Altıncı Sınıf Matematik Dersinde Materyal Destekli Bir Öğretim Ortamında Hacim Kavramına Giriş

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 77 - 97, 14.06.2021

Ümmügülsüm Okuyucu Emel Özdemir Erdoğan

https://doi.org/10.17278/ijesim.828659

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul matematik dersi öğretim programında geometri ve ölçme öğrenme alanında altıncı sınıf seviyesinde kazanımı verilen hacim kavramının öğretiminde kavramsal bilgiden işlemsel bilgiye geçiş şeklinde tasarlanan bir öğrenme sürecinde öğrencilerdeki kavramsal gelişimi incelemektir. Tasarlanan süreç öğrencilere günlük hayatta kullanılan somut materyallerle zenginleştirilmiş öğretim ortamlarını içermektedir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği çalışma bir devlet okulunda altıncı sınıfta öğrenim gören dördü kız, üçü erkek öğrenci olmak üzere toplam yedi öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada dört aşamadan oluşan bir öğretim deneyi uygulanmıştır. Öğretim süreci boyunca uygulamaların video kaydı, öğrencilerle yapılan klinik görüşmeler ve uygulama sonrasında çözdürülen yazılı sınav kâğıtlarıyla veriler toplanmıştır. Disiplinler arası bir yaklaşımın temel alındığı matematik derslerinde işlemsel bilginin ötesinde öğrencilere öncelikle ölçme kavramı çerçevesinde hacmin bir büyüklük olarak kavramsallaştırılmaya çalışıldığı öğretim sürecinin etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

hacim, ölçme, somut materyal, öğretim deneyi

Introduction to the Concept of Volume in a Material Supported Teaching Environment in 6th Grade Mathematics Lesson

Öz

The aim of this study is to examine the transition process from conceptual knowledge to procedural knowledge in the teaching of the concept of volume, which is given at the sixth grade level in the field of geometry and measurement learning in the middle school mathematics curriculum. Based on this aim, a teaching environment enriched with concrete materials used in daily life was presented to the students. In addition, the conceptual development of students regarding the concept of volume is also examined in this teaching process. The study, in which the qualitative research method was adopted, was carried out with a total of seven students, four girls and three boys, studying in the sixth grade in a public school. A teaching experiment consisting of four stages was applied in the study. Throughout the teaching process, data were collected through video recordings of the practices, clinical interviews with students and exam papers. In mathematics lessons based on an interdisciplinary approach, it was concluded that the teaching process, in which the students have tried to conceptualize the volume as a size, within the framework of the concept of measurement, was effective. 

Anahtar Kelimeler

volume, measurement, concrete material, teaching experiment.

Kaynakça

• Altun, M. (1997). İlkokul öğretiminde miktar korunumu üzerine bir çalışma. Milli Eğitim Dergisi, 135, MEB, Ankara.
• Arıcı, H. (2001). İstatistik: Yöntemler ve Uygulamalar. (13. baskı). Ankara: Meteksan Yayınları.
• Aydın Karaca, Ö. (2014). 8.sınıf öğrencilerin uzunluk, alan ve hacim ölçme kavramlarını anlamaya ilişkin yeterliliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Batista, M. T. and Clements, D. H. (1998). Students‟ understanding of three dimensional arrays: Findings from a research and cirriculum development project. In R. Lehrer and D. Chazan (Eds.), Designing learning environments for developing understanding of geometry and space. Hillsdale, NJ: LEA Publishers.
• Baykul, Y. (2014). Ortaokulda matematik öğretimi. (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Berk, L. E. (1997). Child Development (4th Edition). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Bright, G.W. (1976). Estimation as part of learning to measure. In D. Nelson & R. E. Reys (Eds.), Measurement in school mathematics: 1976 yearbook. Reston, VA: National council of teachers of mahmematics, pp. 87-104.
• Bulut, S., Çömlekoğlu, G., Seçil, S.Ö., Yıldırım, H. ve Yıldız, B.T. (2002). Matematik Öğretiminde Somut Materyallerin Kullanılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Burton, D. M. (2017). The history of mathematics. (Çev. S. DURMUŞ). İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Clements, D. H. and McMillen, S. (1996). Rethinking Concrete Manipulatives. Teaching Children Mathematics, 2 (5), 270-279.
• Dağlı, H. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin çevre, alan ve hacim konularına ilişkin kavram yanılgıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon: Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Duatepe, A. (2004). The effects of drama based instruction on seventh grade students’ geometry achievement, Van Hiele geometric thinking levels, attitude toward mathematics and geometry. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Esen, Y. ve Çakıroğlu E. (2012). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının hacim ölçmede birim kullanmaya yönelik kavrayışları. Matematik Eğitimi Dergisi,1, 21- 30.
• Friedelmeyer, J. P. (2001). Grandeurs et nombres, l‟histoire édifiante d‟un couple fécond, Repères IREM, 44, 5–31.
• Gough, J. (2008). Just a cup. Australian Primary Mathematics Classroom, 13(2), 9-14. https://eric.ed.gov/?id=EJ802700. 26.12.2018
• Gökdal, N. (2004). İlköğretim 8. sınıf ve ortaöğretim 11. sınıf öğrencilerinin alan ve hacim konularındaki kavram yanılgıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Guissard, M. F., Henry, V., Lambrecht, P., Van Geet, P., Vansimpsen, S. (2015). Math & manip pour construire la notion de volume. Grand N , (96), 35-44
• Kamii, C. and Lewis, B. A. (1990). Constructivism and first grade arithmetics. Arithmetic Teacher, 38 (1), 34-35.
• Kelly, A. C. (2006). Using manipulatives in mathematical problem solving: A performance based analysis. The Montana Mathematics Enthuasiast , 3(2), 184- 193
• Kelly, A. E. and Lesh, R. A. (2000). Handbook of research design in mathematics and science education. London: Lawrence Erlbaum.
• Kern, W. F. and Bland, J. R. (1948). Solid Mensuration with Proofs. (2nd ed). New York: Wiley, pp. 25-27 and 145-146.
• Köse, S. (2007). İlköğretim Altıncı Sınıf Matematik Dersi Ölçüler Ünitesinde Öğrenme Eksiklikleri Tamamlanarak Yapılan Öğretimin Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kutluca, T. ve Akın, M. F. (2013). Somut materyallerle matematik öğretimi: dört kefeli cebir terazisi kullanımı üzerine nitel bir çalışma. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(1), 48-65.
• MEB (2013). Ortaokul matematik dersi 5-8. sınıflar öğretim programı. Ankara.
• MEB (2018). İlkokul ve Ortaokul Matematik Dersi 1-8. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara.
• Moyer, P. S. (2001). Are we having fun yet? How teachers use manipulative to teach mathematics. Educational Studies in Mathematics, 47, 175–197.
• NCTM (2000). Principles and Standards for School Mathematics. Reston: The National Council of Teachers of Mathematics.
• Olkun, S. (2001). Öğrencilerin hacim formülünü anlamlandırmalarına yardım edelim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 181-190.
• Olkun, S. (2003). Öğrencilere hacim formülü ne zaman anlamlı gelir? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (25), 160-165.
• Özdemir, Ġ. E. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretiminde materyal kullanımına ilişkin bilişsel becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 362-373.
• Piaget, J., Inhelder, B. and Szeminska, A. (1960). The child's conception of geometry. Oxford, Enand: Basic Books.
• Rouche, N. (2006). Nombres, grandeurs, proportions [Numbers, attributes, proportions]. Paris: Ellipses.
• Salkind, N. J. (2002). Child Development. NewYork: The Macmillan Psychology Reference Series.
• Steffe, L. P. (1991). The constructivist teaching experiment: Illustrations and implications. In E. Von Glasersfeld (Ed.), Radical Constructivism in Mathematics Education. New York: Kluwer Academic Publishers, pp. 177-194.
• Steffe, L. P. and Thompson, P. W. (2000). Teaching experiment methodology: Underlying principles and essential elements. In R. Lesh and A. E. Kelly (Eds.), Research Design İn Mathematics And Science Education. Hillsdale, NJ: Erlbaum, pp. 267-307
• Tan Şişman, G. ve Aksu, M. (2009). Yedinci sınıf öğrencilerinin alan ve çevre konularındaki başarıları. İlköğretim Online, 8(1), 243-253.
• Toptaş, V. (2008). Geometri alt öğrenme alanının öğretiminde kullanılan öğretim materyalleri ile öğretme-öğrenme sürecinin bir birinci sınıfta incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 299-323
• Turgut, F. M. (1993). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metodları. (9. Baskı). Ankara: Saydam Matbaacılık.
• Van De Walle, J. A. (2013). Elementary And Middle School Mathematics: Teaching Devolopmentally. (7. Edition) United States of America: Pearson Education.
• Voulgaris, S. and Evangelidou, A. (2004). Volume conception in late primary school children in Cyprus. Quaderni di ricerca in didattica. n14.
• Williams, C. K. and Kamii, C. (1986). How do children learn by handling objects? Young Children, 42(1) 23-46.
• Wilson, P. S. and Rowland, R. (1993) Teaching measurement. R. Jensen (Ed ), Research ideas for the classroom: Early childhood mathematics (NCTM Research Innovation Project) içinde (s. 171-194). New York: Macmillan.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 2. Baskı. Seçkin Yayıncılık, Ankara.