Kentlilik Bilinci Çalışmaları İçin Kavramsal Bir Çerçeve: Bursa Araştırması Örneği

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 57 - 61, 20.06.2016

A. Mehtap Sağocak

Öz

Kent, kentlilik, kentlileşme kavramlarıyla bağlantılı olarak kent kültürünün oluşturulması ve kentsel yaşam kalitesinin arttırılması yönünde çalışmalar giderek önem kazanmaktadır. Bu bağlamda kentlilik bilinci kavramı pek çok tartışmanın ve araştırmanın ana konusu haline gelmiştir. Kentlilik bilinci; kişinin kendini kente karşı sorumlu ve kenti de kendisine
ait hissetme durumudur.Kentin sahip olduğu doğal, tarihi ve kültürel değerlerin korunması ve yapılan yatırımlara sahip çıkılmasında, huzur, güven ve refah ortamının sağlanmasında kentte yaşayan bireylerin kentlilik bilincine sahip olmaları büyük önem taşımaktadır. Bursa , tarihsel serüveni, coğrafi konumu, doğal güzellikleri, sanayi ve ticari potansiyeli, demografik yapısı gibi çeşitli özellikleriyle , kentlilik bilinci çalışmaları için örnek oluşturabilecek bir çalışma alanıdır.
Makaleye konu olan “Bursa’da kentlilik bilinci araştırması”, Bilimsel Araştırma projesi olarak Uludağ Üniversitesi ve Bursa Kent konseyi işbirliğiyle, gerçekleştirilmiş, Bursa’da yaşayan bireylerin kentle olan duygusal bağları, kente dair gelecek tasarımları, Bursa algıları, Bursa’da edindikleri değerler, kentteki ben algıları, kenti sahiplenme duyguları, kentte kendilerini temsil biçimleri, kentleşme ve sivil bilinç eğilimleri, sosyal dayanışma, kenti tanıma, sevme, kenti sahiplenme, koruma, geliştirme ve kente uyum yönündeki davranış biçimleri, kentli olma gibi konularda bilgi toplamak ve sonuçları istatistiki ölçümlerle karşılaştırmalı olarak yorumlamak hedeflenmiştir.
Yapılan okumalar ve incelemeler sonunda kentlilik bilincinin ölçülmesi ve yorumlanması için öne çıkan başlıca kavramlar: 4lü bir yapı içinde ,kenti tanımak, sevmek, sahip çıkmak ve kentle bütünleşmek bağlamında ”aidiyet, farkındalık, sorumluluk ve dönüşüm” olarak tespit edilmiştir. 2000 kişi üzerinde yapılan anket çalışmasında bu ana kavramlara bağlı olarak göstergeler oluşturulmuş, bulgular ve sonuçlar önerilen bu kavramsal çerçeve içinde değerlendirilmiş;
kitap olarak da 2015 yılında yayımlanmıştır. Özgün bir öneri olarak proje kapsamında uygulanan bu model, daha sonraki pek çok kentlilik bilinci araştırması için de örnek alınabilecek bir yapıdadır. Kavramsal bağıntılar, bulgular, sonuçlar ve öneriler, Bursa örneği üzerinden tartışmaya ve değerlendirmeye açılmıştır. Oluşturulan bu kavramsal çatının, yerel yönetimlerin, STK’ların, bilimsel kuruluşların strateji, yöntem, planlama, yönetim ve uygulamalarına da ışık tutması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kentlilik Bilinci, Aidiyet, Farkındalık, Sorumluluk, Dönüşüm, Bursa

A CONCEPTUAL FRAMEWORK FOR THE STUDIES ON URBAN CONSCIOUSNESS: THE SAMPLE RESEARCH IN BURSA

Öz

In connection with city, urbanity and urbanization, studies concerning the formation of urban culture and enhancement
of urban life quality have become even more important in recent years. In this context, the concept of urbanization consciousness has become the main focus of many debates
and research. Urbanconsciousness is the state in which the individual feels responsible towards the city and that the city belongs to them. The fact that individuals residing in a city
have a sense of urbanconsciousness is very important in the conservation of the natural, historical and cultural values
of that city, in the protection of the investments made and
in providing an environment for peace, trust and prosperity. Bursa is a field of study that may set a good example for urbanconsciousness due to its various qualities such as its historical background, geographical location, natural beauty, industrial and commercial potential and demographic structure.
The subject of the present article “A Study on Urban Consciousness in Bursa” has been conducted by Uludağ University in cooperation with Bursa City Council as a Scientific Research Project and it has aimed to gather information about the emotional involvement of the individuals residing in Bursa with the city they live in, their future plans regarding the city, their perceptions of Bursa, the values they acquired in this city, their perception of self in the city, their possessiveness of the city, their representations of self in the city, urbanization and civil consciousness tendencies, social solidarity, their behavioral patterns for their love, knowledge and possessiveness of the city, for the protection, improvement and adaptation to the
city and,as a result, to interpret the findings comparatively by statistical measurements.
The fundamental concepts that have become prominent
as a result of the literature review and investigations for the measurement of urban consciousness are: “sense of belonging, awareness, responsibility and transformation” within the context of knowing, loving, owning and integrating with the city in a quadruple structure.
Based on these fundamental concepts, indicators have been formed with a survey study including 2000 individuals; findings and results have been evaluated within this suggested conceptual framework and published as a book in 2015. This model which was applied within the scope of the project as a distinctive model has a structure that could be taken as an example in many further urban consciousness studies. Conceptual correlations, findings, results and suggestions were opened to discussion over Bursa sample. It is anticipated that this formed conceptual framework may shed light on strategy, method, planning, administration and implementations of Local Governments, Non-Governmental Organizations and scientific institutions.

Anahtar Kelimeler

Urban Consciousness, Belonging, Awareness, Responsibility, Transformation, Bursa

Kaynakça

• • Bal, H.(1999), Kent sosyolojisi, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara.
• • Güçlü S. Ö. (2002), Kentlileşme ve Göç Sürecinde Antalya’da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• • Işığıçok E., Sağocak, M.,ArslanT., Keskin E., (2015), Bursa’da Kentlilik Bilinci Araştırması, Bursa B.Ş.B. yay.,
• • İsbir E. G.(1991), Şehirleşme ve meseleleri, 2.b., Gazi Büro Yay. Ankara.
• • Parlak B. (2011), Kamu Yönetimi Sözlüğü, MKM yayıncılık, Bursa ResearchReports:
• • Kentleşme Şurası (2009), Kentlilik bilinci kültür, eğitim komisyonu raporu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2004),
• • İstanbullu Olma Bilinci Araştırması.(2001),
• • İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İstanbul • Bursa Büyükşehir Belediyesi (2005), Bursa’da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci Araştırması, Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Bursa.
• • Konya Büyükşehir Belediyesi(2006), Konya’da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci Araştrması, Konya Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İstanbul.
• • Metropol Kent Samsun’da Kentlilik Bilinci Araştırması (2011), Orta Karadeniz Kalkına Ajansı Yayını, Samsun. Prj yürütücüsü: Yrd.Doç.Dr. A. Mutlu