İNTERNET ARAMA MOTORLARI PİYASASINA YÖNELİK YOĞUNLAŞMA ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 28 - 42, 30.04.2018

Yrd. Doç. Dr. Kübra Önder

Öz

Pazar yoğunlaşması kavramı, ürün
pazarında alıcı ve satıcıların sayı bakımından dağılımı olarak ifade
edilmektedir. Firma sayısı ile yoğunlaşma arasında negatif yönlü bir ilişki
vardır. Yoğunlaşma derecesi arttıkça piyasadaki rekabet şansı azalmaktadır.
Piyasadaki yoğunlaşma düzeyini ölçmek için kullanılan birçok yöntem
bulunmaktadır. Bu çalışmada, 2009-2015 dönemi verileri kullanılarak N-firma
Yoğunlaşma Oranları (CR-4 ve CR-8), Herfindahl-Hirschman, Entropi ve Rosenbluth
İndeksleri yardımı ile internet arama motorları pazarı Türkiye ana çatısı
altında analiz edilmiş ve Türkiye’de faaliyet gösteren internet arama
motorlarının hangisinin piyasaya hâkim olduğu belirlenmeye çalışılmıştır.
Yapılan analiz sunucunda, N firma yoğunlaşma oranı %90’ın üzerinde bulunmuş, bu
durum piyasanın çok düşük derecede yoğunlaştığını ve rekabetin çok düşük
olduğunu göstermektedir. Herfindahl - Hirschman yoğunlaşma indeksi ise 4000 ile
10000 arasında değer almıştır. Bu indeks sonucuna göre de piyasa yoğunlaşma
düzeyinin yüksek ve monopol piyasasına yakın bir piyasa yapısına sahip olduğu
tespit edilmiştir. Entropi indeksi, Hall Tideman indeksi ve Kapsamlı Yoğunlaşma
indeksleri ile yapılan analiz sonuçları da N firma yoğunlaşma oranı ve
Herfindahl - Hirschman yoğunlaşma indeksi sonuçlarını destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Pazar yoğunlaşması, arama motorları, yoğunlaşma oranı

Kaynakça

• Al-Muharrami, S., Matthews, K. ve Khabari, Y. (2006). Market Structure And Competitive Conditions in The Arab GCC Banking System, Journal of Banking& Finance, 30(12), 3487-3501.
• Bailey, D. ve Boyle, S. E. (1971). The Optimal Measure of Concentration, Journal of theAmerican Statistical Association, 66, 702-706.
• Bain, J. S. (1968). Industrial Organization, 2.B, New York, John WileyandSons, Inc.
• Çermikli, H. (2014). Endüstriyel İktisat, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Davut, L. (2002). Sanayi İktisadı Piyasa Yapısı Unsurları, İmaj Yayınevi, Ankara.
• Durukan, T. ve Hamurcu, Ç. (2009). Mobil İletişimde Pazar Yoğunlaşması: Türkiye ile Kazakistan, Kırgızistan Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan Karşılaştırması, Karadeniz Araştırmaları, 22 (22), 75-86.
• Gwartney, J. D. ve Stroup, R.L. (1992). Microeconomics, Privateand Public Choice, Sixth Edition, The Dryden Press, Orlando.
• Hall, M. ve Tideman, N. (1967). Measures of Concentration, Journal of The American Statistical Association, 62, 162-168. Hannah, L. ve Kasy, J. A. (1977). Concentration in Industry Theory Measuremented the U.K. Experience (Macmilan Press Ltd.).
• Hatırlı, S. A. (2014). Mikro İktisat, Alter Yayıncılık, Ankara.
• Hexter, J. L. ve Snow, J. W. (1970). An Entropy Measure of Relative Aggregate Concentration, Southern Economic Association, 36(3), 239-243.
• http://gs.statcounter.com/#all-search_engine-TR-monthly-200903-201512,(18.01.2015).
• http://www.chip.com.tr/haber/arama-motorlari-ve-google-yeni-yollar-yeni-algoritmalar_ 55441_ 7. html, (20.12.2015)
• http://www.internetworldstats.com, (02.12. 2015).
• Introna, L. D. ve Nissenbaum, H. (2000). Shappingthe web: whythepolitics of searchenginesmatters, The Information Society, 16, 169-85
• İnanç, V. (2012). www.bthaber.comweb, (20.12.2015).
• Kaynak, S. ve Ari, Y. O. (2011), Türk Otomotiv Sektöründe Yoğunlaşma: Binek ve Hafif Ticari Araçlar Üzerine Bir Uygulama, Ekonomik Yaklaşım, 22(80), 39-58.
• Koutsoyiannis, A. (1987). Modern Mikro İktisat. (Çev: Muzaffer Sarımeşeli), Ankara: Verso Matbaacılık.
• Lipsey, R. G. (1992). Harbury Colin, First Principles of Economics, Second Edition, Oxford University Press: New York
• Marfels, C. (1975). A Bird’s Eye View To Measures of Consentration, Antitrust Bulletin, Sonbahar, 485-563.
• McCloughan, P. (2004). Construction Sector Concentration: Evidence From Britain, Construction Management and Economics, 22(9), 979-990.
• Pavic, I., Galetic, F., Kramaric ve Tomislava-Pavic (2012). Level of Concentration in Banking Markets and Length of EU Membership, World Academy of Science, EngineeringandTechnology International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 6(1), 55-60.
• Pehlivanoğlu, F. ve Tekçe, E. (2013). Türkiye Elektrik Enerjisi Piyasasında Herfindahl-Hirschman ve CRM İndeksleri ile Yoğunlaşma Analizi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13(2), 363-385.
• Pickering, J. F. (1974). The Firm and it’s Market, Industrial Structure and Market Conduct, London: Martin Robertson.
• Polat, Ç. (2007). Yoğunlaşma ve Piyasa Yapısı İlişkisi Çerçevesinde Türk Çimento Sektörünün Yapısal Analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 97-115.
• Rekabet Üst Kurulu, http://www.rekabet.gov.tr/tr-TR/Rekabet-Yazisi/Uc-Harfli-Gostergeler-ve-Piyasadaki-Rekabet-Duzeyi, (16.05.2016).
• Rhoades, S. A. (1993). The Herfindahl- Hirschman index, Federal Reserve Bulletin, 79, 188-189.
• Shaked, A. ve Sutton, J. (1983). Natural Oligopolies, Econometrica, 51:1469-1484.
• Sheperd, W. G. (1997). The Economics of Industrial Organization. 4 th Ed., Prentice Hall.
• Shy, O. (1995). Industrial Organization: Theory and Applications. New York: MIT Press:172-173.
• Süslü, B., Baydur, C. M. (1999). Bankacılık Sektöründe Yoğunlaşma, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54(3).152-162.
• Tirole, J. (1988). The Theory of Industrial Organization, The MIT Press, Cambridge, London.
• TÜİK, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15866, (20.10.2016).
• Yayla, M. (2007). Türk Bankacılık Sektöründe Yoğunlaşma ve Rekabet: 1995-2005, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi,2(1),42-44
• Yıldız, F. (2012). Türkiye’de Mobil Telekomünikasyon ve Genişbant İnternet Hizmetleri Sektöründe Pazar Yoğunlaşmasının Analizi, SDÜ Vizyoner Dergisi, 3(6), 47-72.
• Zeng, S. X., Chen, H. M. ve Tam, C. M. (2005). Market Structure of the Construction Industry of China, Architectural Science Review, 48(49), 367-375.