YÜKSEKÖĞRETİMDE PLANLAMA YAKLAŞIMLARINA İLİŞKİN OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 1 - 13, 23.12.2023

Mahmut Sağır , Fatih Oğuz Çelik

Öz

Bu araştırmada yükseköğretimin planlanmasında kullanılan toplumsal talep, insangücü ve getiri oranları yaklaşımlarına ilişkin okul yöneticilerinin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 'Kolay Ulaşılabilir Örneklem' yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Kahramanmaraş ili Türkoğlu ilçesinde bulunan ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 16 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmada verileri toplamak için; araştırmacılar tarafından uzman görüşleri doğrultusunda geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; okul yöneticilerinin her üç modele de olumlu ve olumsuz yönleriyle yaklaştıkları görülmüş, toplumsal talep yaklaşımının, toplum ile yükseköğretimin bütünleşmesinde önemli bir yeri olabileceği, bu yaklaşımın kullanımıyla toplumsal talebin tam olarak karşılanamayabileceği ve toplumsal talep yaklaşımının ekonomik göstergelerle birlikte ele alınması gerektiği ifade edilmiştir. Okul yöneticilerinin insangücü yaklaşımına ise ülke ekonomisini dikkate alma noktasına olumlu, fırsat ve imkân eşitliğini sağlama noktasında ise olumsuz yaklaştıkları görülmüştür. Ayrıca okul yöneticilerinin toplumsal talep ve insangücü yaklaşımlarından farklı olarak getiri oranları yaklaşımına, geleceği tahmin etme, iş ve işgücü açığı ve bazı alanlarda aşırı yoğunlaşma açısından daha olumsuz yaklaştıkları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Toplumsal talep yaklaşımı, insangücü planlaması, getiri oranları yaklaşımı

Anahtar Kelimeler

Toplumsal talep yaklaşımı, insangücü planlaması, getiri oranları yaklaşımı

Kaynakça

• Adem, M. (1976). Yükseköğretim planlaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 336-337.
• Adem, M. (1987). İnsangücü planlaması. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 42(1), 145-160.
• Aligarh Muslim Üniversitesi (2022). Approaches of educational planning. https://old.amu.ac.in/emp/studym/99994832.pdf
• Altınok, V. (2008). Yükseköğretimde ilke ve yönelimler neler olmalı?. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 41-52.
• Arslan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin şehirle kurduğu ekonomik ve sosyal ilişkilerden memnuniyet analizi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(4), 1103-1120.
• Aytaç, T. (2020). Eğitimde planlama modelleri ve teknikleri. M. Sağır & R. Yirci (Eds.). Eğitim ekonomisi ve planlaması, 303-325. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayraç, H. N. (2003). Yeni ekonominin toplumsal, ekonomik ve teknolojik boyutları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 41-62.
• Berberoğlu, B. (2019). Yükseköğretimde fırsat eşitliği, Nizamiye Medreseleri. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 36-51.
• Büyükarslan, M. A. (1995). Toplumsal kalkınma ve eğitim. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 4(4), 535-544.
• Chibuike, O. G., & Chinelo, A. P. (2020). University education and social demand: The funding debacle. International Journal of Management, Social Sciences, Peace and Conflict Studies, 3(4), 313-325.
• Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin ekonomiye ve kalkınmaya etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 33-41.
• Çelik, Z., & Gür, B. S. (2014). Neden yükseköğretim reformu gerekli. Yeni Türkiye, 58, 719-724.
• Çetinkaya, Ç., & Döner, İ. (2012). Türkiye’de üstün yeteneklilere tanınan hakların incelenmesi. Sakarya university journal of education, 2(3), 7-20.
• Doğan, A. (2007). Afet acil müdahale dönemleri için insangücü planlaması yapmak. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Eğitim Bir Sen (EBS) (2022). Yükseköğretime bakış 2018 izleme ve değerlendirme raporu. http://www.ebs.org.tr/ebs_files/files/yayinlarimiz/Yuksek_ogretime_bakis_2018.pdf
• Ergen, H. (2013). Türkiye’de eğitimde planlama yaklaşımları ve kullanılan eğitim göstergeleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 151-167.
• Ergün, H. (2019). Eğitimde fırsat ve imkân eşitliğine farklı bir bakış. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(3), 1-17.
• Gbenu, J. P. (2012). The adoption of the principles of social demand approach (SDA) as a strategy towards ensuring the success of the UBE programme in Nigeria. Knowledge review, 24(1), 1-5.
• Gölpek, F. (2011). Yükseköğretimin getirileri ve etkinlik sorunu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 77-95.
• Gündüz, Y. (2020). Eğitim planlamasına ilişkin temel kavramlar. M. Sağır & R. Yirci (Eds.). Eğitim ekonomisi ve planlaması, 277-302. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Iroegbu, E. E. (2020). Social demand approach in educational planning. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/341188593
• Jawad, H. S. (1993). Rate of return on investment in university education: A case study of Iraq. (Doctoral dissertation, University of Leicester). ProQuest LLC.
• Kellevezir, I. (2016). Türkiye'de sürdürülebilir bir insangücü planlaması sistemi için model önerisi. [Yayımlanmış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Köse, Ö., Genç, T., & Kabak, M. (2015). Markov analizi ile insangücü planlaması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 1-12.
• Maxcy Jr, H. P. (1969). Dimensions of the educational planning process: a study of educational planning processes in selected Michigan school districts. (Doctoral dissertation, Michigan State University). ProQuest LLC.
• Öztürk, M., & Sancak, S. (2007). Hizmet içi eğitim uygulamalarının çalışma hayatına etkileri. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 2(7), 761-794.
• Sağır, M. (2020). Ekonomik kuramlar ve eğitim anlayışları. M. Sağır & R. Yirci (Eds.). Eğitim ekonomisi ve planlaması, 51-89. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sargın, S. (2007). Türkiye’de üniversitelerin gelişim süreci ve bölgesel dağılımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 133-150.
• Şirin, M. C. (2019). Engelli çocukların eğitim hakkı: İdarenin görevlerine dair hukuki bir değerlendirme. Çocuk ve Medeniyet, 4(8), 131-158.
• Tan, M. (1987). Eğitsel fırsat eşitliği: Sosyolojik bir kavram olarak gelişimi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 20(1), 245-259.
• TEDMEM (2021). Bir bakışta eğitim 2021. https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/bir-bakista-egitim-2021 Tural, N. K. (1997). Eğitim planlaması kavram, ilkeler ve yaklaşımlar. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 27(2), 793-802.
• Turhan, M., Erol, Y. C. (2020). Eğitim ekonomisine ilişkin temel kavramlar. M. Sağır & R. Yirci (Eds.). Eğitim ekonomisi ve planlaması, 1-26. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ukpong, N. (2020). Approaches to educational planning. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/339469938
• Yamamoto, G. T. (2018). Türkiye’de yükseköğretim sistemi üzerine düşünceler. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(3), 132-138.
• Yıldırım, A., Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, M. C. (2020). Türkiye'de eğitim planlaması. M. Sağır & R. Yirci (Eds.). Eğitim ekonomisi ve planlaması, 361-384. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• YÖKAK (2022). Toplumsal katkı politikası. https://portal.yokak.gov.tr/makale/kurumun-toplumsal-katki-politikasi/