DER STURM SANATÇILARININ GÖZÜNDEN HERWARTH WALDEN

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 7, 215 - 235, 31.07.2019

Zeynep Çuhadar , Seza Sinanlar Uslu

Öz

20. yüzyıl Almanya’sının sanat ortamını oluşturan önemli kimliklerinden birisi de Herwarth
Walden’dir (1878-1941). Walden’in 1910 yılında Berlin’de kurmuş olduğu kültür sanat dergisi Der
Sturm (1910-1932), ilerleyen yıllarda etrafında gelişen diğer özgün sanat hareketleriyle birlikte
başta dışavurumculuk olmak üzere, Avrupa’da avangard sanatın görünürlüğünü arttıran önemli
temsil ortamları oluşturur. Walden 1912 yılında dergiye bir de galeri ekleyerek dönemin avangard
sanatçılarını aynı çatı altında toplar ve ses getiren önemli sergiler düzenler. Zaman içinde bir
yayınevi, bir sanat birliği, bir tiyatro ve bir sanat okulunu da bünyesine ekleyerek Sturm altında
çoğalmıştır. Der Sturm galerisinde gerçekleştirilen sergilerin dışında düzenlenen, sanat akşamları
ve tiyatro temsilleriyle, 20.yüzyıl Almanya’sında avangard sanatın ulusal ve uluslararası görünürlük
kazandığı önemli bir platform oluşturmuştur. Zira o dönemde avangard sanatı destekleyen kişi sayısı
çok azdır. Walden böyle bir ortamda tüm gücüyle avangard sanatı ve sanatçısını desteklemiştir.
Dönemin önemli sanatçıları da Walden Portreleriyle adeta bu desteğe teşekkürlerini sunar gibi sanat
eserlerinde Walden’i anıtsal bir figür haline dönüştürmüş ve çalışmalarında ölümsüzleştirmişlerdir.
Herwarth Walden sadece Almanya ve Avrupa’da sanatı etkilemekle kalmaz, aynı zamanda burada
açtığı sergileri Amerika ve Japonya’ya da taşır ve bu ülkelerin farklı şehirlerinde sergiler gerçekleştirir.
Edebiyat ve görsel sanat alanlarında önemli çalışmalara imza atan sanatçıları destekleyen Walden,
bu sayede birçok genç sanatçının dönüşen yeni sanat ortamında görünürlük kazanmasını sağlar.
Nitekim çok sayıda sanatçının makalesi ilk kez Der Sturm Dergisi’nde yayımlanır ve sanat eserleri
Sturm Galerisi’nde sergilenir. Walden sanata ve sanatçılara verdiği destekle sanat ortamında adından
her zaman söz ettiren bir kişi olmuştur. Bu çalışmada Türk Sanat Tarihi içinde adına az rastlanan 20.
yüzyılda modern sanatın önemli temsil ortamlarını oluşturan Alman müzisyen, besteci, yazar, sanat
eleştirmeni, dergi ve galeri sahibi Herwarth Walden ve Der Sturm Hareketi’ne dair bileşenler ortaya
konmaya çalışılmıştır. Bununla beraber, Walden’in farklı dönemlerde, dönemin önemli sanatçıları
tarafından yapılmış portrelerinin incelendiği çalışmada ortaya çıkan eserler birleştiğinde, dönemin
sanat piyasasının önemli bir figürünün bütünlüklü bir portresi ortaya çıkartılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Der Sturm Dergisi, Herwarth Walden, Portre, Avangard Sanat

HERWARTH WALDEN FROM THE EYES OF DER STURM ARTISTS

Öz

Herwarth Walden (1878-1941) is one of the most important people, who creates the 20th centuries art scene in Germany. Der Sturm (1910-1932), the culture art magazine that he founded in 1910 in Berlin, creates important representation environments that increase the visibility of avantgarde art in Europe, especially in expressionism, along with other original art movements that have been developing in the following years. In 1912, Walden added an art gallery to the magazine, gathering the avantgarde artists of the period under the same roof, and organized important exhibitions. In time, a publishing house, a theatre, an art association and an art school were added to the structure of Sturm. Apart from the exhibitions held in the Der Sturm gallery, with the art evenings and theatrical representations, the avantgarde art in the twentieth century created an important national and international visibility. Because there were very few people who supported avantgarde art at that time. In such an environment, Walden supported his avantgarde art and artists with all his might. The important artists of the period, like Walden's portraits, thanks to this support and transformed Walden into a monumental figure in art works and immortalized them in their works. Herwarth Walden not only influences art in Germany and Europe, but also exhibits in the USA and Japan and exhibits in different cities of these countries. Supporting artists who have made significant contributions to literature and visual art, Walden enables many young artists to gain visibility in the transforming new art scene. As a matter of fact, a large number of artists' articles have been published for the first time in the Der Sturm Magazine and art works are exhibited in the Sturm Gallery. Walden has always been a name in the art scene with the support of art and artists. In this study, it was tried to reveal the components of German musician, composer, writer, art critic, journal and gallery owner Herwarth Walden and Der Sturm Movement, which had created important representations of modern art in the 20th century, that rarely have a part in Turkish Art History. However, when Walden's works, which were examined in different periods, and his portraits made by prominent artists of the period, came together, a complete portrait of an important figure in the art market of the period was unearthed.

Kaynakça

• Chipp, H. B., (1968). Theories of Modern Art- A Source Book by Artists and Critics. Londra: University of California Press.
• Dick, R., (2012). Else Lasker- Schüler- Franz Marc: Eine Freundschaft in Breifen und Bildern. Mit sämtlichen privaten und literarischen Brifen. München: Prestel Verlag.
• Hülsen-Esch, A. v., (2011). Das Unternehmen Der Sturm und Herwarth Walden als Unternehmer. Prof. Dr. Andrea von Hülsen-Esch ve Dr. Gerhard Finckh (Ed.) Der Sturm Band II: Aufsätze (s. 201-225). Wuppertal: Von der Heydt Museum.
• Keser, N., (2009). Sanat Sözlüğü. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Richard, L., (1991). Ekspresyonizm Sanat Ansiklopedisi, (B. Madra, S. Gürsoy, İ. Usmanbaş, çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Neitzel, L. H. (1913). Was ist Der Sturm. Herwarth Walden (Ed.) Einblick in Kunst: Expressionismus, Futurismus, Kubismus (s. 153-154). Berlin: Verlag Der Sturm.
• Schreyer, L. & Walden, N., (1954). Der Strum Ein Gedenkbuch An Herwarth Walden Und Die Künstler Des Sturmkreises. Baden-Baden : Woldemar Klein Verlag.
• Schreyer, L., (1956). Erinnerungen an Sturm und Bauhaus. München: Albert Langen Georg Müller Verlag GmbH.
• Sheppard, R., (2009). Alman Dışavurumculuğu. Modernizmin Serüveni (s. 239-249) içinde. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Vierhaus, R., (2008). Deutsche Biographische Enyzklopädie. München: K.G. Saur Verlag.
• Walden, H., (1910). Zwei Worte. Der Sturm Kultur und Die Künste Wochenschrift Erster Jahrgang, Nummer 1 (s.1). Berlin: Verlag Der Sturm.
• Walden, H., (1913). Erster Deutscher Herbstsalon. Berlin: Verlag Der Sturm.
• Walden, H., (1924). Einblick in Kunst: Expressionismus, Futurismus, Kubismus. Berlin: Verlag Der Sturm.
• Walden, N., (1963). Herwarth Walden. Mainz : Bei Florian Kupferberg Verlag