Sukuk Yatırım Sertifikalarının FFMS 3 ve FFMS 34 Kapsamında Muhasebeleştirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 72 - 99, 19.03.2021

Aynur Akpınar Mehmet Emin Çetintaş

https://doi.org/10.25272/ijisef.821044

Öz

Bu çalışmada borsaya kayıtlı, halka açık ve Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluş (KAYİK) olarak kabul edilen örnek bir işletme tarafından satın alınan sukuk yatırım sertifikalarının, muhasebeleştirme işlemlerine yönelik uygulamalara yer verilmiştir. Bu amaçla ilk bölümde sukukun tanımı ve sukuk çeşitleri anlatılmış akabinde sukukla ilgili yasal düzenlemelere değinilmiştir. İkinci bölümde Türkiye’de sukukla ilgili yasal düzenlemeler hakkında bilgiler verilmiş, üçüncü ve son bölümde ülkemizde ve dünyada sukuk sertifikalarına ilişkin muhasebeleştirme düzenlemeleri ve FFMS 33 Sukuk, Pay ve Benzeri Araçlara Yapılan Yatırımlar ve FFMS 34 Sukuk Sahipleri İçin Finansal Raporlama Standartları hakkında bilgiler verilmiş, borsaya kayıtlı halka arz sistemini benimsemiş bir şirketin satın almış olduğu sukuk sertifikalarına ilişkin Kamu Gözetim Kurumu ( KGK ) tarafından önerilen hesap planı çerçevesinde muhasebeleştirme işlemleri yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

KGK, FFMS, Sukuk Yatırım Sertifikası, KAYİK

Accounting of Sukuk Investment Certificates in Scope Of FFMS 33 And FFMS 34

Öz

In this study, practices regarding the accounting of sukuk investment certificates purchased by an exemplary company registered in the stock exchange, open to the public and accepted as Public Interest Institution (KAYIK) are included. For this purpose, the definition of sukuk and its types are explained in the first part, and then legal regulations related to sukuk are mentioned. The second section provides information about the legal regulations in Turkey regarding sukuk, In the third and last part, information is given about the accounting regulations for sukuk certificates in our country and in the world, and FFMS 33 Sukuk, Investments in Shares and Similar Instruments, and Financial Reporting Standards for FFMS 34 Sukuk Holders. Finally, accounting procedures were carried out within the framework of the chart of accounts proposed by Puplic Oversight Authority (KGK) about the sukuk certificates purchased by a company that has adopted the public offering system registered in the stock market.

Anahtar Kelimeler

FFMS, KGK, KAYIK, Sukuk Investment Certificate

Kaynakça

• Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions (AAOIFI). (2010). Accounting, Auditing and Governance Standards for Islamic Financial Institutions. Erişim Adresi: https://aaoifi.com/announcement/aaoifi-issues-three-final-governancestandards-for-industry-adoption/?lang=en
• Alpaslan, H. İ. (2014). Yeni Bir Finansman Aracı Olarak Sukuk (Kira Sözleşmesi) ve Muhasebeleştirmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 6 (11), 15-30.
• Ausaf, A. (1993). Contemporary Practices of Islaming Financing Techniques. Jeddah: Islamic Development Bank.
• Cebeci, İ. (2019). Sukuk. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 3. Basım. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Demmağ, C. (2012). eṣ-Ṣukûkü’l-İslâmiyye ve devrühâ fi’t-tenmiyeti’l-iḳtiṣâdiyye. Amman: Daru’lFeth.
• Döndüren, H. (2006). İslami Ölçülerle Ticaret Rehberi. İstanbul: Erkam Yayınları.
• EBD Sukar, M., Muhamad, R., Gunawa, A. Y. (2008). Malaysian Sukuk: Issues in Accounting Standard. Shariah Journal, 16 (1), 63-67.
• El-Abbadi A. D. (1988). Senedâtü’l-muḳāraża. Mecelletü Mecmaʿi’l-fıḳhi’l-İslâmî, 4(3), 1961- 1991.
• El-Gamal, M. A. (2007). Islamic Finance: Law, Economics, and Practice. New York: Cambridge Universty Press.
• El-Hattabi K. T. (2009). eṣ-Ṣukûkü’l-istis̱mâriyye el-İslâmiyye ve’t-teḥaddiyâtü’lmuʿâṣıra. Müʾtemerü’l-maṣârifi’l-İslâmiyye beyne’l-vâḳıʿ ve’l-meʾmûl, Dubai.
• Eş-Şayci, V. H. ve El-Hacci, A. Y. (2009). Ṣukûkü’l-istis̱mâri’ş-şerʿiyye. el-Müʾtemerü’l-ʿilmî essenevî er-râbiʿ ʿaşer li’l-müʾessesâti’l-mâliyye el-İslâmiyye, BAE. Erişim Adresi: http://slconf.uaeu.ac.ae/prev_conf/2007/proceeding/20.swf
• Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 33: Sukuk, Pay ve Benzeri Araçlara Yapılan Yatırımlar ve Faizsiz Finans; Muhasebe Standardı 34: Sukuk Sahipleri için Finansal Raporlama. (2019, 20 Kasım). Resmî Gazete (Sayı: 30954). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/11/20191120.pdf
• Hey’etü’l-muhâsebe ve’l-mürâcaa li’l-müessesâti’l-mâliyyeti’l-İslâmiyye. (2010). elMeʿâyîrü’ş-şerʿiyye. Bahreyn, 238-243.
• Munawar I. ve Tariqullah K. (Ed). (2005). Financial Engineering and Islamic Contracts. New York: Basingstoke Palgrave Macmillan.
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı. Erişim Adresi: https://www.kgk.gov.tr/ContentAssignmentDetail/2531/Finansal-Raporlama
• Köse, M. (2002). Ticaret Hukuku Tarihi Açısından Mudarebe ve Commenda Ortaklıklarının Etkileşimi Hakkında Bir Deneme. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 17, 145-171.
• KPMG & ACCA. (2010). Harmonising Financial Reporting of Islamic Finance. Erişim Adresi: http://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDF-technical/financialreporting/tech-af-hfrif.pdf
• Mecmau’l-fıkhi’l-İslâmî. Karar No. 178, 188, 196. Erişim Adresi: http://www.fiqhacademy.org.sa/qararat/index.htm
• Yanpar, A. (2015). İslami Finans İlkeler, Araçlar ve Kurumlar. İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Yazıcıoğlu, İ. İ. & Kazak, H. (2019). İslami Finansal Enstrümanlardan Birisi Olarak Sukuk: Hibrid Sukuk İçerisinde Yer Alan Murabaha Sözleşmelerinin İslami Hükümlere Uygunluk Yönünden İncelenmesi. Journal of Life Economics, 6 (1), 91-118.
• Yılmaz, E. (2014). Yeni Bir Finansal Araç Olarak Sukuk: Çeşitleri, Türkiya Uygulaması ve Vergilendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 61, 81-100.