MALİ TABLO OKURYAZARLIĞI VE BU OKURYAZARLIK KAPSAMINDA ORAN ANALİZLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 47 - 62, 20.03.2024

Sefa Onut , Mehmet Demir

Öz

Muhasebe bilgi sistemin bir çıktısı olan mali tablolar, işletmelerin finansal durumları ve performansları hakkında ayrıntılı bilgiler içermektedir. Bu tablolar, işletmelerin varlıkları-kaynakları, gelir-giderleri ve nakit akışları vb. hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Bu tablolar, kişi ve kurumların işletmeyle ilgili ekonomik kararlar alırken faydalanabileceği en önemli nicel kaynaklardan biridir. Bu yüzden mali tablolarda yer alan verilerin anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir ve karşılaştırılabilir olması çok önemlidir. Ancak mali tablolar bu niteliklere sahip olsa bile hemen hemen tamamen rakamlardan oluşan bu bilgileri anlamak/okuyabilmek kolay değildir. İşte mali tablo okuryazarlığı, bu sorunun çözümünde anahtar rol oynamaktadır. Dolayısıyla işletmeyle ilgili olarak alınan kararların isabet derecesinin mali tablo okuryazarlık düzeyi ile paralellik gösterdiğini söylemek mümkündür. Özetle mali tablo okuryazarlığı, bilgi kullanıcılarının mali tabloları anlama, yorumlama ve ihtiyaca uygun olarak kullanma yeteneği olarak ifade edilebilir. Her ne kadar çoğu zaman finansal okuryazarlık kavramı ile karıştırılsa da mali tablo okuryazarlığı, finansal okuryazarlığa göre daha teknik ve detaylı bilgiyi gerektirmektedir. Bu sebeple mali tablo okuryazarlığı finansal okuryazarlığı da kapsayan bir nitelik taşımaktadır. Bu çalışmada, öncelikle mali tablo okuryazarlığının önemine ve gerekliliğine değinilmiştir. Ardından bu okuryazarlığı elde etme yollarından biri olan finansal analiz tekniklerinden oran/rasyo analizleri üzerinde durulmuştur. Finansal analizde sıklıkla kullanılan oranlar, alt başlıklar halinde ve özetlenmiş olarak tablolara aktarılmıştır. Böyle yapmakla mali tablo okuryazarının, oran analiziyle ilgili bilgilere hızlı ve kolay bir şekilde ulaşması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mali Tablo Okuryazarlığı, Mali Tablolar, Oran Analizi, Finansal Analiz

Kaynakça

• Akdoğan Nalan ve Tenker Nejat (2001). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitabevi,
• Akgüç Öztin (1995). Mali Tablolar Analizi, Muhasebe Enstitüsü Eğitim ve Araştırma Vakfı Yayın No: 16, Avcıol Basım, 9. Baskı,
• Arat Emin (2005). Finansal Analiz Aracı Olarak Oranlar İlkeler ve Yorumlar, Marmara Üniversitesi Nihat Soyer Eğitim Vakfı Yayınları, İstanbul,
• Bakır Hasan ve Şahin Cumhur (2009). Yöneticiler için Finansal Tablolar Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara,
• Bektöre Sabri, Çömlekçi Ferruh ve Sözbilir Halim (2015). Mali Tablolar Analizi, Nisan Kitabevi,
• Çabuk Adem ve Lazol İbrahim (2016). Mali Tablolar Analizi, Ekin Yayınevi,
• Çetiner Ertuğrul (2000). İşletmelerde Mali Analiz, Gazi Kitabevi,
• Demir Mehmet ve Alpan Nesrin (2012). Finansal Tablolar ve Analiz Teknikleri, Sivas, Basılmamış Ders Notları.
• Gündoğdu Aysel (2021). Uygulamalı Finansal Tablolar Analizi, Gazi Kitabevi, Ankara,
• Kalmış Halis ve Dalgın Burcu (2010). “Muhasebe Bilgilerinin Karar Almada Kullanımının Önemi ve Çanakkale’de Faaliyet Gösteren Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (46), 112-128. Retrieved from https: //dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/issue/ 35625/ 395939
• Omağ Aclan (2015). “Yüzde Yöntemi İle Analiz Ve Gıda Sektörüne Yönelik Bir Uygulama”, Finansal Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi, 6(11), 65-82, https://doi.org/10.14784/JFRS.2014117328
• Örten Remzi, Kaval Hasan ve Karapınar Aydın (2012). Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama Standartları (TMS - TFRS) Uygulama ve Yorumları, Gazi Kitabevi, 6. Baskı,
• Türkiye Muhasebe Kurulu Üyeleri Komisyonu, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS/IAS) ile Uyumlu TMS ve TFRS, Gurup Matbaası, 2006, TMSK Yayınları -1.
• https://www.kgk.gov.tr
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf
• https://www.ismmmo.org.tr/Mevzuat/Yonetmelikler--148
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4650&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• https://foy.tbb.org.tr