Village and Village Life in Modern Zazaki Works

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 500 - 520, 21.09.2025

İbrahim Dağılma

https://doi.org/10.21600/ijoks.1712398

Öz

Geography and homeland are important to modern realist writers, geography being a fundamental element in their literary works. Geography sometimes stands out with its traditions, customs and social structure in a more local area such as a village. Traditions, customs and social structures are more concentrated in localized areas such as in villages. Thus regional or so-called village literature has become an important mode of literary expression; the village beauty, and the villager’s life, customs, folklore and culture are the subjects of these works. In modern Zaza literature, the village and village life are focused on, without there being as yet a specific structure that could be called village literature for Zazaki. However, there is sufficient literary material for evaluation of a village literature per se. Zaza villages, the natural environment and life elements have been the subject of literary works and to a certain extent also Zazaki literary customs, culture, beliefs, difficulties, language and identity. In the present study, various of modern critical writings is examined using the data collection method. And, as a result of the findings, the village and its village life has been illustrated by way of selections and evaluations.

Anahtar Kelimeler

Zaza village literature , a literary critique of village literature , Zazaki village and village life illustrated , Zazaki language and identity , data collection method for Zaza literature

Kaynakça

• Akdağ, İ. (2021). Ti tewrê payîza şîya. Van: Peywend.
• Akman, İ. (2022). Edebiyat sosyolojisi açısından Zaza edebiyatının ilk hikâye kitabı Cer Hard Cor Asmen: köy ve köylüler. The Journal of Mesopotamian Studies, 7 (2), 169 – 184.
• Akman, İ. (2021). Zaza edebiyatında şehir-birey ilişkisi: eksik bedenler, daralan yollar, genişleyen muhayyile. Şehir: Edebî Karşılaşmalar(edt: Erman GÖREN vd.). İstanbul Üniversitesi, 1-14.
• Akman, İ. (2018). Modern zaza hikâyeciliği I. Ankara: Gece.
• Akpınar, S. (2014). Toplum-sanat ve ideoloji üçgeninde toplumcu gerçekçiliğin edebiyat ve siyaset ilişkisine yaklaşımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(30), 7-26.
• Aldatmaz, N. G. (2020). Kırmanccada (Zazacada) modern öykü. The Journal of Mesopotamian Studies, Special Issue on Zazakî and Zazas, 136-153.
• Aldatmaz, N. G. (2016. Pîltane. İstanbul: Vate.
• Güntaş Aldatmaz, N. (2013). Pîyê mi kemane cinitêne. Dîyarbekîr: Roşna.
• Aslan, C. (2011). Morıber. İstanbul: Kardelen.
• Asmîn, Ş. (2018). Zeman sey fekê kardî bî. Dîyarbekir: Roşna.
• Astare, K. (2014). Cer hard cor asmen. Îstanbul: Doz.
• Bor, B. (2016). Hêvîya macire. Dîyarbekir: Roşna.
• Bor, İ. (2014). Estareyê koyê hesarî. Dîyarbekir: Roşna.
• Canşad, M. (2023). Waştî. Dîyarbekir: Roşna.
• Cîhangîr, B. (2016). Zerrîya mın kengula ya. İstanbul: Berdan.
• Çağlayan, H. (2017). Ema lengê (esq u dez). İstanbul: Belge.
• Çem, M. (2005). Hewf. Antolojîyê Hîkayanê Kirmancki (Zazakî). Stockholm: Weqfa Kurdî ya Kulturî.
• Çem, M. (2007). Gula çemê pêrre. İstanbul: Vate.
• Çem, M. (2019). Hewnê newroze. İstanbul: Vate.
• Çîçek, A. A. (2014). Lêl. İstanbul: Vate, İstanbul.
• Çîçek, A. A. (2010). Teberik. İstanbul: Vate.
• Çîçek, E. (2023). Rinda welatî. Van: Zilan.
• Çiya, S. (2008). Dewê Welati. Çıme. 4(9), 34.
• Dağılma, İ. (2024) Vist u hiri saniyeyi. Bingöl: Vir.
• Ergun, F. (2010). Diz a sêregi. İstanbul: Arya.
• Ersoz, U. F. (2013). Berenge. Dîyarbekir: Roşna.
• Espar, J. Î. (2004). Beyi se bena. İstanbul: Vate.
• Gizligöl, İ. (2015). Arîn rê dêrî. İstanbul: Arya.
• Gunduz, D. (2000). Kilama pepûgî. Ankara: Vartan.
• Gümüş, A. (2024). Bırrhêdar. İstanbul: Vir.
• Kalan, A. R. (2014). Lêlê şodirî de yew rayîrwan. İstanbul: Vate.
• Karakaş, H. (2006). Omid esto. İstanbul: Vate.
• Karakaş, H. (2014). Zere ra. Dîyarbekir: Roşna.
• Koêkorta, M. (2001). Reuka doy. Estembol: Tij.
• Kurij, S. (2023). Dejê nimiteyi. İstanbul: Hivda.
• Kurij, S. (2013). Grev. Dîyarbekir: Roşna.
• Lanson, Gustave, Edebiyat Tarihinde Usül, Büyüyen Ay, İstanbul 2017.
• Lezgîn, R. (2008). Binê dara valêre de. İstanbul: Vate.
• Lezgîn, R. (2015). Halîn. Dîyarbekir: Roşna.
• Licokic, M. (2014). Axînê min welat. Dîyarbekir: Roşna.
• Mehmet, U. (1998). Yelge. Vate, 6, 29-35.
• Mergariji, H. (1996). Budelaê gırşi. İstanbul: Pirevi.
• Mirza, Y. (2020). Sıleman I - II – III romanê zazaki. İstanbul: Ceylan.
• Nêşite, M. (2012). Çakêto sipî. Îstanbul: Vate.
• Nikitine, B. (1994). Kürtler-sosyolojik ve tarihi inceleme. İstanbul: Deng.
• Özdemir, E. (2013). Türk ve dünya edebiyatında dönemler-yönelimler. İstanbul: Bilgi.
• Özön, M. N. (1954). Edebiyat ve tenkit sözlüğü. İstanbul: İnkılap.
• Sarı, Y. (2020). Tijê welat. Tunceli: Fam.
• Sartre, J. P. (1998). Denemeler. İstanbul: Say.
• Sertkaya, İ. (2007). Kılame şilane. İstanbul: Pêrî.
• Topaç, B. (2012). Bero sûr. Dîyarbekir: Roşna.
• Topaç, B. (2021). Menewşî. İstanbul: Vate.
• Uç, H. (2006). Ansiklopedik roman eleştiri terimleri. Ankara: Bizim Büro.
• Valêrî, N. (2023). Demserrê vîrî. İstanbul: Avesta.
• Zengelan, J. (2007). Gorse. İstanbul: Vate.