SAHNE SANATLARI ÖĞRENCİLERİNİN SAHNELENME SÜRECİNDE OYUN METNİNİN DEĞİŞİMİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 4, 0 - 0, 31.07.2018

Özlem Belkıs Hatice Şaşmaz

Öz

Oyun metni dramatik tiyatronun temel öğesidir. 20. Yüzyılın başına kadar bir yandan felsefi, edebi hatta tarihsel değer taşıyan oyun metinleri 20. Yüzyılın ikinci yarısından sonra sahnedeki performans bağlamında ele alınmıştır. Özellikle 1960lı yıllar metnin kutsallığının, dokunulmazlığının kırıldığı yıllardır. Oyun metinlerinin sahnelenme sırasında bambaşka bir yaklaşım ve estetik aracılığıyla dönüştürülerek yeniden yazılmasıyla ilham verici yapımlar üretilmiştir. Tüm bunlardan yola çıkarak şu sorular ortaya atılabilir: oyun metninin tiyatronun uygulama alanı içindeki yeri nedir? Metin nasıl ve ne nerece dönüşüme uğrayabilir? Ve sahne sanatları öğrencilerinin bu konudaki görüşleri nelerdir? Bu araştırmanın amacı, bu tartışmalara katkıda bulunmak ve sahne sanatları eğitimi alan öğrencilerin tiyatronun uygulama alanı içinde oyun metninin yeri, değişebilirliği hakkındaki görüş ve düşüncelerini öğrenmek ve irdelemektir. Bu çalışmanın yöntemi nitel veri araştırma yöntemidir ve bu yöntemin veri toplama araçlarından birisi olan odak grup görüşmesi kullanılmıştır. Dramatik Yazarlık, Oyunculuk ve Sahne Tasarımı eğitimi alan katılımcılarla iki odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiş, görüşmeler betimleyici analiz ve içerik analizi ile iki araştırmacı tarafından ayrı ayrı kodlanmıştır. Araştırmanın bulguları: katılımcıların tamamı oyun metninin sahnelenme sırasında değişime, dönüşüme uğrayacağı konusunda aynı görüşü paylaşmışlardır, fakat metnin hangi oranda değişebileceği konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Oyuncu ve Tasarımcı katılımcıların metni bir başlangıç noktası olarak almalarına karşılık Yazar Tasarımcıların metnin bir başlangıç noktası olduğu fikrine katılmamaları ilgi çekici bir bulgudur. Oyun metni, anlamsal ve işlevsel olarak uzmanlık alanları bağlamında farklı algılanmakta, diğer alanlar kolektif üretimde hesaba katılmamaktadır. Sonuç olarak oyun metni bağlamındaki hassasiyetlerin aşılması için çalışmalar yapılması, öğrencilerin profesyonel yaşamda kolektif üretim içinde bulunacakları diğer alanları da hesaba katacakları çalışmalara yönlendirilmeleri önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

oyun metni, metin, odak grup, tiyatro eğitimi, sahne metni, oyun yazarlığı eğitimi

A STUDY ON OPINIONS OF THEATRE STUDENTS ABOUT THE PLAY-TEXT CONVERTIBILITY DURING PRODUCTION

Öz

Written text is the basis of dramatic theatre. Play scripts, while having philosophical, literary an
deven historical attributes until the beginning of the 20th century, have been taken into account
within the context of stage performance after the second half of the 20th century. Especially 1960s
were the years when the sanctity of the text was broken. By re-writing through transformation via
radically unique approaches and aesthetics, ispiring productions have been manifested. From this
point on, the following questions can be directed: Where does the script stand within the applied area
of theatre? How and to what extent can the text can be transformed? And what are the thoughts of
performing arts students on the subject? The purpose of this research is to contribute to the discussion
explained above, and within this context, examine and learn about the opinions and thoughts of the
performing arts students on the place of the text, its convertibility within the field of application of
theatre. The method of this study is qualitative data research and focus group interview has been
used as one of the data collection tools of this method. Two focus group interviews were held with
participants who were trained in Dramatic Writing, Acting and Stage Design and the interviews were
analyzed separately by descriptive analysis and content analysis by two researchers. Findings of the
study: All participants shared the same opinion regarding that the text of the play would be changed
and transformed during the staging, but different opinions have been put forward as to what extent
the text may be altered. Although the Performers and the Designer Participants took the text as the
starting point, it is interesting that the Author Participants opposed to the participants taking the text
as a starting point. The text is perceived differently, semantically and functionally within the context
of specializations, while other areas do not taken into account in collective production. As a result,
it may be suggested that studies should be undertaken to overcome sensitivities in the context of
texts and that students should be directed to work in professional life to add other areas of collective
production.

Anahtar Kelimeler

Text, Focus group, Theatre education, Stage text, Playwriting education

Kaynakça

• Barba, E. and Savarese, N. (1991). A Dictionary of Theatre Anthropology, The Secret Art of the Performer(Richard Fowler,Trans.). London and New York: Routledge. Bradby, D. and Williams, D. (1988).Director’s Theatre. Hong Kong: Macmillan. Brockett, O. G. and Hildy, F. J.(2008). History of The Theatre. Boston: Pearson Education Inc. Brook, P. (1996). A Book About the Theatre; Deadly, Holy, Rough, Immediate: The Empty Space. New York: Simon § Schuster. Carlson, M. (1984). Theories of the Theatre: A Historical and Critical Survey, From the Greeks to the Present. Ithaca and London: Cornell University Press. Case, S-E. (2008). Feminism and Theatre. The United States: Palgrave Macmillan. Clark, B. (1965). European Theories of the Drama. New York: Crown Piblishing. Cohen, R. (1988).Theatre. Texas: Mayfield Publishing. Creswell, J. (2016).Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. USA: Sage Publications. Dukore, B. F. (1974).Dramatic Theory and Criticism - Greeks to Grotowski. New York, San Francisco, Atlanta, Montreal, Dallas, Toronto: Hold, Rinehardt and Winston Inc. Dunne, W. (2009).Tools To Develop Characters, Cause Scenes, And Build Stories – The Dramatic Writer’s Companion. Chicago and London: The University of Chicago Press. Eckekrsall, P. and Grehan,H.and Scheer,E. (2017). New Media Dramaturgy – Performance, Media and New Materialism. London: Palgrave Macmillan. Greig, N. (2005). Playwriting, A Practical Guide. London and New York: Routledge. Luckhurst, M. (2006). Dramaturgy: A Revolution in Theatre. United Kingdom: Cambridge University Press. Neipris, J. (2005). To Be A Playwright. New York and London: Routledge. Piscator, E. (1980). Political Theatre. Trans. with chapter introductions and notes by H. Roddison. Eyre Methuen. Radosavljević, D. (2013). Theatre-Making, Interplay Between Text and Performance in the 21st Century. New York: Palgrave Macmillan. Romanska, M. (2015). The Routledge Companion to Dramaturgy. New York: Routledge. Russell, A.D. (1987).Period Style For The Theatre. New Jersey: Prentice Hall Publishing. Sart, G. (2015). Fenomenoloji ve Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz Phenomenology and Phenomenological Analysis. N. F. Seggie and Y. Bayyurt, (Ed.),In TheNitel Araştırma (Qualitative Inquiry)(1st ed.) (70-81).Ankara: Pegem Akademi. Smiley, S. (2005).Playwriting – the Structure of Action. New Heaven and London: Yale University Press. Trencsényi, K. and Cochrane,B. (2014). New Dramaturgy - International Perspectives on Theory and Practice. London, New Delhi, New York, Sidney: Bloomsbury Methuen Drama. Turner, C. and Behrnt,S. K. (2008). Dramaturgy and Performance. New York: Palgrave Macmillan. Turner, C. (2015). Dramaturgy and Architecture – Theatre, Utopia and the Built Environment. New York: Palgrave Macmillan. Wang, C. L. (2008). Entrepreneurial orientation, learning orientation, and firm performance. Entrepreneurship theory and practice. 32(4), 635-657.