ELMASLARDAKİ RENK DEĞİŞİMİNİN FT-IR İNCELEMESİ VE GEMOLOJİKSEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Sayı: 3, 0 - 0, 31.12.2017

Emel Kaya

Öz

Doğanın bir mucizesi olan elmasın renk değişimleri ve gemolojik incelemesi üzerine yapılan bu
araştırmada FT-IR cihazı ve çeşitli gemolojik aletler kullanılmıştır. Araştırmanın laboratuvar
çalışmaları İstanbul Kapalıçarşı’da bulunan Uluslararası Elmas Laboratuvarı (International Diamond
Laboratory, IDL) ve Elmas Yüksek Konseyi anlamına gelen Hoge Raad voor Diamant (HRD Antwerp)
laboratuvarlarında yapılmıştır. İncelemelerde Alpha Elmas Analiz Cihazı, M-Screen kullanılmıştır.
Araştırılmak üzere kullanılan her bir elmasın tek tek gün ışığı altında ve beyaz renk kâğıdı yardımı
ile renklerine bakılmış, hassas terazi ile ağırlık ölçümleri yapılmış, kumpas yardımı ile büyüklükleri
kontrol edilmiş, ultraviyole ışık altında floresan renklerine bakılmış ve mikroskop yardımı ile de
berraklıkları incelenmiştir. Bu ölçümler yapılıp not alındıktan sonra grafiklerini çıkarmak üzere FTIR
incelemeleri yapılmış ve birbirlerine yakın olan renkler karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak hangi
renk taşların nasıl sonuçlar verdiği ispatlanarak açıklanmıştır.
Araştırmanın genel amacı ülkemizde elmas ve değerli madenler üzerine daha fazla çalışma yapılmasına
destek olmaktır. Bu çalışmanın amacı da doğanın en değerli taşı olan elmasın gemolojik olarak
incelenmesi ve elmaslar arasındaki renk farklılıklarının araştırılmasıdır. Bu doğrultuda uzmanlardan
da destek alınarak gerekli tüm laboratuvar çalışmaları yapılmış ve detaylar incelenmiştir. Her taşın
ultraviyole ışık altında ve gün ışığında çekilmiş özgün fotoğrafları ve cihazın verdiği grafik sonuçları
araştırmaya eklenmiştir.
Araştırmaların sonucunda ortaya çıkan grafikler, resimler ve bulgular elmasın doğal renk oluşumlarının
tamamen içeriğindeki farklı renk elementlerinden meydana geldiğini göstermektedir. Bilimsel
açıklamalara dayanarak yapılan yorumlar renk farklılıklarının sebebini açıklamaktadır. Makalede
elmasın incelenen grafiklerde benzer renklere aynı pik değerlerini vermiş olması anlatılacaktır.
Bu sonuca bağlı olarak FT-IR cihazı ile incelenen elmasların renkleri hakkında yorum yapmak
mümkündür denilebilir.

Anahtar Kelimeler

Doğal elmas, elmas, kıymetli maden, laboratuvar, muamele, renk

Kaynakça

• Brian, C. Smith (2011) Fourier Transform Infrared Spectroscopy. 6000 Broken Sound Parkway NW: CRC Press. Burns, G. R. (1993). Mineralogical application of crystal field theory. Cambridge: Cambridge. University Press. Doğal, zirkon ve mozanit taşların grafiği, Lexus Certified Company, 10 Eylül 2017, http://www.lexusindia.in/products Nassau, K. (1978). The Origins of Color in minerals. American Mineralogist, 63, 219-229. Shigley J. E. (2005). Synthetic Diamonds (1st, Ed.). Gemological Institute of America. Gems & Gemology in Review. United States of America: Carlsbad, California. The Loupe Gıa World News, Summer, 2007. Gemological Institute of America. America: Carlsbad, CA 92008. Theisen, V.P. (1990). Diamond grading ABC (10th Ed.). ( E. Stern, Trans.) New York, Antwerp: Rubin+Son. (Original work published 1990).