Bir Yörede Sualtı Dalış Turizminin Değerlendirilmesi: Eskişehir Sakaryabaşı Bölgesi Örneği

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 13 - 36, 07.06.2022

Gizem Cesur İpek Can Emre Ozan Aksöz

Öz

Araştırmanın amacı, bir dalış bölgesinin olumlu, olumsuz yönlerinin, yeme içme, konaklama ve ulaşım olanaklarının sualtı dalış turizmi açısından değerlendirilmesidir. Bu amaçla araştırmada Eskişehir, Çifteler ilçesi Sakaryabaşı bölgesi değerlendirilmiştir. Araştırma doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden biri olan yapılandırılmış görüşme Sakaryabaşı dalış bölgesinde dalış yapmış dört profesyonel dalıcıyla gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle kodlamalar ve temalar oluşturularak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Sakaryabaşı dalış bölgesinin olumlu özelliklerinin olumsuz özelliklerine kıyasla oldukça baskın olduğu tespit edilmiştir. Dalış bölgesinin olumlu özellikleri su altı manzara çeşitliliği, su sıcaklığı, farklı deneyim, görünürlük, canlı çeşitliliği, güvenli dalış, yıl boyu dalışa uygunluk, ekonomik uygunluk olarak sıralanırken; olumsuz özelliği ise kısıtlı bir bölge olması şeklinde belirlenmiştir. Sakaryabaşı bölgesindeki konaklama olanaklarına ilişkin katılımcılar arasında görüş ayrılığı bulunmaktadır. Kimi katılımcı Çifteler’deki konaklama olanaklarının kısıtlılığından dolayı Eskişehir’de konaklamanın tercih edildiğini söylerken kimisi Çifteler’de konaklama olanaklarının yeterli olduğundan bahsetmektedir. Bölgeye ulaşımın oldukça rahat olduğu; fakat ekipmanları ile gelenler için dalış noktaları arasında ekipmanları taşımanın zor olduğu belirtilmiştir. Yeme içme olanakları değerlendirildiğinde katılımcıların gerek Sakaryabaşı dalış bölgesinden gerekse Çifteler ilçesinden memnun oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sualtı Dalış Turizmi,, Donanımlı Dalış,, Çifteler

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2018). Veri Çözümleme Tekniği, Şimşek, A. (Ed.) Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri İçinde 162-215. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Albayrak,T., Caber, M. & Cater, C. (2021). Mass tourism underwater: A segmentation approach to motivations of scuba diving holiday tourists. Tourism Geographies, 23(5-6): 985-1000.
• Atalay, İ. (2011). Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği. İzmir: Meta Basım Matbaacılık.
• Ateş, D. (2022). Cesur, G. tarafından gerçekleştirilen görüşme (ses kaydı). Rekreasyonel donanımlı dalışın turizm çeşitlenmesi üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aygün, Y. (2020). Serbest zaman macera etkinliği olarak rekreasyonel tüplü dalış: dalgıç deneyimleri ve su altı ortamları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Başaran, K., Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47): 480-495.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Ç., E., Akgün Ö. E. , Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cater, C. (2008). Perceptions of and Interactions with Marine Environments: Diving Attractions from Great Whites to Pygmy Seahorses. Garrod, B. & Gössling, S. (Ed.). In New Frontiers in Marine Tourism, 49-64. London: Elsevier.
• CBI (2022). Dive tourism from Europe. Centre for the Promotion of Imports from Developing Countries. https://www.cbi.eu/market-information/tourism/dive-tourism/europe (Erişim Tarihi: 01.05. 2022).
• Cohen, L. & Manion, L. (1994). Research Methods in Education (Fourth ed.). London: Routlenge.
• Çelik, S. (2020). Günümüzde Türkiye’nin jeopolitik konumu. Uluslararası sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(74): 201-210.
• Çulha, O. ve Gönül, E. (2019). Su altı dalış motivasyonu: Demografik ve deneyimsel özellikler bakımından değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4): 1271-1304.
• Dai, Y., Huang,F., Chen, K., Chen W. & Huan, T. (2021). Recreational scuba diving as aspeacial form of tourist: lessons from Taiwan. Tourism Rewiew, 1-23.
• De Brauwer, M., Harvey, E., McIlwain, J., Hobbs, J., Jompa, J. & Burton, M. (2017). The economic contribution of the muck dive industry to tourism in Southeast Asia. Marine Policy, 83: 92-99.
• DEMA Diving, Fast Fact on Recreational Scuba Diving and Snorkeling (2022). https://www.dema.org/store/download.aspx?id=7811B097-8882-4707-A160-F999B49614B6 (Erişim Tarihi: 06.05.2022).
• Dimmock, K. (2007). Scuba diving, snorkelling, and free-diving. In Waterbased Tourism, Sport, Leisure and Recreation Experiences, 128-147. Amsterdam: Elsevier.
• Dimmock, K. (2009). Finding comfort in adventure: Experiences of recreational scuba divers. Leisure Studies, 28(3): 279-295.
• Dimmock, K., & Musa, G. (2015). Scuba diving tourism system: a framework for collaborative management and sustainability. Marine policy, 54: 52-58.
• Doğru, H., Çelik, B. ve Yılmaz, S., B. (2019). Dalış turizmi emniyeti risk faktörleri ve çözüm önerileri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(3): 185-197.
• Emang, D., Lundhede, T.,H. & Thorsen. B., J. (2020). The role of divers’ experience for their valuation of diving site conservation: The case of Sipadan, Borneo. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 32: 1-12.
• Eren, E., Yıldırım, H. M. ve Adak, B. (2020). Dalış turizmine katılan destinasyon imajı algılarının belirlenmesine yönelik bir araştırma: Çanakkale örneği. Sivas İnterdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2): 26-35.
• Erkurt, O. ve Paker, S. (2014). Su altı arkeoparkları ve deniz turizmi. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 6(2): 131-144.
• Evren, S. ve Kozak, N. (2012). Eskişehir’in çekici faktörlerinin günübirlik ziyaretçilerin bakış açılarıyla değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2): 220-232.
• Garrod, B. (2008). Market segments and tourist typologies for diving tourism. New Frontiers. Garrod, B. and Gössling, S. (Ed.) In Marine Tourism: Diving Experiences, Sustainability Management, 31-47. Netherlands: Elsevier.
• İMEAK Deniz Ticaret Odası Denizcilik Raporu (2021). https://www.denizticaretodasi.org.tr/media/SharedDocuments/sektorraporu/DenizcilikSektorRaporu2021.pdf (Erişim Tarihi: 06.05. 2022).
• Kainde, H., Santoso, A. J. & Budiyanto, D. (2017). Mapping diving locations on Bali Island based mobile. International Journal of Computer Engineering and Information Technology, 9(9): 211-215.
• Krieger, J. R. & Nanette E. C. (2013). Recreational diving impacts and the use of pre-dive briefings as a management strategy on Florida coral reef. Springer, 17: 179-189.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://yigm.ktb.gov.tr/TR-11518/bazi-dalis-bolgeleri.html (Erişim Tarihi: 05.05. 2022). Lew, A. A. (2013). A world geography of recreational scuba diving. Musa, G. and Dimmock, K. (Ed.), In Scuba Diving Tourism, 29-51. Oxford: Routledge.
• Lusby, C. & Cottrell, S., P. (2008). Understanding Motivations and Expectations of Scuba Divers. Tourism in Marine Environments, 5(1): 1-14.
• Merchant, S. (2011). Negotiating underwater space: the sensorium, The body and the practice of scuba diving. Tourist Studies, 11(3): 215-234.
• Musa, G. & Dimmock, K. (2012). Scuba diving tourism: introduction to special issue. Tourism in Marine Environments, 8(1-2): 1-5.
• Musa, G. & Dimmock, K. (2013). Scuba Diving Tourism. London: Routledge.
• Musa, G. (2002). Sipadan: A scuba-diving paradise: An analysis of tourism impact, diver satisfaction and tourism management. Tourism Geographies, 4(2): 195-209.
• National Oceanic and Atmospheric Administration/NOAA.(2022). Tourism and recreation. https://coast.noaa.gov/states/fast-facts/tourism-and-recreation.html (Erişim Tarihi: 06.05.2022).
• Ong, T., F. & Musa, G. (2011). An examination of recreational divers' underwater behaviour by attitude–behaviour theories. Current Issues in Tourism, 14(8): 779-795.
• PADI 2021 Worldwide Corporate Statistics. https://www.padi.com/sites/default/files/documents/202102/2021%20PADI%20Worldwide%20Statistics.pdf (Erişim Tarihi: 01. 05. 2022).
• Salı, B. J. (2018). Verilerin Toplanması, Şimşek, A. (Ed.) Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri İçinde 134-161. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sevinç, F. ve Özel, Ç. H. (2018). Boş zaman aktivitesi olarak dalış ve yaşam doyum ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3): 397-415.
• Tibiriça, Y., Birtles, A., Valentine, P. & Miller, D. K. (2011). Diving tourism in Mozambique: An opportunity at risk?. Tourism in Marine Environments, 7(3-4): 141-151.
• Top, B.M., Yolak, U. ve Thomas, L. (2013). Foça özel çevre koruma bölgesi sportif dalış turizmi fizibilite çalışması. Türkiye’nin Deniz ve Kıyı Alanları Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi. TVKGM, UNDP.
• Treeck, P.V. & Scuhuhmacher, H. (1998). Mass diving tourism: A new dimension calls for new management approaches. Marine Pollution Bulletin, 37(8-12): 499-504.
• Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Faaliyet Raporu (2019-2020-2021). https://tssf.gov.tr/wp-content/uploads/2022/01/529161-2019-2020-2021-FAALIYET-RAPORU-.pdf (Erişim Tarihi: 06.05.2022).
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24): 543-559.
• Weber, R., P. (1989). Basic Content Analysis. London: Sage Universty Paper.
• Wongthong, P. & Harvey, N. (2014). Integrated coastal management and sustainable tourism: A case study of the reef-based scuba dive industry from Thailand. Ocean & Coastal Management, 95: 138-146.
• Wormald, S. (2022). The 10 Best Dive Sites in the World. https://blog.padi.com/the-10-best-dive-sites-in-the-world/ (Erişim Tarihi: 06. 05. 2022).
• Yaşar, O. (2011). Saroz körfezi kıyılarında su altı dalış turizmi. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 3(1): 33-55.
• http-1: https://www.cifteler.bel.tr/sayfa/cografyasi.html (Erişim Tarihi: 05.05.2022).
• http-2: https://eskisehir.ktb.gov.tr/TR-158009/sakarya-basi-sakaribasi.html (Erişim Tarihi: 05.05.2022).
• http-3: https://www.buyukayi.com.tr/ciftelerdalis (Erişim Tarihi: 05.05.2022).