EXAMINING WEARABLE ART WITH CONCEPTUAL APPROACHES TO THE BODY AND CLOTHING

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 17, 67 - 88, 31.12.2023

Defne Bozbıyık , Mustafa Gülgürler

Öz

A person needs to dress in order to take part in society and at the same time reveal his social status
and personality traits. With this feature, humans are distinguished from other living creatures in
nature. The body, which is a part of society, communicates with the outside world and integrates with
it through clothing. Transforming daily use items into works of art has become possible by adopting
the conceptual understanding in art.
The wearable art movement, which emerged in the 1970s, was shaped by the influence of social,
cultural and artistic changes. In this period, when the feminist art movement was on the rise, the
group, mostly women, interpreted wearable textile products from an artistic perspective. Artists with
feminist sensitivities, who think that fashion is a trap for women, have contextualized works that are
considered “women’s work” as high art while widening their distance from fashion. For this reason,
the works are positioned separately from the body in their presentation, like a painting or sculpture.
However, paradoxically, as fashion moves closer to art, the boundaries between wearable art and
fashion are blurred. Within the structure of the conceptual approach open to different disciplines,
the understanding of contemporary art has transformed the clothing form into a tool of conceptual
content, removing it from the search for a labor-based aesthetic concern in the first appearance of
wearable art. The conceptual problems that the artist wanted to reflect regarding the body were
expressed through clothing. Today, wearable art has lost the spirit of the 1970s, but clothing will
continue to be used as a means of artistic expression in the fields of fiber art, fashion, mixed media
art and art.
The common denominator of wearable art and fashion, the use of clothing as a means of artistic
expression and communication, and the relationships between these areas are exemplified by
scanning the literature.

Anahtar Kelimeler

Body, Wearable Art, Clothing, Conceptual Clothing, Art Wear

GİYİLEBİLİR SANATIN BEDEN VE GİYSİYE KAVRAMSAL YAKLAŞIMLAR İLE İNCELENMESİ

Öz

İnsanın toplum içinde yer alabilmesi ve aynı zamanda sosyal statüsünü ve kişilik özelliklerini
ortaya koyabilmesi için giyinmesi gerekmektedir. Bu özelliği ile insan, doğadaki diğer canlılardan
ayırılmaktadır. Toplumun bir parçası olan beden, giysi aracılığıyla dış dünyayla iletişim kurmakta
ve onunla bütünleşmektedir. Günlük kullanım eşyasının sanat eserine dönüşebilmesi ise, sanatta
kavramsal anlayışın benimsenmesiyle mümkün hale gelmiştir.
1970’lerde ortaya çıkan giyilebilir sanat hareketi, sosyal, kültürel ve sanatsal değişimlerin etkisiyle
birlikte şekillenmiştir. Feminist sanat hareketinin de yükselişte olduğu bu dönemde çoğunluğunu
kadınların oluşturduğu grup, giyilebilir tekstil ürünlerini sanatsal bir bakış açısıyla yorumlamışlardır.
Modanın kadın için bir tuzak olduğunu düşünen feminist duyarlılığa sahip sanatçılar, modayla
mesafelerini açarken “kadın işi” olarak görülen işleri yüksek sanat olarak bağlamsallaştırmışlardır.
Bu sebeple eserler sunumlarında bir resim veya heykel gibi bedenden ayrı konumlandırılmıştır.
Ancak paradoksal bir şekilde, modanın sanata daha da yaklaşması giyilebilir sanat ile moda arasında
sınırların bulanıklaşmasına neden olmuştur. Kavramsal yaklaşımın farklı disiplinlere açık yapısı
içinde çağdaş sanat kavrayışı giysi formunu, giyilebilir sanatın ilk ortaya çıkış biçimdeki emeğe
dayalı bir estetik kaygı arayışından çıkararak kavramsal içeriğin aracı haline getirmiştir. Bedene
ilişkin sanatçının yansıtmak istediği kavramsal problemler giysiyle ifade edilmiştir. Bugün giyilebilir
sanat 1970 ruhunu yitirmiştir ancak lif sanatı, moda, mixed media art ve sanat alanlarında giysi,
sanatsal ifadenin bir aracı olarak kullanılmaya devam edecektir.
Giyilebilir sanat ve modanın ortak paydasındaki giysinin, sanatsal anlatım ve iletişim aracı olarak
kullanılması ve bu alanların birbirleriyle olan ilişkileri literatür taranarak, örneklendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden, Giyilebilir Sanat, Giysi, Kavramsal Giysi, Sanatsal Giysi

Kaynakça

• Alp, K. Ö. (2014, Kasım-Aralık). Feminist Sanatta Beden ve Yabancılaşma. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi ART-e, s. 338-365. https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/193479
• Antmen, A. (2021). 20.Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. (11. Baskı) İstanbul: Sel.
• Arzu Evecen, Melek Koç. (2021, 11). Modada Çirkinlik Algısı. Journal of İnterdisciplinary and Intercultural Art, s. 1-14.
• Barrett, T (2019). Neden Bu Sanat? Çağdaş Sanatta Estetik ve Eleştiri. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Bayburtlu, Ç. (2018.11) Kimono ve Batı Modasına Etkileri. Journal of Interdiciplinary and Intercultural Art, s.55-87. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/642197
• Berger, J. (2013). Görme Biçimleri. (19. Baskı) İstanbul: Metis
• Canatan, K. (2015). Beden sosyolojisi: Toplumsal Bedenden Kurgulanan Bedene. N. K. Senanur Avcı içinde, Bedenin Anlamı ve Sınırları (s. 1-24). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. https://openaccess.izu.edu.tr/ xmlui/bitstream/handle/20.500.12436/2729/Beden%20sosyolojisi.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Çeliksap, S (2023). Disiplinlerarası Sanat ve İletişim Araştırmaları, Sanat Tasarım ve İletişim Birliği Cilt 2, 161-190, Bişkek: Literatürk Academia
• Çeliksap, S. (1992). Giyside Gerçeküstü Arayışlar, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi
• Değerli, N.G. (2018). 21.yüzyılda Giyilebilir Sanatın Öncü Moda Tasarımcılar. İdil, s 1413-1426
• Entwiste, J. (2015). Fashion, Dress And Modern Social Theory. Malden: Polity. https://www.researchgate. net/publication/322162486_Joanne_Entwistle_The_fashioned_body_Fashion_dress_modern_social_ theory_EntwistleJoanne_The_fashioned_body_Fashion_dress_modern_social_theory_2nd_ed_Polity_ Press_Cambridge_UK_2015_247_pp_ISBN_978-0-745/link/5a57f26445851529a2ee572e/download
• Esenyel, Z. (2020). Vicudun Fenomolojisi, Ankara: Nobel,
• Felsin, N. (2016 Ağustos 12). Clothing As Subject. Art Journal, s 20-29. https://www.scribd.com/ document/654277869/clothing-as-subject
• Fogg, M. (2014). Modanın Tüm Öyküsü, Çin: Hayalperest Yayınevi
• Haylamaz, G. (2022). Çağdaş Sanatta Giysi Formu Üzerinden İfadeler Bedensiz Giysiler. Ankara: İksad Yayınevi. https://iksadyayinevi.com/wp-content/uploads/2022/11/CAGDAS-SANATTA-GIYSIFORMU-UZERINDEN-IFADELER-BEDENSIZ-GIYSILER.pdf
• Hemmings, J. (2004). Hybrid Sources: Depictions Of Garments In Postcolonial Textile Art. The Space Between Textiles-Art-DesignFashion, Volume 2, Isbn 0-9752106-2-9, S. 1. https://eprints.soton.ac.uk/41061/1/ RAE.Hemmings4.pdf
• Kawamura,Y. (2016) Moda-loji. İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Kawla, A (2022.08.07). The Kimono Body, Fashion Teory, s. 299-310. https://www.researchgate.net/ publication/233518120_The_Kimono_Body/link/5d4a786392851cd046a6c611/download
• King, S.R. (2000) Wearable Art Inspired by the Effects of Informatıon Technology at the Beginning of the Twenty-First Century, The Graduate School, University of Wisconsin-Stout, Menomonie. https://minds. wisconsin.edu/bitstream/handle/1793/39537/2000kings.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Leventon, M. (2006). Artwear. China: Thames and Hudson.
• Michaud, Y. (2021). Görselleştirme Beden ve Görsel Sanatlar. j.-J. C. Alain Corbin içinde, Bedenin Tarihi 3 (s. 557-580). İstanbul: Alfa.
• Nicole Pellegrin. (2008). Sıradan İnsanların Bedeni, Bedenin Sıradan Kullanımı. J.-J. C. Alain Corbin içinde, Bedenin Tarihi 1 (s. 119). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Onur, D. A. (2020.07.29). Giyilebilir Sanat Akımı ve Kadın Sanatçıların Etkileri. Akdeniz Sanat, s 231-243. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/854063
• Özdoğru, Ş (2011,06 02) Modern Sanat Akımları ve Moda. İdil, s.211-238. https://www.idildergisi.com/ makale/pdf/1354662190.pdf
• Sözüer, Z. D. (2019, 08 5). Tekstil Üretiminde Performatif Yaklaşımlar. Ulak Bilge, s. 527-534. https://www. ulakbilge.com/makale/pdf/1571759849.pdf
• Timurkan, M. G. (2008, Temmuz). Felsefi Bedenden Sosyolojik Bedene. Ethos Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Dialoglar, s. 1-12. https://ethosfelsefe.com/sites/default/files/2021-09/FELSEFI%20BEDENDEN%20 SOSYOLOJIK%20BEDENE[1].pdf
• Yetmen, G. (2012). Giyilebilir Sanat. Ethos Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 5 (1), s.76-93. https://www.maschamioni.ch/application/files/4215/9750/2842/GoezdeYetmen-WearableArt-2012- ETHOSDialoguesS81ff88.pdf
• İnternet Kaynakları
• URL1:https://tr.wikipedia.org/wiki/Kimono
• URL2: https://aposto.com/i/moda-tasarim-dunyasinin-dehasi-issey-miyake
• URL3: Carolinebroadhead. (2023, 01 12). carolinebroadhead.com: https://carolinebroadhead.com
• URL4: https://brooklynrail.org/2022/12/artseen/Beverly-SemmesMarigold
• URL 5: https://en.wikipedia.org/wiki/Beverly_Semmes
• URL 6: https://www.west86th.bgc.bard.edu/exhibitionreviews/charles-ledray-workworkworkworkwork/
• URL7: https://en.idei.club/26488-chiharu-shiota-art.html