Göçün Seçilmiş İktisadi Etkileri: Pozitif ve Normatif Açıdan Bir Değerlendirme

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 139 - 165, 17.11.2022

Merter Mert

Öz

Bu çalışmanın amacı, göçün seçilmiş iktisadi etkilerinin pozitif ve normatif olarak ayrıştırması gerekliliğini göstermek ve bu ikisi arasındaki seçimin nasıl yapılabileceğini tartışmaktır. Bu amaca ulaşmak için betimsel analiz yöntemi kullanılarak önce pozitif ve normatif iktisat arasındaki fark açıklanmış, sonra, pozitif ve normatif iktisadın göç ile bağlantısı kurulmuştur. Daha sonra, pozitif iktisat bağlamında; matematiksel olarak büyüme muhasebesi açıklanmış ve göçün büyüme oranı üzerindeki etkileri saptanmış, ardından, Lewis modeli ve demografik fırsat penceresi üzerinden göçün etkileri tartışılmıştır. Sonrasında, aslında pozitif iktisat kapsamındaki çalışmalardan olan Hirschman’ın (1958) ve Rybczysnki’nin (1955) çalışmalarına dayanarak normatif iktisat bağlamında çıkarımlar yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, göçün pozitif iktisat bağlamındaki etkileri incelendiğinde, en azından, göç edenlerin işgücü başına sermaye büyümesi üzerindeki etkisi, göç edenlerin verimlilik büyümesi üzerindeki etkisi, göç edenlerin işgücü büyümesi üzerindeki etkisi, göç edenlerin işgücü başına sermayenin marjinal ürünü/ işgücü başına sermayenin ortalama ürünü üzerindeki etkisi, göçün sınırsız emek arzını çoğaltan etkisi ve göçün demografik fırsat penceresinin kapanma süresini geciktiren etkisi araştırılmalıdır. Bir diğer sonuca göre, göçün etkileri yalnızca göçün getirileri üzerinden pozitif bir yaklaşımla incelendiğinde, günümüzün kalkınma iktisadının temel kavramları olan insani gelişme ve kapsayıcı büyüme perspektifinden konuşulmamış olacağı için göçün etkileri pozitif ve aynı zamanda normatif olarak ele alınmalıdır. Bu doğrultuda, göçün pozitif ve normatif olarak ayırt edilen etkilerinin nasıl seçileceğinin tartışılması için Hirschman’ın çerçevesi kullanıldığında şu sonuç elde edilmiştir. Öncelikle normatif bir bakış açısından hareket edildiği taktirde, bu sayede çoğalacak olan iktisadi kaynaklar ekonominin büyümesini sağlayacak ve pozitif yaklaşımın getirisini mümkün kılacaktır. Tersine, öncelikle pozitif bir bakış açısından hareket edildiği taktirde, bu sayede ortaya çıkacak olan gelir artışı normatif yaklaşımın finansmanını mümkün hale getirecektir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Kalkınma, Büyüme, Pozitif iktisat, Normatif iktisat.

Kaynakça

• Atkinson, A. B. (2009). Economics as a moral science. Economica, 79, 791-804.
• Cochran, K. (1974). Economics as a moral science. Review of Social Economy, 32(2), 186-195.
• Borjas, G. J. (1995).The economic benefits from immigration. Journal of Economic Perspectives, 9(2), 3-22.
• Borjas, G. J. (2010). Labor Economics. Fifth Edition, New York: McGraw-Hill.
• Çılbant, C., Karabıyık, C. & Yalçınkaya, H. (2018). Göç ve verimlilik ilişkisi: Türkiye ve Avrupa Birliği örneği. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 117-128 .
• Davis, D. R.&Weinstein D. E. (2002).Technological superiority and the losses from migration. NBER Working Paper, 8971, https://www.nber.org/system/files/working_papers/w8971/w8971.pdf (Erişim tarihi: 06.12.2020).
• Ghatak, S. (1978). Development Economics. London: Longman Group Limited.
• Hirschman, A. O. (1958). The Strategy of Economic Development. USA: Yale University Press.
• Huber, P., Landesmann, M., Robinson, C., & Stehrer, R. (2010). Migrants’ skills and productivity: A European perspective. National Institute Economic Review, 213, R20-R34.
• International Organization for Migration. (2000). World Migration Report 2000. https://publications.iom.int/ system/files/pdf/wmr_2000_edited_0.pdf (Erişim tarihi: 05.04.2022).
• International Organization for Migration. (2021). World Migration Report 2022. https://publications.iom.int/ books/world-migration-report-2022 (Erişim tarihi: 05.04.2022).
• Kangasniemi, M., Mas, M., Robinson, C., & Serrano, L. (2012). The economic impact of migration: Productivity analysis for Spain and the UK. Journal of Productivity Analysis, 38(3), 333–343.
• Keynes, J. N. (1891). The Scope and Method of Political Economy. London: Macmillan and Co.
• Kirk, D. (1996). Demographic transition theory. Population Studies, 50(3), 361-387.
• Landry, A. (1934). La revolution demographique. Paris.
• Lewis, A. (1954). Economic development with unlimited supplies of labour. TheManchester School, 22, 139-191.
• Lewis, A. (1966). Sınırsız emek arzı ile iktisadi kalkınma. içinde (der: M. Berk, F. Görün & S. İlkin) İktisadi Kalkınma Seçme Yazılar. Ankara: ODTÜ İdari Bilimler Fakültesi, 89-131.
• Meçik O., &Karabacak M. (2016).Türkiye ekonomisinde orta gelir tuzağı ve göç sorunsalına Rybczynski teoremi yaklaşımı. 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, Konya, Türkiye, 23 - 25 Eylül 2016, Bildiri Kitabı, 142-148.
• Meçik, O. & Koyuncu, T. (2020). Türkiye’de göç ve ekonomik büyüme ilişkisi: Toda-Yamamoto nedensellik testi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2618-2635.
• Mert, M. (2021). Türkiye’de nüfus artış hızı ile kişi başına GSYH ilişkisi 1924-2018. Avrasya Ekonometri, İstatistik ve Ampirik Ekonomi Dergisi, 18, 78-99.
• Rothschild, K. W. (1993). Ethics and Economic Theory. Aldershot: Edward Elgar.
• Notestein, F. (1945). Food for the World. (Ed.) T. Schultz, Population: The long view. Chicago: University of Chicago Press.
• Rybczynski, T. M. (1955). Factor endowment and relative commodity prices. Economica, 22(88), 336-341.
• Thompson, W. (1929). Population, American Journal of Sociology, 34(6), 959-975.
• Tomohara, A. (2017). Does immigration crowd out foreign direct investment inflows? Tradeoff between contemporaneous FDI-immigration substitution and ethnic network externalities. Economic Modelling, 64, 40–47.
• UNDP (2016). Özet 2016 İnsani Gelişme Raporu, Herkes İçin İnsani Gelişme. Çeviren: Adnan Bıçaksız, UNDP.
• Ye, G., Wang, Y., Zhang, Y., Wang, L., Xie, H., Fu, Y., v& Zuo, J. (2019). Impact of migrant workers on total factor productivity in Chinese construction industry. Sustainability, 11(3), 926.