MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN OKULA BAĞLILIK DÜZEYLERİ

Yıl 2020, Cilt: II Sayı: II, 31 - 44, 31.12.2020

Suzan Çakır

Öz

Bu çalışmanın amacı, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL) öğrencilerinin okula bağlılık düzeyini öğrenci görüşleri doğrultusunda araştırmaktır. Bu araştırmanın çalışma evrenini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Düzce il merkezindeki sekiz resmi MTAL dokuz, on ve on birinci sınıflarında öğrenim gören 4070 öğrenci, örneklemini ise araştırma evreninden tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilmiş dokuz, on ve on birinci sınıfta öğrenim gören 1039 öğrenci oluşturmaktadır. MTAL öğrencilerinin okula bağlılık düzeyinin incelenmesi amacıyla Önen (2014) tarafından uyarlaması yapılan Öğrencinin Okula Bağlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Betimsel istatistiklerde yüzde ve frekans analizi, cinsiyet değişkenine göre yapılan karşılaştırmalarda bağımsız gruplar için t-testi, sınıf ve alan değişkenlerine göre yapılan karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizi (ANOVA) teknikleri kullanılmıştır. MTAL öğrencilerinin okula bağlılıklarının ortalamanın üstü (katılıyorum) bir düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okula bağlılığın alt boyutlarda en yüksek değeri sırasıyla bilişsel bağlılık-geleceğe yönelik istekler, duygusal bağlılık-aile desteği almıştır. MTAL öğrencilerinin okula bağlılığında cinsiyetin etkisi incelendiğinde bilişsel bağlılık-okul çalışmalarının kontrolü, bilişsel bağlılık-geleceğe yönelik istekler ve dışsal güdülenme alt boyutlarından elde ettikleri puanların cinsiyete göre farklılaştığı görülmektedir. Buna göre, kız öğrencilerin bilişsel bağlılık-okul çalışmalarının kontrolü ve bilişsel bağlılık-geleceğe yönelik istekler alt boyutlarından elde ettikleri puan ortalamaları erkek öğrencilere göre istatistiksel olarak daha yüksek iken, dışsal güdülenme alt boyutunda erkek öğrencilerin elde ettikleri puan ortalamaları kız öğrencilere göre istatistiksel olarak daha yüksektir. MTAL öğrencilerinin okula bağlılığında sınıf düzeyinin etkisi incelendiğinde toplam puan ile bilişsel bağlılık-okul çalışmalarının kontrolü, bilişsel bağlılık-öğretmen öğrenci ilişkileri, duyuşsal bağlılık-akran desteği ve dışsal güdülenme alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılaşma görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Okula bağlılık, Öğrenci

Kaynakça

• Ada, Ş. (2010). Okul Yönetiminde Personel Eğitim Ve İşletmecilikle İlgili İşler. (Editör: V. Çelik). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (3. bs.). Ankara: Pegem A Akademi, 141-178.
• Adıgüzel, A. ve Karadaş, H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okula ilişkin tutumlarının devamsızlık ve okul başarıları arasındaki ilişki. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-66.
• Akdağ, G.A. (2009). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının yeni ilköğretim müfredatının uygulanmasındaki etkililik düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, SBE Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Afyon.
• Altınkurt, Y. (2008). Öğrenci Devamsızlıklarının Nedenleri Ve Devamsızlığın Akademik Başarıya Olan Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 129-142.
• Arastaman, G. (2009). Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okula Bağlılık (School Engagement) Durumlarına İlişkin Öğrenci, Öğretmen Ve Yöneticilerin Görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 102-112.
• Argon, T. ve İsmetoğlu M. (2016). Öğrencilerin Lise Yaşam Kalitesi Algıları İle Okula Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(27), 238-249.
• Bahçetepe, Ü. ve Giorgetti F.M. (2015). Akademik başarı ile okul iklimi arasındaki ilişki. Istanbul Journal of Innovation in Education. 1(3), J 83-101.
• Bilge, F., Tuzgöl Dost, M. ve Çetin, B. (2014). Lise Öğrencilerinde Tükenmişliği Ve Okul Bağlılığını Etkileyen Faktörler: Çalışma Alışkanlıkları, Yetkinlik İnancı Ve Akademik Başarı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(5), 1709-1727.
• Bilgin, O. ve Taş, İ. (2018). Ergenlerde Okula Bağlılığın Yordayıcıları Olarak Okul İklimi Ve Sosyal Medya Bağımlılığı. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 15-33.
• Çakıcı, E. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarını gerçekleştirme düzeyi (Sakarya ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Çalık, T., Kurt, T. ve Çalık, C. (2011). Güvenli Okulun Oluşturulmasında Okul İklimi: Kavramsal Bir Çözümleme. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi. 1(4), 73-84.
• Dönmez, B. (2011). Bir Eğitim Kurumu Olarak Okul. S. Turan, Y. Özden, Eğitim bilimine giriş (1. bs.) (84-104). Ankara: Pegem A Akademi,.
• Erdoğdu, M.Y. ve Yüzbaş, D. (2018). Lise Öğrencilerinin Okula Bağlılık İle Genel Öz-Yeterlilik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 205-227.
• Genç, A. ve Çetin, C. (2010). Meslek Liselerinde Sınıf İçi Öğretmen Öğrenci İletisimine Yönelik Öğrencilerin Algılamaları. Öneri Dergisi, 9(33) 259-279. 10 Şubat 2019 tarihinde http://dspace.marmara.edu.tr/bitstream/handle/11424/988/169-493-1-PB.pdf?sequence=1&isAllowed=y. adresinden alınmıştır.
• Gökyer, N. (2012). Ortaöğretim Okullarındaki Devamsızlık Nedenlerine İlişkin Öğrenci Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 913-938.
• Gül, H. (2003). Davranışsal Bağlılık Yaklaşımı Ve Değerlendirmesi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 73-83.
• Gül, S., Kıran, Ö. ve Nasirsi, H. (2016). Ortaöğretim (Lise) Öğrencilerinin Devamsızlık Nedenleri Ve Yeni Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin Öğrenci Devamsızlıkları Üzerindeki Etkileri (Atakum İlçesi Örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), 925-933.
• Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş Okul Müdürünün Liderlik Alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 28, 531-548.
• Hendrickson, K. A. (2012). Student Resistance To Schooling: Disconnections With Education In Rural Appalachia. The High School Journal, 37-49. 19 Şubat 2019 tarihinde http://debdavis.pbworks.com/w/file/fetch/101325439/hendrickson%202012%20student%20resistance.pdf. adresinden alınmıştır.
• Kalaycı, H. ve Özdemir, M. (2013). Lise Öğrencilerinin Okul Yaşamının Niteliğine İlişkin Algılarının Okul Bağlılıkları Üzerine Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 293-315.
• Karababa, A., Oral, T. ve Dilmaç, B. (2018). Ortaokul Öğrencilerinde Okula Bağlılığın Yordanmasında Algılanan Sosyal Destek Ve Değerin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 269-279.
• Koth, C.W., Bradshaw, C.P. ve Leaf, P.J. (2008). A Multilevel Study Of Predictors Of Student Perceptions Of School Climate: The Effect Of Classroom-Level Factors. Journal of Educational Psychology, 100(1), 96-104.
• MEB, (2017). 13 Haziran 2017 tarihinde http://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index.php?ILKODU=81&ILCEKODU=1&SAYFANO=3 adresinden alınmıştır.
• MEB. (2018). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2017-2018. Strateji Geliştirme Başkanlığı. ISBN 978-975-11-4797-4, 9 Aralık 2018 tarihinde http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/06123056_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2017_2018.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2018). Milli Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 16.09.2017, Sayı: 30182, 18 Kasım 2018 tarihinde http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18812&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=orta%F6%F0retim adresinden alınmıştır.
• Önen, E. (2014). Öğrencinin Okula Bağlılığı Ölçeği: Türk Ortaokul ve Lise Öğrencileri İçin Uyarlama Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, [S.l.], v. 5, n. 42, oct. 2014. ISSN 1302-1370.
• Özdemir, Y. ve Koruklu, N. (2013). İlk Ergenlikte Anne Babaya Bağlanma, Okula Bağlanma Ve Yaşam Doyumu. İlköğretim Online, 12(3), 836-848.
• Özgür, G., Yörükoğlu, G. ve Baysan Arabacı, L. (2011). Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
• Sağlam, A. ve İkiz, F. E. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Şiddet Eğilimleri İle Okula Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1235-1246.
• Sarpkaya, P. (2007). Yönetici, Öğretmen, Öğrenci Ve Velilere Göre Resmi Liselerdeki Öğrenci Disiplin Sorunlarının Nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 110-121.
• Savi, F. (2011). Çocuk Ve Ergenler İçin Okula Bağlanma Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 10(1), 80-90.
• Sezer, Ş. (2018). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Tutumlarının Öğrencilerin Gelişimi Üzerindeki Etkileri: Fenomenolojik Bir Çözümleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 534-549.
• Şimşek, H. ve Çöplü, F. (2018). Lise Öğrencilerinin Riskli Davranışlar Gösterme Düzeyleri İle Okula Bağlanma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 18-30.
• Şişman, M. (2011). Öğretim liderliği (3. bs.). Ankara: Pegem Akademi. Türk Dil Kurumu (2018). Türk Dil Kurumu Sözlüğü. 28 Ekim 2018 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Wang, M.T. ve Holcombe, R. (2010). Adolescents’ Perceptions Of School Environment, Engagement, And Academic Achievement In Middle School. American Educational Research Journal, 20(10), 1-30.
• Yüner, B. ve Özdemir, M. (2017). Metaforik Okul Algısı İle Okulu Terk Eğilimi Arasındaki İlişkinin Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 1041-1060.