Özellikleri Açısından İncelenmesi Muğla İli Araştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Tutar, H. (2007). Kriz ve Stres Yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tutar, H. (2000). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim. İstanbul: Hayat Yayıncılık İletişim Eğitim Hizmetleri.
• Wang, G., Oh, I.-S., Courtright, S. H. & Colbert, A. E. (2011). Transformational leadership and performance across criteria and levels: a meta-analytic review of 25 years of research. Group & Organization Management, 36(2), 223-270.
• Ulmer, R. R., Sellnow, T. L. & Seeger M. V. (2011). Effective Crisis Communication Moving From Crisis To Opportunity. USA: Sage Publications.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yörük, D., Dündar, S. & Topçu, B. (2011). Leadership Styles of Mayors in Turkey and Factors Effecting Their Leadership Styles. Ege Academic Review, 11(1), 103-109.
• Zel, U. (2011). Kişilik ve liderlik. Üçüncü Basım, Ankara: Nobel Yayıncılık.