KAHVE POSASI KATKILI SIRLARIN SERAMİK BÜNYELERE ETKİLERİ

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 19, 43 - 62, 31.12.2024

Deniz Tutgun , Leyla Kubat

Öz

Kahve posası, günlük yaşamda sıkça karşılaşılan bir atık malzeme olmasının yanı sıra, sürdürülebilir
bir kaynak olarak seramik üretiminde yenilikçi uygulamalara imkân sunmaktadır. Bu araştırma,
seramik sırlarında kahve posasının etkilerinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada,
literatür taraması ve deneysel yöntem birlikte kullanılarak kapsamlı bir araştırma yaklaşımı
uygulanmıştır. Kahve posası, organik bir bileşen olarak değerlendirilmiş ve ergitici hammaddeler
olan sülyen, üleksit, sodyum feldispat, potasyum feldispat ve frit ile birlikte çeşitli sır reçetelerinin
hazırlanmasında kullanılmıştır. Bu reçeteler, kırmızı, şamotlu ve beyaz seramik bünyelere uygulanmış
ve 1050°C’de oksidasyon ve redüksiyon atmosferlerinde fırınlanarak doku, renk ve yüzey özellikleri
incelenmiştir.
Deneysel süreç boyunca, kahve posasının seramik yüzeylerde yarattığı fiziksel ve estetik etkiler
ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir. Kahve posasının içerdiği organik bileşenlerin yanmasıyla, sır
üzerinde oluşan etkiler, özellikle yüzey dokusu ve renk farklılıkları açısından değerlendirilmiştir.
Ayrıca, oksidasyon ve redüksiyon atmosferlerinin sırlar üzerindeki etkileri karşılaştırmalı olarak ele
alınmıştır.
Araştırma sonuçları, kahve posasının seramik sırlarında alternatif bir organik bileşen olarak
değerlendirilebileceğini göstermiştir. Elde edilen bulgular, kahve posasının yanma sonucu
oluşturduğu farklı doku ve renk özelliklerinin seramik yüzeylere yenilikçi bir yaklaşım sunduğunu
göstermektedir. Özellikle yanma süreciyle oluşan yüzey dokuları ve renk geçişleri, estetik açıdan
özgün sonuçlar elde edilmesine olanak tanımaktadır.
Bu bağlamda, çalışma, seramik sır reçetelerine alternatif organik materyallerin dahil edilmesi yoluyla
özgün ve yenilikçi sonuçların elde edilebileceğini kanıtlamaktadır. Ayrıca, kahve posası gibi günlük
yaşamda kolaylıkla temin edilebilen bir malzemenin, sürdürülebilir ve yaratıcı bir şekilde seramik
üretiminde kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Seramik Teknolojisi, Seramik Sırları, Kül Sırları, Organik Malzeme, Kahve Posası

EFFECTS OF COFFEE PULP ADDED GLAZES ON CERAMİC STRUCTURES

Öz

This research was carried out to investigate the effects of coffee pulp on ceramic glazes. In the study,
a comprehensive approach was adopted by using a combination of literature review and experimental
method. Coffee pulp was evaluated as an organic component and used in the preparation of various
glaze recipes together with melting raw materials such as sulphene, ulexite, sodium feldspar,
potassium feldspar and frit. These recipes were applied to red, chamotte and white ceramic bodies
and fired at 1050°C in oxidation and reduction atmospheres to investigate texture, colour and surface
properties.
During the experimental process, the physical and aesthetic effects of coffee pulp on ceramic
surfaces were analysed in detail. The effects of the combustion of the organic components contained
in the coffee pulp on the glaze were evaluated, especially in terms of surface texture and colour
differences. In addition, the effects of oxidation and reduction atmospheres on glazes were analysed
comparatively.
The results of the study revealed that coffee pulp can be used as an alternative organic component
in ceramic glazes. The findings show that the different texture and colour properties of coffee pulp
as a result of combustion offer an innovative approach to ceramic surfaces. In particular, the surface
textures and colour transitions formed by the combustion process allow aesthetically unique results
to be obtained.
In this context, the study proves that original and innovative results can be obtained by incorporating
alternative organic materials into ceramic glaze recipes. It also shows that a material such as coffee
pulp, which is easily available in daily life, can be used in a sustainable and creative way in ceramic
production.

Anahtar Kelimeler

Ceramic Technology, Ceramic Glazes, Ash Glazes, Organic Materials, Coffee Pulp

Kaynakça

• Yüce, F. (2023). Türk Aslan, S. Aromatik Katkılar Kullanılarak Demlenen Türk Kahvelerinin Duyusal Değerlendirmesi, Toros Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım Ve Mimarlık Fakültesi Gastronomi Ve Mutfak Sanatları Bölümü Ulusal Kahve Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı İçinde (7). Mersin: Toros Üniversitesi Yayınevi, Nisan 2023.6-17.
• Tunç, Ş., (2014). Kahvehane, O. P., & Yeri, K. K. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İslam Araştırmaları Anabilim Dalı, İstanbul.
• Şahbaz, S. (2007). Geçmişten günümüze kahvehaneler, kahvehanelerin sosyal hayyattaki yeri ve önemi: Aydın merkez örneği (Master’s thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• AŞIK, N. A. (2017). Değişen kahve tüketim alışkanlıkları ve Türk kahvesi üzerine bir araştırma. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 5(4), 310-325.
• Kubat, L. (2020). Kestane Kabuğu Külünün Sır Bileşeni Olarak Kullanılabilirliğinin Araştırılması. Akademik Sanat, 5(9), 61-70.