KAMUSAL SANAT ETKİNLİKLERİNİN KAMUSAL ALAN KULLANIM DEĞERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 237 - 260, 31.07.2021

Melike Orhan

Öz

Kentin en önemli bileşeni olan kamusal alanlarda, mekânsal ve yaşamsal kalite, kentlinin kamusal alanda
geçirdiği kaliteli zaman ile doğrudan ilişkilidir. Kentsel alanların mekân kalitesi ve kentsel mekân
aktiviteleri arasındaki sıkı bir ilişki vardır. Aktiviteyi belirleyen mekânın kentsel ve mimari tasarımsal
özellikleri ile buna bağlı ve bağımsız oluşan insan hareketidir. Kamusal alanlarda gerçekleştirilen
aktiviteler, kentlinin bu alanlarda geçirdiği zamanın kalitesinin de bir belirleyicisi olmakta, kamusal
alanın kullanımını ve kullanım değerini etkilemektedir. Bundan dolayı “kamusal alan kullanım değeri”,
kentsel ve mimari tasarımcılarla birlikte kent oluşumda etkili olan tüm disiplinler için üzerinde önemle
durulan bir konu haline gelmiştir. Kamusal alanların işlevi, tasarımı, mekânsal özelliklerinin yanında, bu
alanlarda gerçekleştirilen aktiviteler, özellikle sanat etkinliklerinin yoğunluğu ve çeşitliliği, kamusal
alanın kullanım değerini belirlemek adına önemli bir rol üstlenmektedirler. Bu çalışmanın amacı,
kamusal sanat etkinliklerinin birey ve toplum üzerindeki etkisinin ve bu etkinin kamusal alan kullanım
değeri üzerindeki rolünün belirlemesidir. Bu kapsamda, yapılan literatür çalışması sonrasında, kamusal
alanlar, bu alanlarda gerçekleştirilen aktiviteler, bunların kamusal mekan ve kentsel yaşam içindeki yeri
ve önemi ele alınmıştır. Kamusal sanat etkinlikleri, bu etkinliklerin nasıl gerçekleştirildiği, insan-etkinlik
ve kamusal alan ilişkisini belirleyen “paylaşım, katılım, etkileşim” süreçleri ve bu durumun kamusal alan
kullanım değerini nasıl etkilediğinin belirlenmesi ana hedeflerdir. Bu bağlamda, farklı kamusal sanat
etkinlikleri araştırılarak, sanat-toplum-kent-kamusal alan ilişkisi ve kamusal alan kullanım değerinin
belirlenmesinde sanat etkinliklerinin rolü ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamusal Alan, Kamusal Alan Kullanım Değeri, Kamusal Alan Aktiviteleri, Kamusal Sanat Etkinlikleri, Kentsel Mekân Kalitesi

THE EFFECTS OF PUBLIC ART ACTIVITIES ON THE VALUE OF PUBLIC SPACE USE

Öz

The most significant component of a city is public spaces. Quality of space and life in these spaces is
directly related to the time the urban dwellers spend at that public space. There is a tight relation between
the spatial quality of urban spaces and urban space activities. What determines the activity is the urban
and architectural characteristics of the space and human movement formed independently but
correspondingly. Activities carried out in the public space are a determinant of the quality of time spent
by the urban dweller in that space and have an impact on the use and value of use of the public space.
Therefore, “Value of Public Space Use” has become a crucial issue for urban and architectural designers
and all disciplines involved in the creation of a city, as well. Apart from the function, design, and spatial
characteristics of the public space, activities carried out in these spaces and particularly, the intensity and
variety of art activities play an important role in determining the value of public space use. In this study,
it is aimed to determine the role of public art activities on the value of public space use by investigating
their effect on the individual and the public. Within this scope, public spaces, the activities carried out
in these spaces, and their place and importance within public space and urban life are addressed. Primary
objective is to identify public art activities, how these activities take place, the processes of “sharing,
participation, interaction” determining the relation of human-activity with public space, and how this
situation affects the value of public space use. Within this context, the relation between art-society-citypublic space and the role of art activities in determining the value of public space are tried to be presented
by investigating different public art activities.

Anahtar Kelimeler

Public Space, Value Of Public Space Use, Public Space Activities, Public Art Activities, Urban Space Quality

Kaynakça

• Arendt, H. (2012). İnsanlık Durumu (B. Sina Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Asımgil, B. (2018). Kentin Toplumla Uzlaşı Zemini, Marjinal Sokak Sanatı. Yapı. 439. 48–53.
• Atakan N. (1998). Arayışlar: Resim ve Heykelde Alternatif Akımlar, (Z. Rona, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Benn, S.I. & Gaus, G.F. (1983). Public and Private in Social Life. London: Croom Helm.
• Bilge Uysal, F. (2021). Kamusal Alanların Evrilmesi. Mimarlık ve Yaşam. 6(1).141-156.
• Bolat Aydoğan, K. (2009). Sanatta Disiplinlerarası Bir Yaklaşım: Performans Sanatı. Art-e Sanat Dergisi.1 (1).1-17.
• Ercan, M. A. (2013). Kamusal Sanatın ‘Kamusallığı’: Erişim, Aktör, Fayda Yaklaşımı. İdealkent. 10(2013), 220-255. ISSN: 1307-9905
• Foucault, M. (2004). Sécurité, territoire, population: cours au Collège de France. Paris: Gallimard Seuil.
• Gehl, J. (1987). Life Between Buildings: Using Public Space. Copenhagen: Arkitektens Forlag.
• Gehl, J. (2011). Life Between Buildings: Using Public Space. Washington: Island Press.
• Guinarda, P. & Margierb, A. (2018). Art as a new urban norm: Between normalization of the City through art and normalization of art through the City in Montreal and Johannesburg. Cities. 77 (2018).13–20. http://dx.doi.org/10.1016/j.cities.2017.04.018
• Gürcan A. G. (2003). Çağdaş Türk Sanatında Performans. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Habermas, J. (2003). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü (T. Bora ve M. Mithat, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hall, T. & Robertson, I. (2001). Public Art and Urban Regeneration: advocacy, claims and critical debates. Landscape Research. 26(1). 5–26. DOI: 10.1080/01426390120024457
• Hall, T. (2003). Art and urban change. Public art in urban regeneration. In: A. Blunt, P. Gruffudd, J. May, M. Osborn, D. Pinder (Eds.). Cultural Geography in Practice. London: Arnold.
• Jasmia, M.F., Hanita, N. & Mohamad, N. (2016). Roles of Public Art in Malaysian Urban Landscape towards Improving Quality of Life: Between aesthetic and functional value. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 222.872 – 880. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.05.201
• Kabaş, B. (2019). Sokaktaki Müzik: Kapı Önünde Mayalanan Bir Halk Gösterisi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 4. 94–106. DOI: 10.16878/gsuilet.555210.
• Kalcic, S. (2012). Architecture and New Media Art/Media Façades, Video and Light-Intallations. Online Journal of Art and Design. 1( 3). 1-15.
• Kluszczynski, R. (2010). Strategies of Interactive Art. Journal of Aesthetics & Culture. 2(1). 5525. DOI: 10.3402/jac.v2i0.5525
• Lynch, K. (1984). Good city form. Cambridge:MIT Press.
• McCarthy, J. (2006). Regeneration of Cultural Quarters: Public Art for Place Image or Place Identity?. Journal of Urban Design. 11(2). 243–262. DOI: 10.1080/13574800600644118
• Miles, M. (1997). Art, Space and the City: Public Art and Urban Futures. New York: Routledge.
• Norberg Schulz, C. (1980). Genius Loci: Towards a Phenomenology of Architecture. New York: Rizzoli.
• Parlakkalay, H. (2020). Kamusal Alanda Sanat ve Sanat Eserleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 22( 4). 1157–1172. DOI: 10.32709/akusosbil.803027
• Public Art Consultancy Team (2005). The Cardiff Public Art Strategy. Retrieved July, 17, 2021 fromhttps://www.cardiff.gov.uk/ENG/resident/Planning/Documents/The%20Cardiff%20Public %20Art%20Strategy.pdf
• Roberts, M. (1998). Art in Public Realm. In C. Greed & M. Roberts (Eds.), Introducing Urban Design (pp. 116-129). London: Addison Wesley Longman Ltd.
• Sennett, R. (1996). Kamusal İnsanın Çöküşü (S.Durak ve A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Susuz, M. ve Eliri, İ. (2017). Kamusal Alanda Sanat Olgusu ve Görsel Kültür. Journal of Turkish Studies.12(13). 531-546. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11923
• Uluçay, N. Ö. (2019). Mekânın Ögesi Olarak Çağdaş Sanat. Sosyal Bilimler Dergisi. 6(38).132-138. http://dx.doi.org/10.16990/SOBIDER.5015
• Uzgören, G. ve Erdönmez M. E. (2017). Kamusal Açık Alanlarda Mekân Kalitesi ve Kentsel Mekân Aktiviteleri İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Megaron. 12(1).41-56. DOI: 10.5505/megaron.2016.42650
• Whyte, W.H. (2000). The Social Life of Small Urban Spaces. In A. M. Orum, Z. P. Neal, (Eds.), Common Ground? Readings and Reflections on Public Space (pp. 32-39). New York: Routledge.
• Worth, M. (2003). Public art, public space, urban design - Case studies creating significance through public places art an inclusive + interdisciplinary practice. Public Art & Urban Design Interdisciplinary and Social Perspectives. 4(2003). 47-59.
• Yavuz, A., Acar, H. & Ataoğlu, N., C. (2020). Urban Readings on Public Art Representations in Landscape Architecture. ICCAUA-2020: 3rd International Conference on Contemporary Affairs in Architecture and Urbanism. 369-380. DOI: 10.38027/N372020ICCAUA3163634
• Yıldız, D. (2006). Binalarla Tanımlı Dış Mekânların Kullanım Değeri Analiz Modeli. İtüdergisi/a. 5(1). 115-127. DOI: 10.5505/megaron.2016.42650
• Zabawa Krzypkowska, J. & Gron, K. (2020). Art in the public space, different aspects of artistic, activities in architecture. WMCAUS 2020.IOP Conference Series: Materials Science and Engineering. 960. 032090. DOI:10.1088/1757-899X/960/3/032090
• Zebracki, M., Vaart, R. & Aalst, I. (2010). Deconstructing public artopia: Situating public-art claims within practice. Geoforum. 41.786–795. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2010.04.011
• Zebracki, M. (2011). Does cultural policy matter in public-art production? The Netherlands and Flanders compared, 1945-present. Environment and Planning A. 43(12):2953-2970. https://doi.org/10.1068/a44215