Göç ve Habitus: Gurbet Kuşları Filminin Bourdıeu’nun Kavramları Üzerinden Bir İncelemesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 158 - 171, 01.12.2023

Semra Sayımlar Çiçek Coşkun

Öz

Bilindiği üzere 1950 ve 1960’lı yıllar Türkiye’de kırdan kente doğru iç göçlerin en yoğun yaşandığı bir dönemdir. Türkiye’de iç göçler toplumsal değişime en çok etki eden faktörler arasındadır. Kırsal alanlarda tarım ve hayvancılıkla uğraşan aileler, kente göç ederek topraktan kopmuş ve kentsel yaşama uyum sağlamaya çalışmışlardır. Göç eden kişilerin yaşadığı bu büyük sosyal değişim Bourdieucu bir bakış açısıyla bir habitus değişimi olarak okunabilir. Türkiye’de yaşanan bu iç göçler, akademik çalışmaların yanında çok sayıda sanat eserine de konu olmuştur. Türk sinemasında da göç konusunda odaklanan çok sayıda film bulunmaktadır. Gurbet Kuşları filmi göç konusuna odaklanan ilk film olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı Gurbet Kuşları filminin Pierre Bourdieu’nun temel kavramları üzerinden bir okumasını yapmaktır. Bu amaçla film alan, habitus, sermaye, eril tahakküm, sembolik şiddet, tabakalaşma ve pratik kavramları üzerinden incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, göç kavramı üzerinden film incelemesi yapılırken Bourdieu’nun temel kavramlarından faydalanmanın farklı bir bakış açısı sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Habitus, sermaye, Bourdieu, göç, kentleşme

Kaynakça

• Aktaş, G. (2013). Feminist söylemler bağlamında kadın kimliği: Erkek egemen bir toplumda kadın olmak. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1),53-72
• Ann, C., & Mahar, C. (2023) "Practice Theory." International Encyclopedia of the Social Sciences. Erişim tarihi:25.09.2023, https://www.encyclopedia.com/social-sciences/applied-and-social-sciencesmagazines/practice-theory
• Baran, A. G., & Özsöz, C. (2019). Sosyolojide Yakın Dönem Gelişmeler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Erişim tarihi : 20.09.2023, https://ets.anadolu.edu.tr/storage/nfs/SOS302U/ebook/SOS302U-17V1S1-8-0-1-SV1- ebook.pdf
• Baş, E. (2022). Rüzgarda salınan nilüfer filmini Bourdieu'nün alan ve sermaye kavramları çerçevesinde yeniden okumak. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(34), 473-485.
• Bour, N. (2017). Process-oriented micro-macro-analysis. methodological reflections on Elias and Bourdieu. Historical Social Research / Historische Sozialforschung, 42(4 (162)), 43–74. http://www.jstor.org/ stable/44469359
• Bourdieu, P. (1977) Outline of a theory of practice. Cambridge: Cambridge University Press
• Bourdieu, P. (1984) Distinction: A social critique of the judgement of taste. Richard Nice (Trans.) MA: Harvard University Press
• Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. Richardson, J.(ed) Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, (pp. 241-258). Westport, CT: Greenwood.
• Bourdieu, P. (1989). Social space and symbolic power. Sociological Theory, 7(1), 14–25. https://doi. org/10.2307/202060
• Bourdieu, P. (2010). Sermaye Biçimleri. Pierre_Bourdieu_Sermaye_Bicimleri__1986-libre.pdf, 45-77. Bourdieu, P. (2012). Bir otoanaliz için taslak, (Çev: M. Erşen), Bağlam Yayınları, İstanbul.
• Bourdieu, P. (2015). Eril tahakküm. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• İnce, M. (2017). Toplumsal tabakalaşma ve eşitsizlik. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(19), 294-319.
• Imdb (2023a) Gurbet Kuşları, Erişim tarihi: 12.10.2023, https://www.imdb.com/title/tt0184543/mediaviewer/ rm1589974272/
• Imdb (2023b) Gurbet Kuşları, Erişim tarihi: 12.10.2023, https://www.imdb.com/title/tt0184543/mediaviewer/ rm298128640/
• Imdb (2023c) Gurbet Kuşları, Erişim tarihi: 12.10.2023, https://www.imdb.com/title/tt0184543/mediaviewer/ rm1673860352/
• Joppke, C. (1986). The cultural dimensions of class formation and class struggle: On the social theory of Pierre Bourdieu. Berkeley Journal of Sociology, 31, 53–78. http://www.jstor.org/stable/41035374
• Kaplan, M., & Yardımcıoğlu, M. (2020). Alan, habitus ve sermaye kavramlarıyla Pierre Bourdieu. HABITUS Toplumbilim Dergisi, (1), 23-37.
• Schubert, D. J. (2012) Suffering/symbolic violence. Grenfell, M. (ed) Pierre Bourdieu: Key Concepts, (pp. 179- 194), Acumen Publishing.
• Serd Hunyadvarı, F. (2019). Bir eğitim sosyologu olarak Bourdieu. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi.
• Tan, M. (2021). Kültürel sermayenin kişilerarası ilişkilere etkisi: Bourdieucu bir yaklaşım. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(3), 2016-2037.
• Yurtseven, B., & Oğuz, D. (2022). Kentsel yenileme kapsamında kentsel peyzajın “habitus” kavramı üzerinden değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 10, 1136-1150.