The Themes of Woman/Mother and Affection/Love in the Poems of Bulgarian Poet Elisaveta Bagryana

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 4, 359 - 380

İsmail Orkun Atasoy

Öz

Bagryana, without doubt, is one of the most captivating, colorful and gifted poets of Bulgarian literature. Her works are among the most feminine, most emotional and most impressive poems that Bulgarian literature has ever known. Bagryana's artistic world is magnetic, fascinating, philosophical, full of love and enthusiasm. A united and at the same time contradictory artistic world, a poetic world that challenges the patriarchal order and is emotional and sincere at the same time, a world that is easy to interpret and sometimes compelling to understand. Her literary works are interwoven with the quest for freedom and equality, selfless nationalism and captivating romanticism, longing for women's rights and love, masculine courage and ardent love of life. Therefore, Bagryana is known as both a belligerent and libertarian writer of Bulgarian literature and as a poet who was often questioned and criticized. Individual struggle and women's rights, social liberation and love of the homeland, ethnic folklore and patriotism, observations of international travels, quest for love and passionate devotion to life were at the core of her literary works. Bagryana was born into this world in order to fight for, to defend individual and social rights, to glorify her homeland, to worship love, to distribute her love, and she, to a great extent, succeeded in this. Her feminine kindness and sensitivity, unconditional love for her homeland, and a liberal feminist perspective that came from beyond the age were the most important characteristics that distinguished Elisaveta Bagryana from other the Bulgarian poets.

Anahtar Kelimeler

Bulgarian Literature, Elisaveta Bagryana, Bulgarian Poetry, Poetess

Bulgar Ozan Elisaveta Bagryana’nın Şiirlerinde Kadın/Anne ve Sevgi/Aşk Temaları

Öz

Bu çalışmada ünlü Bulgaristan kadın ozanı Elisaveta Bagryana’nın renkli yaşamı, ozan ustalığı ve yazın başarıları irdelenmeye çalışılmıştır. Bulgaristan yazınında özel ve ayrıcalıklı bir yeri olan Bagryana, bireysel ve toplumsal özgürlükleri bayraklaştıran, hak ve adalet arayan, başkaldırıcı ve güçlü kadın imajıyla dikkat çekmektedir. Aslında Bagryana hem oyun ve masal yazarıdır hem gazete ve dergi yayımcısıdır hem yetenekli bir çocuk yazarıdır hem de sıra dışı bir şiir ökesidir. Bu nedenle kendisi çok meslekli ve çok yönlü bir kadın sanatçı olarak da görülebilir. Bagryana iki farklı yüzyılda yaşamış, hem Bulgar yazınının yenilikçi çağcıl feminist kadını hem de yurtsever yazar olarak bilinmektedir. Ünlü ozan, uzun yaşamı boyunca, feodal tutumları ve ilkel toplumsal ön yargıları gereksiz gören, erkek egemenliğindeki bir dünyada yaşamayı reddeden, kadınların çağdaşlaşmalarından ve özgürleşmelerinden yana olan bir ozan olarak ünlenmiştir. Bu araştırmada hem “Kadın ve anne Bagryana” hem “Yurtsever ulusalcı Bagryana” hem de “Ünlü ozan Bagryana’nın” çok kimlikli portreleri aynı anda tanıtılmıştır. 20. yüzyılın en önemli Bulgar ozanlarından biri olarak kabul edilen Bagryana’nın yazınsal yapıtlarında lirik aşk, yaşam kesitleri, güzel duyusal güzellik, doğa objeleri, özgürlük ve gençlik temaları, bireysel ve toplumsal sorunlar, toprak ve vatan sevgisi, insan portreleri ve politik temalar yan yana yer almaktadır. Onun şiirleri ne soluk kesen sözcükler ne sıra dışı benzetmeler ne de oğlan üstü sözcük oyunları ile dikkat çekmektedirler. Onun yazınsal yapıtları sıradan, ezgili, yalın ve hayatın içinden şiirler olarak tanımlanabilirler. Bu çalışmanın öncelikli amacı Bagryana’nın yaşam serüvenini, sanatsal başarılarını ve şiir dünyasını Türk okuyucularına tanıtmaktır. Bu araştırmanın bir başka amacı ise Bagryana’nın şiir dünyasını büyüteç altına alarak sevgi/aşk ve kadın/anne temalarını irdelemektir. Bu araştırmanın, ülkemizde Bulgaristan yazını alanında önemli bir yayın boşluğunu doldurması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bulgaristan Yazını, Elisaveta Bagryana, Bulgar Şiiri, Kadın Ozan

Kaynakça

• Aleksandra, A. (2018). Reçnik na Bılgarskata Literatura Sled Osovobojdenieto. İnstitut za Literatura na BAN.
• Atasoy, A. E. (2014). 1860’lardan Günümüze Bulgar Şiiri Antolojisi”, Aziz Kliment Ohridski Üniversitesi Yayınları. BAN (1976). Reçnik na Bılgarskata literatura (Cilt 1). İzdatelstvo na BAN
• İgov, S. (2002). İstoriya na Bılgarskata Literatura. İzdatelstvo Siela. Ministerstvo na Narodnata Prosveta. Literatura za 10. klas. Dırjavno İzdatelstvo Narodna Prosveta.
• Peyçeva, K. M. (2005). Biografii na Bılgarskı Pisateli. İzdatelstvo Damyan Yakov.
• Sarandev, İ. (2000). Reçnik po Bılgarska literatura 1. Çast. İzdatelska Kışta “Hermes”.
• Zarev, P., Karamfilov, E. ve Sarandev, İ. (1976). İstoriya na Bılgarskata Literatura. İzdatelstvo na BAN.
• Zarev, P. (1971). Panorama na Bılgarskata Literatura. İzdatelstvo Nauka i İskustvo.
• Dimitrova, D. (2023). Elisaveta Bagryana – Veçnata Stihiya v Bılgarskata Poeziya. BNR: Arhiven Fond. https://archives.bnr.bg/elisaveta-bagryana/
• Penev, B. (t.y.). Digitalna Biblioteka “Bılgarska Literaturna Kritika”. E.T: 31 Ağustos 2024, https://bglitcritics.org/author/boian-penev
• Mihaylova, D. (2022, 15 Eylül). Silata na Peroto: Elisaveta Bagryana – Fatalnata Jena. Chronicle. https://chr.bg/istorii/lichnosti/silata-na-peroto-elisaveta-bagryana-fatalnata-zhena/
• Antonova, A. (t.y.). Elisaveta Bagryana. Reçnik na Bılgarskata Literatura Sled Osvobojdenieto. https://dictionarylit-bg.eu/Елисавета-Багряна
• BTA (2023, 28 Nisan). Elisaveta Bagryana: Lyubovta e Vlyubenost v Sveta, v Jivota. Glasove. https://glasove.com/na-nov-glas/elisaveta-bagryana-lyubovta-e-vlyubenost-v-sveta-v-zhivota#google_vignette
• Elisaveta Bagryana – Poeziya. (t.y.). Literaturen Klub. E.T: 31 Ağustos 2024, https://litclub.bg/library/bg/bagryana Elisaveta Bagryana. (t.y.). Spetsializiran Portal Liternet. E.T: 31 Ağustos 2024, https://liternet.bg/publish5/ebagriana
• 20 interesni fakta za Elisaveta Bagryana. (t.y.). Vsiçki Temi. E.T: 31 Ağustos 2024, https://vsichkitemi.com/8-20-interesni-fakta-elisaveta-bagryana/
• Mihaylova, A. (2024, 29 Nisan). Elisaveta Bagryana i Boyan Penev: Edna Svyata i Greşna Lyubov. Woman. https://woman.bg/article/2023080402184267357
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara