DEĞERLER EĞİTİMİNİN GENÇLERİN SAĞLIKLI SOSYALLEŞMELERİNE ETKİSİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 3, 115 - 126, 31.10.2017

Bekir EMİROĞLU

Öz

Bireyin
içinde yaşadığı toplumun bir parçası olduğunun bilincine varması ve toplumsal
sorumluluklarını yerine getirmesi, onun toplumsal yaşamda gerekli olan sosyal
becerileri kazanması ile olanaklıdır. Gençlerin içine girecekleri toplumsal
yaşantı süreçlerinde toplumla bütünleşme ve sorumluluklar üstlenme, topluma
önderlik ve öncülük etme deneyimlerini kazanmaları noktasında değerler
eğitiminin büyük önemi olduğu açıktır. Genç sosyalleşme süreçlerinde temel
değerleri sosyal rollerine bağlı olarak öğrenir ve de içselleştirir. Bu durum
onların sadece sosyal gelişimleri için değil akademik ve duyuşsal gelişimleri
açısından da oldukça önem arz etmektedir. Bu yönüyle değerler eğitimi,
gençlerin kendilerine ve topluma ilişkin algılarını olgunlaştırması açısından,
sosyalleşme tecrübelerini değer odaklı bir bakış açısıyla ele almayı gerekli
kılmaktadır. Diğer yandan grup dinamiğinin anlaşılabilmesi ve toplumsal
reaksiyonun kavranabilmesi açısından da değerler eğitimi-sosyalleşme ilişkisi,
araştırmacılara oldukça önemli veriler sunmaktadır. Bu çalışma, değerler
eğitimine muhatap olan gençlerin, topluma yönelik farkındalıklarının ve
duyarlılıklarının arttığı, yaşamsal anlam arayışlarının daha fazla tatmin
olduğu, özgüvenlerinin geliştiği, grup içi işbirliğine etkin katılımlarının
gözlendiği, kendilerine ve topluma ilişkin algılarının olumlu yönde değiştiğine
dair güçlü ipuçları ihtiva etmektedir. “Değerler eğitiminin gençlerin sağlıklı
sosyalleşmelerine etkisi” araştırmasının nitel veri kaynaklarını,
araştırmacının proje süreci boyunca katılımcı gözlemci olarak yapmış olduğu
gözlemler ve paydaş kurum yetkilileri, öğrenciler ve veliler ile yapılan
görüşmeler oluşturmaktadır. Bulguların değerlendirilmesi aşamasında betimsel
bir yorumlama tercih edilmiş, böylelikle okuyucu açısından analizin rahat
yapılması hedeflenmiştir. Nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi
kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değerler eğitimi, sosyalleşme, özgüven, işbirliği, toplumsal sorumluluk

Kaynakça

• Bacanlı, H. (2002). Psikolojik Kavram Analizleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Baydar, P. (2009). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Belirlenen Değerlerin Kazanım Düzeyleri ve Bu Süreçte Yaşanılan Soruların Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bilgin, N. (1994). Sosyal Bilimlerin Kavşağında Kimlik Sorunu, İzmir: Ege Yayıncılık. Cashmore, J. A. ve Goodnow, J.J. (1985). Agreement between Generations: A two Process Approach. Child Development, 56, 493-501.
• Çavdar. M. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin Bireysel Değerlerinin Çok Boyutlu İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Daryal, A. M. (1994). Dini Hayatın Psiko- Sosyal Temelleri, İstanbul: M. Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Doğanay, A. (2006). Değerler Eğitimi, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi(Ed. Cemil Öztürk), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ekşi, H. (2003). Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları, Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79–96.
• Grusec, J. E. ve Goodnow, J. J. (1994). Impact of Parental Discipline Methods on the Child’s İnternalization of Values: A Reconceptualization of Current Points of View. Developmental Psychology. 30, 4–19.
• Grusec, J.E., Goodnow, J.J. ve Kuczynski, L. (2000). New Directions İn Analyses of Parenting Contributions to Children’s Acquisiton of Values, Child Development, 71(1), 205-211.
• Gürses, İ. (2010). Dindarlık ve Kişilik, Bursa: Emin Yayınları.
• Halstead, J. M. & Taylor, M. J. (2000). Learning and Teaching about Values: A Review of Recent Research, Cambridge Journal of Education, 30-2, 169-203.
• İşcan, C. H. (2007). İlköğretim Düzeyinde Değerler Eğitimi Programının Etkililiği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Ankara.
• Karniol, R. ve Ross, M. (1976). The Development of Causal Attribution in Social Perception, Joumal of Personality and Social Psychology, 34, 455-464.
• Kochanska, G. (2002). Committed Compliance, Moral Self, And İnternalization: A Mediational Model, Developmental Psychology. 38(3), 339–351.
• Savage, T.V. (1999). Teaching Self-Control Through Management and Discipline. USA: Allyn and Bacon.
• Turner, T. N. (1999). Essentials of Elementary Social Studies. Boston: Allyn and Bacon.
• UNESCO. Sinclair, M. (2004). Learning to Live Together: Building Skills, Values and Attitudes for the Twent-Fisrt Century, Geneva: International Bureau of Education.
• Vergote, V. (1978). Çocukta Din, Çev. Erdoğan Fırat, AÜİFD, 22, 315-319.
• Young, M.E. (1995). A Classroom Application of Grusec and Goodnow’s Discipline Model of Internalization of Values, Academic Search Premier, Education, 115(3) 131-172.