GAZETE TASARIMLARINDA HİYERARŞİ VE DÜZENİN SAĞLANMASI

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 9, 125 - 139, 31.12.2019

Gökçin Çubukçu

Öz

Bu makale; bir gazete hangi şekillerde hazırlanabilir, nelere dikkat edilmeli ve nasıl olmalı sorularına cevap bulmayı amaçlamıştır. Yöntem olarak; gazete tasarımlarının bilinçli bir şekilde yapılmasını sağlamak adına ve veri oluşturmak için çok geniş bir alana sahip olan literatür taraması yapılmış, dokümanlar analiz edilmiş, gerek yabancı dilde yazılan kaynakların Türkçe çevirileri, gerekse belli başlı yabancı kaynakların kendileri de özellikle dikkate alınarak birincil araştırma olmasına dikkat edilmiş, nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın evreni ve süresi boyunca; the guardian, Radikal, New York Post, Daily Express, Hürriyet, Posta gibi azımsanmayacak derecede çalışanı ve okuyucusu olan gazeteleri üzerinde durulmuştur. Böylece en çok kullanılan basılı okuma araçlarından birisi olan gazeteyi oluşturan temel öğeler, sayfa düzeni ve ölçüler üzerinden konu ilerletilmiştir. Bulgular; elde edilen ölçüler ve örnek materyaller üzerinden verilen bilgiler harmanlanarak konunun daha iyi anlaşılması sağlanması adına yorumlanmıştır. Sonuç olarak; gazete sayfalarının içerisinde birçok haber ve görsel yer almaktadır. Gazetelerin ne kadar basit bir yapıya sahip olduğu düşünülse de gazete sayfalarını oluşturan ve tasarımında dikkat edilmesi gereken sayfa düzeni ve çeşitleri, manşet ve sürmanşet uygulamaları, mizanpajı oluşturan sütun ve santim ölçüleri gibi çok önemli temel hususlar bulunmaktadır. Bu hususlara dikkat edilmemesi ise gazete tasarımlarında okunurluk ve hiyerarşi probleminin oluşmasına neden olacaktır. Bu problemi geçersiz kılmak için hangi sayfa düzeninin kullanılacağı, manşet ya da sürmanşetli bir uygulama mı olacağı, hiyerarşinin belirlenmesi, sütun ve santim ölçüleri gibi bütün tasarım elemanlarının belirlenerek en etkin biçimde kullanılması gerekmektedir. Dolayısıyla bu süreç içinde tasarımcılara büyük bir görev düşmektedir. Gazete Tasarımı üzerine yapılan bu araştırmanın birinci bölümünde girişe, ikinci bölümde gazetenin kısa tarihsel gelişimine, üçüncü bölümünde gazeteyi oluşturan temel öğelere, dördüncü bölümde gazete mizanpajını oluşturan ölçülere, beşinci bölümde internet gazeteciliğine, ve son olarak altıncı bölümde sonuç kısmına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gazete, Sayfa Düzeni, Grafik Tasarım, Mesaj, Mizanpaj

HIERARCHY AND REGULATION OF NEWSPAPER DESIGNS

Öz

This article; how a newspaper can be prepared, what should be considered and how it should be aimed to find answers to the questions. As a method; In order to ensure that the newspaper designs are made consciously and to generate data, a literature survey has been conducted which has a wide area, the documents have been analyzed, the Turkish translations of the sources written in the foreign language and the primary foreign sources have been taken into consideration as the primary research. quantitative and qualitative research methods were used together. Throughout the universe and duration of the research; The Guardian, Radikal, New York Post, Daily Express, Hürriyet, Posta. Thus, one of the most widely used printed reading tools, the basic elements of the newspaper, page layout and measures have been advanced through the subject. Results; The information obtained on the measurements and sample materials were blended and interpreted to provide a better understanding of the subject. As a result; There are many news and images in the newspaper pages. Although it is thought that newspapers have a simple structure, there are very important basic issues such as page layout and varieties that make up the newspaper pages and their design, cuff and slide applications, and column and inch dimensions that make up the layout. Failure to pay attention to these issues will cause a problem of readability and hierarchy in newspaper designs. To override this problem, it is necessary to determine which page layout will be used, whether it is a cuff or continuous application, to determine the hierarchy, and to design and use all design elements such as column and inch dimensions in the most effective way. Therefore, designers have a big duty in this process. In the first part of this research on newspaper design, in the second part the brief historical development of the newspaper, in the third part the basic elements of the newspaper, in the fourth part the dimensions of the newspaper layout, in the fifth part the internet journalism, and finally in the sixth part the final part is given.

Anahtar Kelimeler

Newspaper, Page Layout, Graphic Design, Message

Kaynakça

• Becer, E. (2013). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
• Özbay, (2007). Cahit, Haberden Yayına Gazetecilik, 1.Basım, İstanbul: Der Yayınları
• Picard, R. G. (2002). The Economics and Financing of Media Companies. New York: Fordham University Press
• Seçim F. (1996). Halkla İlişkilerde Basım ve Yayım Teknikleri, Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir
• Seçim F. (1996). Sayfa Tasarımı (Yayınlanmamış Ders Notları), Anadolu Üniversitesi İBF, Eskişehir
• Şeker, M. (2004). Sayfa Düzeni, 1. Basım, Konya: Çizgi Kitapevi Yayınları
• Tokgöz, O. (2006). Temel Gazetecilik, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları
• Uçar, T. F. (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım, 5. Basım, İstanbul: İnkılap Kitapevi Yayınları
• Yedig, S. ve Akman, H. (2001). İnternet Çağında Gazetecilik, İstanbul, Metis Yayınları
• Somuncu, B. (2016). Adana Yerel Gazetelerinin Gazete Tasarım İlkelerine Göre Değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 46, s.792-808.
• Sucu, M. (2005). Sayfa Düzeni, Gazetecilik ve Habercilik, 2, s. 183-195.
• Bıyık, A. (2007). Yazılı Basında Görsel Unsurların Haber Dizaynındaki Önemi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı.
• Tunçel, O. (2008). Ulusal Gazetelerin Haber Tasarım Cemiyeti (Society For News Design) Ölçütleriyle Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Uygulamalı Sanatlar Eğitim Anabilim Dalı,
• Tarihin, Dünyada Çıkan İlk Gazete, [Blog Yazısı], Erişim adresi http://tarihin.com/basin-vegazetecilik-tarihi/dunyada-ilk-cikan-gazete.html, Erişim Tarihi 17.01.2019
• http://gazeteler.erenet.net/radikal-gazetesi.html, Erişim Tarihi: 17.01.2019
• https://www.joe.co.uk/sport/the-simple-joy-of-following, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
• https://kelimeler.net/Sütun-kelimesinin-anlami-nedir, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
• https://reklamajansi.com.tr/gazete-sutun-santim-olculeri/, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
• http://www.messagetoeagle.com/acta-diurna-worlds-first-newspaper-appeared-in-131-b-c/, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
• https://www.mirror.co.uk, Erişim Tarihi: 15.01.2019.
• https://pammy658.wordpress.com/2017/07/23/pre-industrial-age/, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
• http://www.wikizeroo.net/index. php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvVWx1c18oZ2F6ZXRlKQ, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
• http://www.wikizeroo.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcG VkaWEub3JnL3dpa2kvQmlsZ2lzYXlhcmRhbl9rYWzEsWJhX3BvemxhbmTEsXJtYV 8oQ1RQKQ, Erişim Tarihi: 17.01.2019.
• Fotoğraf 1: https://pammy658.wordpress.com/2017/07/23/pre-industrial-age/
• Resim 1: UK_London_TheGuardian 4/11/2018 ve Radikal Gazetesi (12/01/2013).
• Resim 2: New York Post 15 Nisan 2016, Daily Express (27 Ağustos 2014).
• Resim 3: New York Post 15 Nisan 2016, Daily Express (27 Ağustos 2014).
• Resim 4: https://reklamajansi.com.tr/gazete-sutun-santim-olculeri/
• Resim 5: https://www.joe.co.uk/sport/the-simple-joy-of-following-football-on-teletext-will-neverbe-replicated-156873
• Resim 6: https://www.mirror.co.uk (15.01.2019).
• Resim 7: http://gazeteler.erenet.net/radikal-gazetesi.html