Yabancı Öğrencilerin Mesleki Eğitim’de Başarı Durumları Üzerine Bir Çalışma: Çorum İli Muhasebe ve Finansman Alanı Örneği

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 164 - 185, 29.11.2024

Bülent Sucu

Öz

Göç olgusu, eğitimde yeni ihtiyaçları belirginleştirmekte ve değişim temelli iyileştirmelerin yapılmasını zorlar hale gelmektedir. Yakın tarihte Türkiye’nin en uzun sınırına sahip komşu devletinde ve etrafında yayılan savaş çemberi, birçok insanı göç olgusuyla tanıştırmıştır. Savaşın patlak verdiği 2011’den bu yana 6,6 milyon Suriye vatandaşı ülkesinden güvenli gördükleri Lübnan, Türkiye, Ürdün, Mısır ve diğer ülkelere göç etmiş veya ettirilmiştir. Yaklaşık yarısını çocukların oluşturduğu göç eden Suriyelilerin, 3 milyondan fazlası Türkiye’ye göç etmiştir. Bu durum yabancı öğrencilerin eğitimi meselesinin boyutlarını ve önemini göstermektedir. Çalışmada, yabancı öğrencilerin cinsiyetlerine, yaşlarına, Türkçe dili hâkimiyetlerine, ekonomik durumlarına ve devamsızlık yapıp yapmamalarına göre muhasebe ve finansman alanı mesleki eğitim başarılarının farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Veriler, 2023-2024 eğitim öğretim yılı karne notları, görüşme formları ve e-okul bilgilerinden elde edilerek IBM SPSS v.26 programı ile çözümlenmiştir. Çalışmada yabancı öğrencilerin cinsiyetlerine, yaşlarına, ekonomik durumlarına ve devamsızlık yapıp yapmamalarına göre mesleki eğitim başarılarının farklılık göstermediği, Türkçe dili hâkimiyetlerine göre farklılık gösterdiği bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, yabancı öğrenciler, mesleki eğitim, muhasebe ve finansman

Etik Beyan

Bu çalışma, Hasan Paşa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin 02. 10. 2024 tarih ve E-77410135-045.99-116053743/116053743 Sayılı kararı ile Etik Kurul Onayı almıştır.

Kaynakça

• Atlıhan, A.M. (2019). Göçmen öğrencilerin okul örgütüne uyumunda öğretmen ve okul yöneticilerinin rolleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Atlıhan, A.M. (2024). Göçmen öğrencilerin okul örgütüne uyumunda öğretmen ve okul yöneticilerinin rolleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (12) (149), 334-353. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.74719
• Aydın, S. (2023). Muhasebe eğitimi. İksad Yayınevi. https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.10451837
• Bergut, M. & Atmaca, T. (2024). Göçmen öğrencilerin yoğun olduğu okullarda okul ve sınıf yönetiminde karşılaşılan durumlar. Trakya Eğitim Dergisi, 14(1), 121-147. https://dx.doi.org/10.24315/tred.1332347
• Börü, N. & Boyacı, A. (2016). Göçmen öğrencilerin eğitim-öğretim ortamlarında karşılaştıkları sorunlar: Eskişehir ili örneği. Uluslararası Türk veya Türk Dili, Edebiyatı ve Tarihi Dergisi, 11(14), 123-158. http://dx.doi. org/10.7827/TurkishStudies.9818
• Cevahir, E. (2020). SPSS ile nicel veri analizi rehberi. Kibele Yayınevi.
• Çiftci, Y. & Çemrek, N. (2018). Ticaret meslek liselerinde muhasebe eğitimi: Muğla ili’ndeki meslek liseleri üzerine bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 192-208. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.363176
• Çopur, D. A. (2019). Mülteci öğrencilerin uyum sürecinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Dinçer, O. B., Karaca, S. & Yavuz, H. (2013). Göçün ikinci yılında Suriyeli savaş mağdurları. Analist Dergisi, 25, 18-27.
• Ekici, S. & Tuncel, G. (2015). Göç ve insan. Birey ve Toplum Dergisi, 5(9), 9-22. https://dergipark.org.tr/tr/ download/article-file/307113
• Ereş, F. (2017). Mesleki eğitim merkezine devam eden göçmenlerin meslek kurslarına yönelik sorunları. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(2), 93-101. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/309742
• Evis, Z.Ö. (2019). Suriyeli mülteci öğrencilerin olumsuz yaşantılarının resimlerine yansıması (5. Sınıf örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Gencer, E.T. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, (10)54, 838-854. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20175434652
• Gürbüz, C. (2024). Mesleki ve teknik eğitim beceri sistemlerinin dijitalleşmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 15(29), 191-222. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3767068
• Gürbüz, S. & Şahin F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. IOM, (2020). Dünya Göç Raporu. https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr-2020-tu-ch-2.pdf
• Kartal, F. & Dikmen, A. A. (2015). Türkiye’nin işçi göçüyle ilgili hukuksal ve normatif çerçevesinin değerlendirilmesi. https://turkiye.iom.int/sites/g/files/tmzbdl1061/files/documents/lmtr.pdf
• Kızılkaya, O. & Ekici, G. (2022). Ortaokul öğrencilerinin Suriyeli göçmen öğrencilerin eğitim ortamlarındaki uyumlarına yönelik görüşleri. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (34), 115-131. https://doi. org/10.29228/TIDSAD.63900
• Koçak A. & Kaygısız A.D. (2023). Cumhuriyet’ten bugüne Türkiye’nin göç politikaları: Göç yönetimindeki ulusal ve uluslararası aktörler. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 5(13), 253-273. https:// dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3294010
• Kul, S. (2014). İstatistik sonuçlarının yorumu: P değeri ve güven aralığı nedir?. Plevra Bülteni, 8(1), 11-13. https://www.toraks.org.tr/site/sf/books/pre_migration/ c19fa28083ae026a97e3878c26e1b03eaacfd74d114c8d66f832d8d806c56307.pdf
• Kula Kartal, S. & Mor Dirlik, E. (2016). Geçerlik kavramının tarihsel gelişimi ve güvenirlikte en çok tercih edilen yöntem: Cronbach Alfa Katsayısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1865-1879. https://dergipark.org.tr/en/pub/aibuefd/issue/28550/304601
• Kurt, H. (2006). Göç eğilimleri ve olası etkileri. Yönetim Bilimleri Dergisi 4(1), 135-160. https://dergipark.org.tr/ tr/download/article-file/46401
• Mesleki ve Teknik Genel Müdürlüğü (MTEGM), (2024, 11 Ekim). Okul Alan/Dal Arama. Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü. http://mtegm.meb.gov.tr/kurumlar/?ara
• Özer, M. (2018). 2023 Eğitim vizyonu ve mesleki ve teknik eğitimde yeni hedefler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3, 425-435. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1711665
• Richard P. & Jillyanne R. (2011). Göç Terimleri Sözlüğü. Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü (IOM). https:// publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf
• Schreglmann, S. (2020). Güncel bilgiler ışığında göçmen öğrenciler. İksad Yayınevi. Seymen Ç., Tuti, G., & Mavi, D. (2024). Öğretmen deneyimlerine dayalı bir durum çalışması: kapsayıcı eğitim ve göçmen öğrenciler. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 93-115. https:// doi.org/10.54558/jiss.1296103
• Solak, Y. (2019). Eğitim yöneticilerinin görüşleri bağlamında 2023 eğitim vizyonu. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Şengel, S. (2011). Türkiye’de muhasebe meslek elemanı talebi üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 50, 167-180. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/426889 T.C. Göç İdaresi Başkanlığı, (2024). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/ gecici-koruma5638
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2014). Yabancılara yönelik eğitim öğretim hizmetleri genelge, https://mevzuat. meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2024). Muhasebe ve finansman çerçeve öğretim programı. https://meslek. meb.gov.tr/upload/cop9/muhasebe_9.pdf
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (Sixth edition). Pearson Education. Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. TESAM Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• UNHCR. (2018). Suriye acil durumu. https://www.unhcr.org/tr/suriye-acil-durumu
• UNHCR. (2022). Mültecilerin etkin bir şekilde kapsanması. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Yayınları. https://data.unhcr.org/en/documents/download/92625
• UNICEF. (2022). Türkiye’de geçici koruma altında olan Suriyeli çocuklara yönelik eğitim müdahalesinin belgelendirilmesi – nihai rapor. https://www.unicef.org/turkiye/media/15891/ file/T%C3%9CRK%C4%B0YE%E2%80%99DE%20GE%C3%87%C4%B0C%C4%B0%20 KORUMA%20ALT INDA%20OLAN%20SUR%C4%B0YEL%C4%B0%20 %C3%87OCUKLARA%20Y%C3%96NEL%C4%B0K%20E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M%20 M%C3%9CDAHALES%C4%B0N%C4%B0N%20BELGELEND%C4%B0R%C4%B0LMES%C4%B0%20 %E2%80%93%20N%C4%B0HA%C4%B0%20RAPOR.pdf
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası göç: çeşitleri, nedenleri ve etkileri. Turkish Studies, 9(2), 1685-1704. https://doi. org/10.7827/TurkishStudies.6274
• Yurdakul, A. & Tok, T. N. (2018). Öğretmen gözüyle göçmen/mülteci öğrenci. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 46-58. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/614695