GÜZELLİK VE SOSYAL KONUM GÖSTERGESİ OLARAK LOTUS AYAK VE AYAKKABI

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 11, 85 - 102, 31.12.2020

Havva İmre

Öz

Çin’de Song Hanedanının hüküm sürdüğü (960-1200 MS) dönemde Çin’li kadınların küçük ayak sahibi olmaları için ayak bağlama uygulaması yaygınlaşmıştır. XII. yüzyılda yaygınlaşarak kadınlar arasında statü belirleyici bir sembol haline gelmiştir. “Ayak Bağlama” kimlik belirteci olarak öncelikle Song Hanedanının üst sınıf kadınları arasında kabul görmüştür. XII. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar önemini hiç yitirmeden, toplumun her katmanına yayılarak gelişme kaydeden footbinding (ayak bağlama) çirkin ve acı veren bir uygulama olmasına karşın Çin’in hem soylu hem de köylü kadınları tarafından benimsenmesi günümüzde de çözülemeyen bir konu olarak devam etmektedir.
Song Hanedanı döneminde dansçı kadınların egzotik hareketlerinin ve küçük adımlar ile yürümelerinin erkekler üzerindeki etkisi, dansçı kadınların ayaklarının küçük olmasına bağlanmıştır. Dans eden kadının küçük adımlar ile yürümesi ve dans etmesi erkeklerde rüzgârda uçuşan nilüfer çiçeklerini hatırlatmış ve bu duygu erotizm etkisini belirginleştirmiştir. Kadının sosyal konumunu güçlendirmek ve toplum içerisinde saygınlığını arttırmak amacı ile özgür iradesi dışında sadece gelenekler doğrultusunda davranış ve fiziksel durum oluşturmasına tepki göstermeden kabul etmesi kadının ezilmişliğinin ve erkek hâkimiyetinin sembolü olan bu uygulama Konfüçyüs’ün ahlaki değerleri ve acının insanı olgunlaştırması felsefinin etkisi altında gelişmiştir. Bu araştırmada Çinli kadının tarihsel süreç içerisinde güzellik anlayışının, toplumsal hayat içerisinde belli bir konuma gelip saygınlığının artmasının ayak formu ile özdeşleşmesinin nedenleri ve ayak bağlama uygulamasının geleneksel süreçleri incelenmiştir. Araştırmada Çin’de ayak bağlama konusunda yapılmış çalışmalar araştırılmış ve bu bağlamda yapılan fiziksel deformasyonun kadın bedenine ve ruhsal gelişimine verdiği etkiler ile güzelliğin ayak formu ile beraber algılanması ve Lotus ayakkabı formları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lotus Ayakkabı, Kadın, Gelenek, Sosyal Konum, Güzellik Sembolü, Ayak Bağlama

LOTUS FEET AND SHOE AS A BEAUTY AND SOCIAL STATUS INDICATOR

Öz

During the period between 960 and 1200 AD it was a tradition of applying tight bindings to the feet of young Chinese women. Those bindings modified the shape of their feet. They gained popularity as a status symbol among upper class Chinese women in the 12th Century, “The era of Song Dynasty”. Foot binding, being painful and ugly looking continued to be important among low and high class women from the 12th Century till 20th Century. Its still remains an unsolved mystery why any social class of Chinese women indigenised this procedure. The effects of dancing and walking with small steps of women during the Song Dynasty has contributed to the small feet of the dancing women. These movements reminded men of the lotus flowers moved by the wind marking the effect of eroticism.
This practice, which is a symbol of women’s oppression and male domination, has been developed under the philosophy of Confucius, his moral values and the maturation of humanity, in order to strengthen the social position of the woman and increase her dignity in the society, except for her free will, not to react to the formation of behaviour and physical condition in line with traditions. In this study we examined the reasons of the Chinese women’s understanding of beauty in the historical processes. Her position in social life and the increase of her respectability by the form of the foot and the traditional processes applicating the foot bindings. Next to this we have examined the studies of the bindings of the foot and the effects of physical deformation of the body together with the Lotus shoe forms of women and their perception of beauty in respect with this form of the foot and form of the Lotus shoes.

Anahtar Kelimeler

Lotus Shoes, Women, Tradition, Social Status, Foot Binding

Kaynakça

• Al-Akl FM. (1932). Bound feet in China. Am J Surg. NewYork.
• Blake, F,C.(1994). Journal of Women in Culture and Society. The University of Chicago.
• Brame, GG. (1996). Different Loving: A complete Exploration of the World of Sexual Dominance ans Submission, Villard NewYork.
• Bossan, M, J.(2007). The Art of the Shoes, Chine: Chine Printed.
• Farrel,J.(2018). Living History: Bound Feetwomen of China, Publisher:Jo Farrel Photography January.
• Feng, J.(1994). The Three-Inch Golden Lotus, Honolulu: University of Hawaii Press.
• Friday, N.(1996). The Power Beauty Harper, Collins NewYork.
• Hong, F.(1997). Footbinding, Feminism and Freedom. London: British Library Cataloguing.
• Jakson, B.(1997).”Splendid Slipper”, Thousand Years of an Erotic Tradition. Berkeley. Ten Speed Press.
• Kasuko, O. (1989). Chinese Woman in a Century of Revolution.Stanford University Press. Ko, D. (2001). Every Step a Lotus. Toronto. The Bata Shoe Museum Foundation.
• Levy, H, S. (1978). Chinies Footbinding. Oriental Book Store.
• Turner, B, S. (1984). The Body and Society. Oxford: Basil Blackwell.
• Yue, C and D.(1997). Shoes Their History in Words and Pictures.Boston:Houghton Mifflin Company.
• https://www.theguardian.com/artanddesign/2015/jun/15/the-last-women-in-china-with-bound-feet (Erişim Tarihi: 22.03.2018)
• https://kategale.wordpress.com/2013/01/14/foot-binding-in-china/ (Erişim Tarihi: 20.05 2018).
• https://nytimes.com/2010/10/24magazine/24fob-footbinding-t.html?pagewanted=all&_r=o “The Art of Social Change”,Kwave Anthony Appiah, 22 Oct 2010 (Erişim Tarihi: 08.12.2020).