İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNDE KAYBOLAN DEĞERLER

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 3, 81 - 92, 31.10.2017

Durmuş KILIÇ Özgür BABAYİĞİT

Öz

Geleceğimizin
toplumunu oluşturacak olan ilkokul öğrencilerindeki kaybolan değerlerin
belirlenmesi önem arz etmektedir. İlkokul öğrencilerindeki kaybolan değerler,
gelecekteki toplumumuzda kaybolacak değerlere ışık tutması açısından önemlidir.
Bu araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinde kaybolan değerlerin belirlenmesi
ve incelenmesidir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim
(fenomenoloji) yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların seçiminde uygun
örnekleme yöntemi ve ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Ölçüt örneklemede
ölçüt olarak mesleki deneyimi on yıl ve üzerinde sınıf öğretmenleri olarak
belirlenmiştir. Ölçüt örnekleme kullanılmasındaki amaç, mesleki deneyimi çok
olan sınıf öğretmenlerinin geçmişteki ve günümüzdeki ilkokul öğrencilerinin
sahip olduğu değerleri kıyaslama imkânına sahip olmalarıdır. Araştırmanın
katılımcılarını Erzurum ili Pasinler ilçe merkezinde bir devlet ilkokulunda
görev yapan 14 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak,
araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu
kullanılmıştır. Veriler 2017 yılı haziran ayında toplanmıştır. Araştırmacılar
tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu, 14 sınıf öğretmenine
uygulanmıştır. Görüşmeler, teneffüslerde, sınıf öğretmeninin görev yaptığı
sınıfta gerçekleştirilmiştir. Sınıf öğretmenleri ile yapılan görüşmeler,
öğretmenden izin alınarak ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Verilerin
çözümlenmesinde tematik analiz kullanılmıştır. Veriler belirli temalar altında
toplanarak, okuyucunun kolayca anlayabileceği bir şekilde sunulmuştur. İlkokul
öğrencilerinde kaybolan değerlerin incelendiği bu araştırma sonucunda beş adet
temaya ulaşılmıştır. Ulaşılan temalar şunlardır: saygıda azalma, sevgide
azalma, sosyalleşme problemleri, benmerkezcilik, sorumluluk bilincinde azalma.
Ulaşılan bulgular sonucunda, sınıf öğretmenlerine ve ailelere çeşitli
önerilerde bulunulmuştur.  

Anahtar Kelimeler

İlkokul, öğrenci, değer

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). “Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış”. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
• Aladağ, S. (2012). “İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değer Eğitimi Yaklaşımlarının Öğrencilerin Sorumluluk Değerini Bilişşel Düzeyde Kazanmalarına Etkisi.” Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (1), 123-146.
• Arıkan, A. (2012). Değerler Eğitiminin Tanımı, Önemi ve Kapsamı (Ed.: Yrd. Doç. Dr. Arzu Arıkan). Okulöncesi Dönemde Değerler Eğitimi (2. Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
• Baysal, Z. N., ve Samancı, O. (2010). “İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencileri İle Değerler Üzerine Bir Çalışma.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (34). 56-69.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Christensen, L., B., Johnson, R., B., Turner, L., A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen Ve Analiz (Çev. Edt: Ahmet Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative Inquiry And Research Design: Choosing Among Five Approaches (2nd ed.). United States of America: Sage Publications, Inc.
• Çengelci, T., Hancı, B., ve Karaduman, H. (2013). “Okul Ortamında Değerler Eğitimi Konusunda Öğretmen Ve Öğrenci Görüşleri.” Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33-56.
• Deveci, H., ve Ay, T. S. (2009). “İlköğretim Öğrencilerinin Günlüklerine Göre Günlük Yaşamda Değerler.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (6). 167-181.
• Ezmeci, F. ve Dilekmen, M. (2016). “İlkokul Birinci Sınıf Öğrencilerinin Özgüvenleri.” Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 513-534.
• Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (2017). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., Hyun, H. H. (2011). How To Design And Evaluate Research in Education (8th Edition). New York: McGraw-Hill.
• Glesne, C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev.: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., ve Leech, N. L. (2015). Uygulamada Araştırma Yöntemleri: Desen Ve Analizi Bütünleştiren Yaklaşım (Çev. Ed.: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gündoğar, F. (2014). “Değişen Eğitim Anlayışı Işığında Değişen Öğretmen Yetiştirme Programları Üzerine Düşünceler.” Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Für Germanistik, 2(1), 118-127.
• Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı (2017). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Matematik Dersi Öğretim Programı (2017). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen Ve Uygulama İçin Bir Rehber (Çev. Ed.: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. (2015). Nitel Veri Analizi. (Çev. Ed Sadegül Akbaba Altun ve Ali Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Özensel, E. (2003). “Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer.” Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 217-239.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma Ve Değerlendirme Yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri). (Çeviri Editörleri: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Pedró, F. (2006). The New Millennium Learners: Challenging Our Views On ICT And Learning. Inter-American Development Bank.
• Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (2017). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Türkçe Dersi Öğretim Programı (2017). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. (2010). “İlköğretim öğrenci velilerinin okullarda kazandırılmasını arzuladığı değerler.” Değerler Eğitimi Dergisi. 8 (19), 207-223.