A REVIEW OF ARCHITECTURAL FEATURES OF AMASYA YALIBOYU HOUSES AND A SUGGESTION

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 13, 15 - 25, 30.12.2021

Atlıhan Onat Karacalı

Öz

Yalıboyu Houses are the examples of Traditional Turkish Houses, in the city of Amasya, Turkey. In
order to understand the design decisions, first the concrete geographic and abstract sociocultural
reasons behind must be evaluated. Like each architectural structure, Yalıboyu Houses are the result
of the conditions they erected in. After this investigation, architectural details of these houses were
examined. By evaluating the constructional and functional details via the mentioned reasons behind,
a modern building was suggested. Aim of this study is to make the mentioned background design
reasons of the Yalıboyu Hoses (scope) clear and suggesting a residence for modern river-cities.
Methods of the study are literature review, evaluation, and suggestion, respectively.

Anahtar Kelimeler

Amasya, Yaliboyu Houses, Traditional Turkish House, Yesilirmak, conservation

AMASYA YALIBOYU EVLERİNİN MİMARİ ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME ve BİR ÖNERİ

Öz

Yalıboyu Evleri, Geleneksel Türk Evi’nin Amasya kentindeki örneğidir. Mimari özelliklerinin
anlayabilmek ve yorumlamak için, öncelikle tasarım kararlarının arkasındaki somut coğrafi ve soyut
sosyokültürel nedenlerin anlaşılması gerekmektedir. Her mimari yapı gibi, Yalıboyu Evleri de
bulunduğu koşulların bir ürünüdür. Bu koşulların anlaşılmasından sonra bu konutların mimari
ayrıntılarına değinilmiştir. Yapısal ve işlevsel özellikleri, arkasındaki nedenlerle birlikte ele alınarak
özgün bir değerlendirme yapılmış ve Yalıboyu Evleri’nin öğretileri düşünülerek modern bir yapı
önerisi sunulmuştur. Çalışmanın amacı, kapsamı olan Yalıboyu Evleri’nin mimari özelliklerinden
hareketle tasarım kararlarını okunaklı hale getirmek ve modern nehir kentleri için bir konut önerisi
sunmaktır. Yöntem olarak da literatür tarama, değerlendirme ve öneri sıralamasında bir çalışma
düzeni izlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Amasya, Yalıboyu Evleri, Geleneksel Türk Evi, Yeşilırmak, koruma

Kaynakça

• Aktüre, S. (1981). 19.yy Sonunda Anadolu Kenti Mekansal Yapı Çözümlemesi. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği.
• Amasya Kültür ve Turizm Dergisi. (2012). 1. sayı, Haziran-Temmuz 2012, Renkli Kalem Medya Grubu Amasya Valiliği. (2007). Amasya Kültür Envanterleri. Ankara: Uyum Ajans.
• Bechoefer, W. ve Yalçın, A. K. (1991). Amasya, Turkey: Lessons In Urbanity. MIMAR 40: Architecture in Development, Londra: Concept Media.
• Doğanbaş, M. (1996). Amasya Evleri, Ankara: Doğuş Matbaa.
• Göztaş, İ.H. (2012). Amasya Yalıboyu Evleri. Mimarlık Bülteni. Sayı 28, Nisan 2012, Mimarlar Odası Samsun Şubesi, İstanbul
• Günaltay, Ş. (1987). Yakın Şark. Ankara: TTK Yayınları.
• Güzelci, O. (2012). Amasya Yalıboyu Evleri Üzerine Bir Biçim Grameri Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, İstanbul.
• Hüsameddin, A.H. (1986). Amasya Tarihi. Ankara: Amasya Belediyesi Kültür Yayınları.
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu İlke Kararları. (1999). Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Strabon. (1969). Geographica, Çeviri: Pekman, A., XII, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Tanyeli, U. (1987). Anadolu-Türk Kentinde Fiziksel Yapının Evrim Süreci, Doktora Tezi, İTÜ, İstanbul.
• Türkoğlu, E. (2006). Amasya İli, Hatuniye Mahallesi Geleneksel Yerleşim Dokusunun Analizi, Değerlendirilmesi ve Koruma Geliştirme Önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yalçın, A. K. (1997). Amasya Geleneksel Kent Dokusu, Amasya Koruma Amaçlı İmar Planı Araştırma ve Analiz Çalışmaları, Amasya.
• Yalçın, A.K. (1996). Ottoman House Construction in The Old Town Of Amasya, “The Ottoman House-Papers From Amasya Symposium” (Ed. S. Ireland, W. Bechhoefer), The British Institute of Archeology, Ankara ve The University of Warwick.