İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminin Peyzaj ve Süs Bitkileri Yetiştiriciliği Programı Öğrencilerinin Bilgi ve Farkındalıklarına Olan Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 4, 317 - 329, 30.12.2022

Sevil Çırakoğlu Kelleci , Birol Taş

Öz

Modern iş yaşamından çalışma ortamlarında giderek artan bir öneme sahip olan İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) konusunun temel amacı, kişileri iş kazalarından ve meslek hastalıklarından koruyarak sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarının oluşturulmasını sağlamaktır. Çünkü, çalışma ortamından kaynaklanan ve kişinin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atabilecek birçok durum, alınabilecek akılcı tedbirler ile önlenebilirdir. Bu nedenle, özellikle daha çalışma hayatına atılmadan önce kişilerde “Güvenlik Kültürü” oluşturmaya yönelik İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimlerinin verilmesi, ileride karşılaşılacak birçok kazanın önlenmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu amaçla, Yükseköğretim Kurumu (YÖK), çalışma ortamlarında önemli görevler üstlenen ve ara eleman olarak tabir edilen “Tekniker”lerin eğitim gördüğü Meslek Yüksekokullarında İş Sağlığı ve Güvenliği derslerini “Zorunlu Ders” statüsüne almıştır. Bu çalışma da verilen bu dersin öğrencilerin İSG konusundaki bilgi ve farkındalıklarına ne kadar etki ettiğini incelemek için tasarlanmıştır. Çalışma yapılan grubu, şu ana kadar incelenen gruplardan çok farklı olarak, Tarım ve Bitkisel Üretim alanında eğitim alan öğrenciler oluşturmuştur. Bu amaçla, oluşturulan çalışma evrenini, Bursa Uludağ Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Yetiştiriciliği Programında 2021-2022 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 48 öğrenci; örneklemini ise 12’si erkek 30’u kız toplam 42 gönüllü öğrenci oluşturmuştur. “Üçlü Dereceli Puanlama Anahtarı” kullanılarak toplam 19 sorudan oluşturulan bir anket formu, birinci ve ikinci sınıf öğrencilerine uygulanmış ve veriler frekans dağılımları, betimsel istatistikler, korelasyon analizi ve t-testi ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, katılımcıların %76,2’si İSG’nin çalışma yaşamına doğrudan etkilediğini, %76,2’si iş hayatına başlamadan önce iş güvenliği eğitiminin alınması gerektiğini, %73,8’i iş güvenliği kurallarına gereken hassasiyeti gösterdiklerini, % 61,9’u çalışmaları sırasında iş güvenliği eğitiminin faydasını gördüklerini, %73,8’i İSG’ye dikkat edilmesinin iş verimliliğini ve kalitesini artırdığını, % 69,0’u çalışanların İSG de daha etkin rol oynaması gerektiğini düşündüklerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Tarım, Tutum ve Farkındalık

The Effect Of Occupational Health and Safety Educatıon on the Knowledge and Awareness of Landscape and Ornamental Cultıvatıon Program Students

Öz

The main purpose of Occupational Health and Safety (OHS), which has an increasing importance in modern business life and working environments, is to protect people from work accidents and occupational diseases and to create healthy and safe working environments. Because, many situations arising from the working environment that may endanger the health and safety of the person are actually preventable with rational measures that can be taken. For this reason, providing Occupational Health and Safety trainings to create a "Safety Culture", especially before they start working life, has an important place in preventing many future accidents. For this purpose, the Higher Education Institution (YÖK) has taken the Occupational Health and Safety courses to the status of "Compulsory Course" in Vocational Schools where "Technicians", who assume important duties in the working environment and are called intermediate staff, are trained. This study is designed to examine how much this course has affected students' knowledge and awareness of OHS. The study group consisted of students studying in the field of Agriculture and Crop Production, very different from the groups examined so far. For this purpose, the study universe was created by 48 students studying at Bursa Uludağ University Technical Sciences Vocational School Landscape and Ornamental Plants Breeding Program in the 2021-2022 academic year; The sample consisted of 42 volunteer students, 12 boys and 30 girls. A questionnaire consisting of a total of 19 questions using the "Triple Rubric" was applied to first and second year students and the data were evaluated with frequency distributions, descriptive statistics, correlation analysis and t-test. As a result of the study, 76.2% of the participants stated that the OHS of the participants directly affects their working life, 76.2% of them said that occupational safety training should be taken before starting their working life, 73.8% showed the necessary sensitivity to the occupational safety rules, 61%, 9 of them stated that they saw the benefit of occupational safety training during their work, 73.8% of them stated that paying attention to OHS increases their work efficiency and quality, and 69.0% of them thought that employees should play a more active role in OHS.

Anahtar Kelimeler

Occupational Health and Safety, Agriculture, Attitude and Awareness

Kaynakça

• Aragona, L., Liriaa, R., Ferre, A. J., & Alonso, J. (2018). Musculoskeletal disorders of agricultural workers in the greenhouses of Almería (Southeast Spain). Safety Science Volume 109, 219-235.
• Ermetin, A. Ü. (2012). Konya İlinde Örtü Altı Sebzeciliğin (Seracılık) Genel Durumu ve Uygulamalar. Ziraat Mühendisliği, Sayı: 359, 58-62.
• Ferrea, A. J., Garcíaa, M. E., & Sola, J. P. (2015). The psychosocial risks of farm workers in south-east Spain . Safety Science Volume 78, 77-90.
• Galan, M. G., Parra, J. M., Alonso, J. P., Golasi, I., & Ferre, A. J. (2019). Forced Postures in Courgette Greenhouse Workers. Agronomy, 1-18.
• Gölbaşı, M. (2002). Tarım Alet-Makine ve Traktörlerin Kullanımından Kaynaklanan İş Kazaları Nedenlerinin ve Tahmini Kaza Maliyetleri İndeksinin Belirlenmesi,Ankara Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makineleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi. Ankara.
• Güğerçin, Ö., & Baytorun, A. N. (2018). Tarımda İş Kazaları ve Gerekli Önlemler. Çukurova Tarım Gıda Bilim Dergisi, 33(2), 157-168.
• Özgüler, A. T., & Koca, T. (2013). Meslek Yüksekokullarında İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminin Gerekliliği. Electronic Journal of Vocational Colleges UMYOS, Özel Sayı , 15-20.
• Pinzke, S., Svennefelt, C. A., & Lundqvis, P. (2018). Occupational injuries in Swedish agriculture: Development and preventive actions. Journal of Agricultural Safety and Health. 24(4), 193-211.
• Rahimi, T., Rafati, F., Sharifi, H., & Seyedi, F. (2020). General and reproductive health outcomes among female greenhouse workers: a comparative study. BMC Women's Health volume 20, Article number: 103.
• Reşitoğlu, B., Bağdatoğlu, Ö. T., Bahar, L., Ertürk, S. E., Apaydın, S., & Pekoğlu, E. (2018). İş sağlığı ve güvenliği eğitiminin sağlık hizmetleri öğrencilerinin bilgi ve farkındalıklarına etkisi J. ournal Of The Internatıonal Scıentıfıc Research , 459-473.
• Sakartepe, İ. A. (2016). Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Seracılık Sektörü Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Konusundaki Farkındalık ve Tutumlarının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı .
• Saltuk, B., & Atılgan, A. (2020). Seralarda İş Sağlığı ve Güvenliği: Siirt İli Örneği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Sayı 19, 881-890.
• Taş, B. (2019). Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliği, ISBN 978-605247-095-4, 134 s. DORA Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti. .
• Taş, B. (2021). Ülkemiz Tarım Sektöründe Karşılaşılan Bazı İş Güvenliği Sorunları, Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi(IJHAR), 6(4), 481-489.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tong, Y., Lin, Y., Chen, C., & j Lin, J. (2009). Perceptions Of General Education On Occupational Health And Safety Among College Students In Taiwan. Journal Of Occupational And Environmental Hygiene, 6,., 468-474.
• uludag.edu.tr/tby. (2022, 25 Haziran). uludag.edu.tr/tby. https://uludag.edu.tr/tby/konu/view?id=488&title=peyzaj-ve-sus-bitkileri-yetistiriciligi-programi adresinden alındı
• Yurtlu, Y. B., Demiryürek, K., Bozoğlu, M., & Ceyhan, V. (2012). Çiftçilerin Tarım Makineleri Kullanımına İlişkin Risk Algıları. Ege Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 49 (1), 93-101.