ANADOLU LİSESİ ÖĞRETMENLERİNİN UZAKTAN ÖĞRETİME İLİŞKİN SORUN KAYNAĞI ALGILARI

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 14, 31.12.2022

Erdal Toprakcı , Zerrin Benal Hepsöğütlü

Öz

Bu araştırmanın amacı, Anadolu Liselerinde görev yapan öğretmenlerin uzaktan öğretime yönelik görüşlerini belirleyerek, sorun kaynağı algılarını; okul yönetimi, MEB, öğretmenler, aile- öğrenciler açısından ne durumda olduğunu ortaya koymaktır. Çalışma nicel araştırma temelinde tarama deseninde yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında İzmir ilinde farklı altı ortaöğretim okulundaki 282 öğretmen oluşturmuştur. Veri toplama aracının oluşturulmasında, Toprakçı, Hepsöğütlü ve Toprakçı (2021) tarafından geliştirilen “Uzaktan Öğretim Sorun Kaynağı Ölçeği” temel alınarak öğretmenlere dönük ifadeleri kapsayan 38 maddeden oluşturulmuştur. Veri toplama aracı, İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü’nden alınan izin sonrası, “Google Form” yoluyla uygulanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşlerinin nasıl bir dağılım gösterdiğini belirlemek için araçta bulunan tüm maddelere verilen cevaplar, tanımlayıcı (frekans, ortalama, standart sapma, minimum, maksimum, medyan vb. ve karşılaştırmalar için ise (veriler normal dağılmadığından) Mann-Whitney U ile Kuruskal-Wallis testlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin uzaktan eğitimde sorun kaynaklığında cinsiyet, yaş ve kıdeme göre anlamlı bir fark görülmemiştir. Öte yandan Liselere Giriş Sınav Puan ortalamaları azaldıkça okul yönetimi alanının sorun kaynağı olma durumunun da arttığı görülmüştür. Daha önceden uzaktan öğretim ile ilgili eğitim alan öğretmenlerin ise Milli Eğitim Bakanlığı’nı sorun kaynağı olarak algıladıkları anlaşılmıştır. Öğretmenlerin büyük çoğunluğunun yüzyüze öğretimi uzaktan öğretime tercih ettikleri görülmüştür. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak uzaktan öğretimin daha nitelikli olması adına araştırmacı uygulamadakilere dönük önerilere yer vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Uzaktan öğretim, Anadolu Lisesi, Uzaktan öğretimde sorun algısı

SOURCE OF THE PROBLEM PERCEPTIONS OF ANADOLU HIGH SCHOOL TEACHERS REGARDING DISTANCE EDUCATION

Öz

The aim of this research is to determine the opinions of the teachers working in Anadolu High Schools towards distance education and their perceptions of the source of the problem; The aim is to reveal the situation in terms of school administration, MEB, teachers, family-students. The study was conducted in a screening design on the basis of quantitative research. The study group of the research consisted of 282 teachers in six different secondary schools in Izmir in the 2021-2022 academic year. In the creation of the data collection tool, the “Distance Teaching Problem Source Scale” developed by Toprakçı, Hepsöğütlü and Toprakçı (2021) was formed from 38 items including statements about teachers. The data collection tool was applied through the "Google Form" after the permission from the İzmir Directorate of National Education. In order to determine the distribution of the views of the teachers participating in the research, the answers given to all the items in the tool were descriptive (frequency, mean, standard deviation, minimum, maximum, median, etc.), and for comparisons (data were not normally distributed) Mann-Whitney U and Kuruskal-Wallis According to the results of the research, there was no significant difference according to gender, age and seniority in the source of problems in distance education. On the other hand, it was seen that as the average of the High School Entrance Exam Score decreased, the problem of the field of school administration increased. On the other hand, it was understood that they perceived the Ministry of National Education as the source of problems. It was observed that the majority of the teachers preferred face-to-face teaching to distance education. Based on the results of the research, the researcher included suggestions for those in practice in order to make distance education more qualified.

Anahtar Kelimeler

Education, Distance education, Anadolu High School, Problem perception in distance education

Kaynakça

• Akdemir, O. (2008). Teaching in online courses: experiences of ınstructional technology faculty members. Turkish Online Journal of Distance Education, 9, 2. 97-108.
• Akdemir, Ö. (2011). Teaching math online: current practices in Turkey. Journal of Educational, Technology Systems, 39, 1, 47- 64.
• Akdemir, Ö. (2011) Yüksek öğretimimizde Uzaktan Eğitim Distance Education in Turkish Higher Education Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science DOI: 10.5961/jhes.2011.011
• Akyürek, M. İ. (2021). Öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının incelenmesi: Şırnak ili örneği. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 6(2), 179-191
• Akyüz, Y. (2010). Türk Eğitim Tarihi (Onyedinci Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Al, U. ve Madran, O. (2004). Web tabanlı uzaktan eğitim sistemleri: Sahip olması gereken özellikler ve standartlar. Bilgi Dünyası, 5(2), 259-271.
• Anderson, J. (2020). The coronavirus pandemic is reshaping education. Quartz. Erişim: https://qz.com/1826369/how-coronavirus-is-changing-education
• Arat, T. ve Bakan, Ö. (2014). Uzaktan eğitim ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), 363-374
• Bakırcı H., Doğdu N., Artun H. (2021),Covid-19 Pandemi dönemindeki uzaktan eğitim sürecinde fen bilgisi öğretmenlerinin mesleki kazanımlarının ve sorunlarının incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,cilt.7,sa.2, ss.640-658,
• Barış, M. F.(2015). Üniversite öğrencilerinin uzaktan öğretime yönelik tutumlarının incelenmesi: Namık Kemal Üniversitesi örneği. Sakarya University Journal of Education, ss. 36-46.
• Başar,M.,Arslan,S.,Günsel,E.,Akpınar,M.,(2019).Öğretmen adaylarının uzaktan eğitim algısı. Eğitimde Multidisipliner Çalışmalar Dergisi,Cilt 3, Sayı 2, 14-22.
• Bozkurt, A., Akgun-Ozbek, E., Yilmazel, S., Erdogdu, E., Ucar, H., Guler, E., Sezgin, S., Karadeniz, A., Sen-Ersoy, N., Goksel-Canbek, N., Dinçer, G. D., Ari, S., ve Aydin, C. H. (2015). Trends in distance education research: a content analysis of journals 2009-2013. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 16(1). 330-363.
• Cantürk,A.,Cantürk,G.,(2021). Determining the opinions of english teachers about the distance online education experience ın covid-19 pandemic by using metaphors. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı1, 1-37.
• Creswell, J. W. (2009). Research Design: Qualitative and Quantitative Approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çakın, M. & Külekçi Akyavuz, E. (2020). Covid-19 süreci ve eğitime yansıması: öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 165-186
• Çelen, F. K., Çelik, A., ve Seferoğlu, S. S. (2013). Analysis of teachers’ approaches to distance education. Procedia–Social and Behavioral Sciences, 83, 388-392.
• Çı̇vrı̇l, H., Aruğaslan, E., & Özkara, B. (2018). Uzaktan öğretim öğrencilerinin uzaktan öğretime yönelik algıları: Bir metafor analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1) 39-59. DOI: 10.17943/etku.310168
• Demir, F., & Özdaş, F. (2020). Covid-19 sürecindeki eğitime yönelik eğitime yönelik eğitimin verilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 273-292. https://doi.org/10.37669/milliegitim.775620
• Dewey, J. (2008). Okul ve Toplum. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Gül, G. (2004). Birey toplum eğitim ve öğretmen. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 223-236.
• Doğan, C. (2005). Türkiye’de Sınıf öğretmeni yetiştirme politikaları ve sorunları. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 133-149.
• Durak, G., Çankaya, S., & İzmirli, S. (2020). COVID-19 pandemi döneminde Türkiye’deki üniversitelerin uzaktan eğitim sistemlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 787-809.
• Eğitimİş. (2020). Uzaktan öğretim sürecinde öğretmen ve öğrencilerin karşılaştıkları güçlükler araştırması (Bursa Şubesi). Erişim: https://www.habereguven.com/egitim-sen-uzaktan-egitimde-karsilasilansorunlar
• Ergun, D., (1987). Sosyoloji ve Eğitim. Ankara: V Yayını.
• Ertürk, S. (1984), Eğitimde Program Geliştirme, Ankara: Meteksan Litd. Ştd.
• Fidan, M. (2020) Covı̇d-19 Belı̇rsı̇zlı̇ğinde Eğı̇tim: İlkokulda Zorunlu Uzaktan Eğitime İlı̇şkı̇n Öğretmen Görüşleri̇, Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi,Cilt 6,Sayı 2,24-43
• Gediklioğlu, T. (2005). Avrupa Birliği Sürecinde Türk Eğitim Sistemi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 66-80.
• Genç, M. F. & Gümrükçüoğlu, S. (2020). Koronavirüs (Covıd-19) sürecinde ilâhiyat fakültesi öğrencilerinin uzaktan öğretime bakışları. Turkish Studies, 15(4), 403-422. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43798
• Gökbulut, B. (2020). Distance education students’ opinions on distance education. In M. Durnali ve İ. Limon (Ed.), Enriching teaching and learning environments with contemporary technologies (pp. 138-152). USA: IGI Global.
• Hacıoğlu, F., Alkan, C. (1997) Öğretmenlik Uygulamaları, Ankara: Alkım Yayınevi
• Hebebci, M. T., Bertiz, Y., & Alan, S. (2020). Investigation of views of students and teachers on distance education practices during the Coronavirus (COVID-19). Pandemic. International Journal of Technology in Education and Science (IJTES), 4(4), 267-282
• Horzum, M.B.,Duman,İ.,Gökmen,Ö.F.,(2016) Uzaktan eğitimde kuramlar, değişimler ve yeni yönelimler, Dergipark,Volume 2, Issue 3, 29 - 51, 31.07.2016
• Hsiung, S. C. & Deal, W. F. (2013). Distance Learning: Teaching hands-on skills at a distance. Technology and Engineering Teacher, 72(5), 36-41
• İnceoğlu, M (1993) Tutum Algı İletişim, Ankara: V Yayını
• Kalaycı, Ş. (2018). Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi.
• Kantos, Z. E. (2020). Sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim ile ilgili düşünceleri. 8. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi-Sosyal ve Eğitim Bilimleri, 67-81.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri, 11. Baskı, Tekışık Yayınları, Ankara.
• Karadağ,E.,Yucel, C.,(2020).Yeni Tip Koronavirüs Pandemisi Döneminde Üniversitelerde Uzaktan Eğitim: Lisans Öğrencileri Kapsamında Bir Değerlendirme Çalışması ,Yükseköğretim Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, 181 – 192.
• Karaduman,G.B.,Akşak,Z.E.,Duran,S.B.,(2021).Ders Eğitim Yolu İle Gerçekleştirilen Derslerine İlişkin Öğretmenlerinin Deneyimlerinin İncelenmesi.Cilt 5, Sayı 1, 1 - 17
• Karaevli, Ö. ve Levent, A.F. (2022) Salgın sürecinde yapılan uzaktan eğitimlerin öğretmenlerin profesyonel gelişimlerine etkisine ilişkin görüşler. Millî Eğitim 51(233), 303-325.
• Karakaya, M. ve Aksoy H. H. (2005). Uzaktan Eğitim Yüksek Lisans Çalışması. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Karakuş, N.; Ucuzsatar, N.; Karacaoğlu, M. Ö.; Esendemir, N.; Bayraktar, D. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik görüşleri. Rumeli Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 220-241. DOI: 10.29000/rumelide.752297.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri (13. Baskı.). Ankara: Nobel Yayınları
• Kavuk, E., & Demirtaş, H. (2021). COVID-19 Pandemisi Sürecinde Öğretmenlerin Uzaktan Öğretimde Yaşadığı Zorluklar.E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi,1(1), 55–73. Erişim: https://www.e-ijpa.com/index.php/pedandragoji/article/view/20
• Kitiş, A.C. (2010). Okul yöneticilerinin uzaktan hizmetiçi eğitime ilişkin görüşleri (Denizli ili örneği). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Kongar, (1985). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. İstanbul: Bilgi Yayını, 1985.
• Kürtüncü,M.,Kurt,A.,(2020).Covid-19 Pandemisi Döneminde Hemşirelik Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim Konusunda Yaşadıkları Sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt 7,Sayı5,66-77
• Özden, Y. (1999). Eğitimde Dönüşüm Eğitimde Yeni Değerler, Ankara: Pegem A Yayınları, s.9.
• Roberts, J. J. (2019). Online learning as a form of distance education: Linking formation learning in theology to the theories of distance education. Teologiese Studies/Theological Studies, 75(1)
• Salar, H. C. (2009). Trends in distance education in Turkey. In the Proceedings of The 23rd ICDE World Conference on Open and Distance Learning Including the 2009 EADTU Annual Conference. Maastricht: Open University.
• Sarıbaş, S., Babadağ G. (2015) Temel eğitimin temel sorunları. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi www.e-ajeli.com [Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction] e-ISSN:2148-2667 – 3 (1), 18-34
• Saygı,H.,(2021) Covid-19 pandemi uzaktan eğitim sürecinde sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı sorunlar. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi.Volume 7, Issue 2, 109
• Serçemeli, M.,Kurnaz,E.,(2020) Covid-19 Pandemi Döneminde Öğrencilerin Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Muhasebe Eğitimine Yönelik Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi.Cilt 4, Sayı 1, 40 – 53.
• Seyhan,A.,(2021 )Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının covid-19 salgını sürecinde uzaktan eğitim deneyimleri ve görüşleri, Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi,7, 65 - 93,
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlik. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Simonson, M., Schlosser, C. and Orellana, A. (2011). Distance education research: A review of the literature. Journal of Computing in Higher Education, 23, 124-142.
• Şahin, M. C. (2005).Internet tabanlı uzaktan eğitimin etkililiği: Bir meta analiz çalışması. Yüksek Lisans, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Taşkın, G. & Aksoy, G. (2021). Uzaktan eğitim hakkında öğretmen görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi , (52) , 622-647 . DOI: 10.53444/deubefd.970496
• Telli Y. G. & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Toprakçı, E.(2007) The profiles of the use of the ınternet for study purposes among university students The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET July 2007 ISSN: 1303-6521 Volume 6, Issue 3, p.129-145 ERIC No: ED500215 Full Paper:: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED500215.pdf
• Toprakçı, E. (2013). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi
• Toprakçı, E. (2017). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem Akademi
• Toprakçı, M.S., Hepsöğütlü, Z. B. & Toprakçı, E. (2021) The perceptions of students related to the sources of problems in distance education during the covid-19 epidemic (example of İzmir Anatolian High School. International Journal of Pedandragogy (e-ijpa) 1(2), 41-61
• Toprakçı, E.(2021) “Değerlerli” Uzaktan Öğretim, Hürriyet Gazetesi, Eğitim Haberleri (04.01.2021), https://www.hurriyet.com.tr/egitim/degerlerli-uzaktan-ogretim-41705164
• Toprakçı, E. ve Ersoy, M. (2008) Uzaktan öğretimde öğretmen rolleri ıı. uluslararası bilgisayar ve öğretim teknolojileri sempozyumu (sözel bildiri). Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi 16-18 Nisan 2008 Kuşadası/IZMIR Erisim: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2020/12/uzaktan-egitim-öğretmen-rolleri.pdf
• Türk Dil Kurumu (1988), Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ülkü, S. (2018). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Yalçın,C.,Bahçeci,F.,Kazu,İ.,(2021),,Öğretmenlerin Koronavirüs Pandemisi Döneminde Verdikleri Uzaktan Eğitime İlişkin Metaforik Algıları ,Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Volume 31, Issue 2, 701 - 715,
• Yalman, M. (2013).Eğitim fakültesi öğrencilerinin bilgisayar destekli uzaktan eğitim sistemi (moodle) memnuniyet düzeyleri. Turkish Studies 8(8), 1395-1406
• Yaman, S. ve Tekin, S. (2010). Öğretmenler için hizmet-içi eğitime yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1-2), 76- 87.
• Yavuz, B., & Toprakçı, E. (2021). Covid-19 Pandemisi Sebebiyle Okulların Uzaktan Öğretim Yapması ile ilgili İnternet Forumlarında Paylaşılan Görüşler. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi / Karaelmas Journal of Educational Sciences 9 (2021) 120-139. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kebd/issue/63030/913518
• Yıldız, V. A. (2020). Üniversite öğrencilerinin pandemi dönemi aldıkları eğitime ilişkin görüşleri.ICIER 2020 International Conference on Interdisciplinary Educational Reflections (19-20 June), 18-27. ISBN: 978-605-9415-52-1
• Yılmaz, E., Güner, B., Mutlu, H., Doğanay, G., & Yılmaz, D. (2020). Veli algısına göre pandemi dönemi uzaktan öğretim sürecinin niteliği. Konya: Palet Yayınları