MILD MENTALLY DISABLED INDIVIDUALS READING COMPREHENSION AND INTERPRETATION LEVEL DETERMINATION INVESTIGATION OF THE TEXT POST DRAWN PICTURES

Yıl 2014, Cilt: 2014 Sayı: 14, 17 - 42, 22.03.2016

İbrahim Coşkun Tahir Gür Hülya Aykutlu

Öz

Gaining knowledge has a very important place in the reading and is a determining factor in the success of students. For the promotion of reading comprehension skills, educational support services provided to students with disabilities in mind the characteristics of children a proper comprehension strategies, methods and techniques to use in a positive way that will enhance students' comprehension skills. In this research, integrated students with mild intellectual disabilities to determine the students with reading comprehension levels evaluated the relation between the two levels. In this study, the level of reading comprehension and reading comprehension level determination;-read text after the taken of verbal answers, drawn after the text is showing a significant difference according to the pictures that were examined. Developed by researcher herself, the selected text prepared on the basis of the elements of the story and measurement tool that measures the level of comprehension, verbal and spoken directed to students as a answer has been received. The pictures were drawn after reading the text and photos have been examined by experts in the field.

Anahtar Kelimeler

Special education, mental disabilities, inclusive education, mild deficiency, reading skills and edu

HAFİF DÜZEY ZİHİN ENGELLİ BİREYLERİN OKUDUĞUNU ANLAMA DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ VE YORUMLANMASI AMACIYLA METİN SONRASI ÇİZİLEN RESİMLERİN İNCELENMESİ

Öz

Bilgi kazanmada okuma çok önemli bir yere sahiptir ve öğrencilerin başarılı olmalarında belirleyici bir etkendir. Okuduğunu anlama becerisinin desteklenmesi için, zihin engelli öğrencilere verilen destek eğitim hizmetlerinde çocukların özelliklerine uygun bir anlama stratejisi, yöntemi ve tekniği kullanmak bu öğrencilerin anlama becerilerini olumlu yönde artıracaktır. Bu araştırmada kaynaştırma öğrencisi olan hafif düzeyde zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama düzeylerinin belirlenmiştir. Okuduğunu anlama düzeyinin belirlenmesinin; okunan metin sonrası sözlü yanıtlar alınmasının, metin sonrası çizilen resimlere göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmanın sonunda çalışma grubundaki öğrenciler okunan hikâyedeki anlama düzeylerini resimlere sözlü cevaplara kıyasla daha yüksek oranda ve doğru yansıtmışlardır. Okunan metin sonrası çizilen resimler alınmış ve resim alanı uzmanı tarafından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, zihin engelliler, kaynaştırma eğitimi, hafif düzeyde yetersizlik, okuma becerisi ve öğretimi, okuduğunu anlama

Kaynakça

• Acat, M. B. (1996). Okuma Güçlükleri ile Okuduğunu Anlama Düzeyi Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akça, G. (2002). Hikâye haritası yönteminin, ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama beceri düzeyleri üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aktaş, H. (2011). Almanca Öğrenen Türk Öğrencilerin Yaptığı Aktarım Hataları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arabacı, İ. E. (2009). Özel Eğitim Sınıflarında Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Eğitilebilir Zihin Engelli Öğrencilere İlk Okuma Öğretiminde Kullanılan Yöntem ve Tekniklere İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ataman, A. (2003). Özel Eğitime Giriş, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Coşkun, İ. (2010). İlköğretim 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım becerilerinin Birbirini Etkileme Durumu: Eylem Araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Deniz, S. (2008). Özel Eğitim Sınıfına Devam Eden Zihin Engelli Öğrencilere Okuma Yazma Öğretiminde Kullanılan Öğretim Yöntemlerine Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Demirel, Ö. (1999). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul. ---------------- (2003). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri için Türkçe Öğretimi, (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demiryay, N. (2009). Der Einfluss der Sprachkenntnisse und des Vorwissens auf das Textverständnis von Türkischen Drittspracherwerbern des Deutschen, Journal of International Social Research, 2 (9), 106
• Doğan, B. (2002). Okuduğunu anlama stratejilerinin öğretimi ile ilgili alan yazın taraması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1).
• Dörschmann, J. (2003). Das Freie Lesen. Hamburg: Verlag Dr. Kovac.
• Duran, E. ve İnce, Y. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin okuduğunu anlama stratejilerine yönelik görüşlerinin ve bu stratejileri kullanma düzeylerinin ilişkisi Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 9-19
• Egelioğlu, F.V. (1989). Okuduğunu Anlama Düzeyinin ve Öğrenme İçin Harcanan Zamanın Bilişsel Öğrenme Düzeyine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erginer, E. (1999). İlköğretim 3., 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerilerinin Değerlendirilmesi. PAÜ: Eğitim Fak. Dergisi, 6.
• Eripek, S. (2005). Zekâ Geriliği. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Eroğlu, M. A. (2010). Zihin Engelli Öğrencilerin Eğitiminde Kullanılan Okuma–Yazma Yaklaşımları ve Yöntemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Genç, A. (2001). Yabancı Dil Olarak Almanca Dersinde Okuma Becerisinin Geliştirilmesi. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20: 80-91.
• Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Işıkdoğan, N. (2009). Hikâye Haritası Tekniğinin Zihin Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerilerini Kazanmalarındaki Etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• İşigüzel, B. (2012). Der Einfluss der Erstsprache als ein Motivationsfaktor auf den Erfolg beim Fremdsprachenlernen,Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 53-86.Karatay, Halit (2007). İlköğretim Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerine Alan Araştırması. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Özel Eğitim Dergisi. 5(2), 1-19.
• Kırcaali İftar, G. (1998). Kaynaştırma ve Destek Özel Eğitim Hizmetleri. S. Eripek (Ed.), Özel Eğitim (17-22). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 1018.
• Koçak, M. (2012). Almanya’da Yaşayan Türklerin Türkçe Dil Becerileri Üzerine Bir İnceleme, Journal of World of Turks, 4 (1), 303-313.
• Köksal, H. (2008). Deutsch als zweite Fremdsprache nach Englisch. Zum Einfluss der ersten Fremdsprache zur zweiten Fremdsprache, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2008 (1), 69-88.
• Lewandowski, T. (1991). Deutsch als Zweit- und Zielsprache. Wiss. Trier: Trier Verlag.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative Research And Case Study Applications in Education. San Francisco: JosseyBass.
• MEB, (2000). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Basımevi.
• MEB, (2001). İlköğretim okulu orta düzeyde öğrenme yetersizliği (eğitilebilir) olan çocuklar eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Morrow, L. M. (1985). Retelling stories: A Strategy for improving young children’s comprehension, concept of story structure, and oral language complexity. The Elementary School Journal, 85(5), 646--‐61.
• Oflaz, A. ve Bolat, H. (2012). Almanca Öğreniminde Ana Dili ve İngilizce Kaynaklı Girişim Hataları, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7 (1), 163516
• Oğuzkan, A. F. (2001). Çocuk Edebiyatı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ömür, F. (2009). İkinci Yabancı Dil Öğrenirken Ana Dilden veya Birinci Yabancı Dilden Kaynaklanan Olumsuz Aktarımlar, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4 (3), 1662-1679.
• Özaslan, A. (2006). Kelime Oyunları ile Kelime Dağarcığının Geliştirilmesinin Okuduğunu Anlama Düzeyine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Özdemir, E. (1991). “ Konuşma Öğretimi”, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, ss. 97- 111.
• Özdemir, E. (2002). Eleştirel Okuma (5.Baskı). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Özmen, R. (1998). Alt Özel Sınıflardaki Öğrencilerin Sesli Okudukları Öyküyü Anlama Becerilerini Kazanmalarında Doğrudan Öğretim Yöntemiyle Sunulan Bireyselleştirilmiş Okuduğunu Anlama Materyalinin Etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Pekkanlı, İ. ve Kartal, E. (2010). Yabancı Dil Öğretmen Adaylarının Anadil ve Yabancı Dilde Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma, Journal of the World of Turks, 2 (3), 91-105.
• Razı, S. (2008). Okuma Becerisi Öğretimi ve Değerlendirilmesi, İstanbul: Kriter Yayınları.
• Reutzel, D. R. ve Cooter, R. B. (2007). Strategies For Reading Assessment And Instruction: Helping Every Child Succeed (3rd ed.). New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme (4. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sidekli, S. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuma ve Anlama Becerilerini Geliştirme (Eylem Araştırması). (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sucuoğlu B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları, Yaklaşımlar, Yöntemler, Teknikler, İstanbul: Morpa Yayınları.
• Temizkan, M. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Temel Dil Becerilerinden Okuma İle İlgili Kavramları Öğrenme Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları, Journal of Ziya Gökalp Education Faculty, 17, 29-47.
• Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen Adaylarının Okuduğunu Anlama ve Okuma Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tuğlu, Y. (2011). Entwicklung von computerbasierten Lehr- und Lernmaterialien zur Förderung der Lesefertigkeit von Studierenden der Deutschlehrerausbildung in der Türkei. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uysal, A. (2003). Kaynaştırma Uygulaması Yapan Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşleri, 13.Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Ankara: Kök Yayınevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Teknikleri, (genişletilmiş 6. baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, S. (2012). Fen- Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyelerinin Öğretmen Yetiştirme Sistemine İlişkin Düşünceleri (Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Örneği),Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Sayı 11(1), Kış, 179-198.
• EK1: Araştırmada Kullanılan Metin Örneği ŞAKACI BULUT Çocuğun canı sıkılıyordu. Kıştı. Soğuktu. Güzel bir gün olsa belki dışarı çıkardı. “Ben de resim yaparım.” dedi kendi kendine. Bir kâğıt çıkardı. Pastel boyalarını masanın üzerine döktü. Kocaman bir gökyüzü yaptı önce. Bir güneş, bir de bulut oturttu ortasına. Yeşil pastelle çayırları da yapınca resmi çok güzel oldu. Bu kışta böyle yerler de özlenirdi doğrusu. Kırlara doğru koşmaya başladı. Çiçekleri kokladı, kuşların sesini dinledi. Çimenlere sırtüstü uzandı. Gökyüzünde bulutunu göremedi. Nereye gitmişti? “ Aaa! Bembeyaz bir kediye dönüşmüş bulutum!” diye bağırdı. Mehmet GÜLER EK2: Araştırmada Kullanılan Sözlü Yanıtlar İçin Yöneltilen Sorular Soru 1: “Çocuğun canı niçin sıkılıyordu?” Soru 2: “Güzel bir gün olsa belki dışarı çıkardı.” cümlesinde “güzel” yerine yazılabilecek en uygun kelime hangisidir? a)iyi b) güneşli c) bulutlu d) yağmurlu” soru: “Sizce çocuk gökyüzünü, güneşi ve bulutu yaparken hangi renkleri kullanmıştır? “ soru: “Sizce çocuk resminde hangi mevsimi anlatmıştır?” soru: “Çocuğun yaptıklarından hangileri gerçektir, hangileri hayal ürünüdür? “ Çocuğun canının sıkılması, Bulutun kediye dönüşmesi, Çocuğun resim yapması, Kış mevsiminde havanın soğuk olması, Çocuğun kırlarda koşmaya başlaması, Çocuğun resimde çayır yapması soru: “Hikâye haritasına göre; olayın başkahramanı kimdir? Olayın geçtiği yer neresidir? Olay ne zaman gerçekleşmiştir? Olayı kısaca anlatır mısınız?”