EKMEK PİŞİRİMİNDE KULLANILAN ROMA DÖNEMİNE AİT TOPRAK KAPLAR ve SANATTA EKMEK TASVİRİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 0 - 0, 31.12.2018

Betül Aytepe Serinsu , Hatice Aybike Karakurt

Öz

Tarih boyunca medeniyetler birbirlerinden etkilenmiştir. Bu etki, yeme-içme kültürünü de içine alarak yemek tarifleri geliştirilmiş, mutfaklarda kullanılan eşyalar, fırın tipleri, yemek kaplarının çeşitliliği artmış ve geniş bir alana yayılmıştır. Roma döneminde önemli olan yemek kültürü daha sonraki dönemlerde endüstrileşmeye başlamıştır. Endüstrileşmenin başlamasıyla ekmek yapımı da, bu kültürde önemli bir yere gelmiştir. Bu düşünceden yola çıkarak yapılan araştırmada, ekmeğin önemi kadar Roma dönemine ait toprak ekmek pişirim kaplarının da önemli olduğu anlaşılmıştır. Terra Sigillata astarla kaplanan bu toprak kaplarla daha parlak yüzeyler elde edilmiştir. Birbirine yakın formlar olmasının yanı sıra, farklı bir pişirim yöntemiyle Romalıların ekmekleri üretmeleri dikkat çekmektedir. Mayalanmış ekmekler köz kullanılarak pişirilmiştir. Endüstriyel alanda yapılan ekmek üretiminin yanı sıra bireysel ekmek pişirim kaplarıyla da özel üretimler yapılmıştır. Bu araştırmada, Roma dönemine ait ekmek pişirme kapları form, teknik ve sanatsal açıdan incelenerek, tarihsel gelişim sürecindeki kullanım alanlarına değinilmiştir. Gündelik olarak kullanılan ekmeğin yanı sıra adeta sanat alanında sanatçının nesnesi haline gelmiş olan ekmek kavramının sanata yansımaları genel hatlarıyla incelenmiştir. Ekmek kültürünün tüm insanlığa ait ortak bir kavram olması nedeniyle, sanatı da etkilediği ortaya çıkmıştır. Sanatçı gündelik hayattan kopmadan ve tüketim nesnelerini de ele alarak ekmek konusu üzerine yapıt üretmiştir. Bu çalışma kapsamında ekmeği konu alan sanatçılar ve yapıtları araştırılarak bilgi verilmeye çalışılmış ve bu neticede nitel araştırma sonuçlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekmek, Terra Sigillata, Roma dönemi, Roma dönemi ekmek kapları, Toprak kaplar, Sanat

Kaynakça

• Artun, A. (2005). Sanatçı Müzeleri. İstanbul: İletişim Yayınları. Ay Akdeniz, D. (2017). 17. Yüzyıl Hollanda Resim Sanatında Yiyecek-İçecek Öğeleri: Portre, Tür ve Ölüdoğa Sanatından Örneklerle (Food and Drink in 17th Century Dutch Painting). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5 (1). 76-95. DOI: 10.21325/jotags.2017.60 Ayşem, H. (2010). Ekmekten yatak odası takımı yapıyorlar. 5 Mayıs 2018.http://www.posta.com.tr/ ekmekten-yatak-odasi-takimi-yapiyorlar-huban-aysem-yazisi-50060 Carretero, L. G. (2017). 3,500-year-old bread and beer from the New Kingdom, Egypt. 8 Nisan 2018. https://blogs.ucl.ac.uk/researchers-in-museums/2017/02/09/3500-year-old-bread-and-beerfrom-the-new-kingdom-egypt/ Çakır Tezgin, N. (2016). Buğday, Ekmek ve Uygarlık. Konuşmacı Ahmet Uhri’nin Konferans metninin web ortamındaki yayınından alınmıştır. 18.03.2016 http://ascifok.com/default. asp?sayfa=10&id=1109 Çizer, S. (2005). Antik Sinter Astarın Yeniden Canlandırılması, Günümüzde Terra Sigillata. Seramik Türkiye, Haziran, (No.09), 110-121. Dali, S. (1945). The Basket of Bread (Ekmek Sepeti). 5 Mayıs 2018. http://ascifok.com/default. asp?sayfa=10&id=1109 Dali, S. (1926). The Basket of Bread (Ekmek Sepeti). 5 Mayıs 2018. https://www.dalipaintings.com/ basket-of-bread.jsp Dali Theatre-Museum. Figueres, Spain, 09 Temmuz 2018. https://www.salvador-dali.org/en/dalifoundation/ Fırat, M. (2012). Phokaia Roma Dönemi Mutfak Kapları: Güveç Formu. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27. 153-166. Fırat, N. (1999). Perge Konut Alanı Keramiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Grainger, S. (2013). From Parthian Chicken to Flat Breads: Ezperimenting with a Roman Oven. 12 Nisan 2018. https://blog.britishmuseum.org/from-parthian-chicken-to-flat-breadsexperimenting-with-a-roman-oven/ Jelic, J. (2013). Panis Militaris. 2 Mayıs 2018. http://www.roman-reenactor.com/roman%20 military%20bread%20making.html Johns, C. (1971). Arretine and Samian Pottery. London: The British Museum. Karakurt, H. A. (2017). İngiltere gezisi fotoğraf arşivi. Kaya, N. (2003). Ankara Ulus Kazısında Ele Geçen Baskılı Kaplar. Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine, 15. 111-115. Korkut, T. ve Ercan, B. (2014). Likya Bölgesinde Roma Dönemi Yemekleri ve Pişirme Kapları: Deneysel Arkeolojik Bir Uygulama. Akdeniz Sanat Dergisi, 1 (1). 95-106. O’Doherty, B. (2013). Beyaz Küpün İçinde Galeri Mekânının İdeolojisi (A. Antmen, Çev.). İstanbul: Sel Yayınları. Sakıp Sabancı Müzesi. (2012). Karanlıkla Işığın Buluştuğu Yerde. 5 Mayıs 2018. http://www. sakipsabancimuzesi.org/tr/sayfa/sergiler/karanlikla-isigin-bulustugu-yerde Taylor, G. (2009). Bread and Circuses. 8 Nisan 2018. http://pottedhistory.blogspot.com.tr/2009/11/ bread-and-circuses.html Ünay, S. (2015). Sanatçının Nesnesi, Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü. Yapı Kredi Kültür Sanat. (2017). Geleneksel Janr Resmi-17. Yüzyıl Hollanda Resmi. 12 Mayıs 2018. http://sanat.ykykultur.com.tr/etkinlikler/geleneksel-janr-resmi-17-yuzyil-hollanda-resmi Yılmaz, E. (2016). Çağdaş Sanatın Hazır-Nesneyle İmtihanı. 7 Mayıs 2018. http://sanatonline.net/ guncel-sanat/cagdas-sanatin-hazir-nesneyle-imtihani Yılmazkaya, G. (2008). Vermeer’in Resimlerindeki Simgesel Anlamlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zoroğlu, L. (2003). Doğu Sigillataların İmalat Yerleri ve Dağılımı Sorunu. Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine, 15. 121-123.