SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SINIF YÖNETİMİ KAYGI DÜZEYLERİ İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 114 - 131, 23.12.2023

Mahmut Sağır , Sema Kökocak

Öz

Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi kaygı düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki inceleyen bu araştırma ilişkisel tarama yöntemiyle desenlenmiştir. Araştırmanın evreni Adıyaman merkez ilçesinde bulunan 2282 sınıf öğretmenidir. Örneklem ise basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 382 sınıf öğretmenidir. Veri Toplama aracı olarak Özkul ve Dönmez (2019) tarafından geliştirilen “Sınıf Yönetimi Kaygısı Ölçeği” ve Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilmiş olup Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından Türkçe ’ye uyarlanan “Problem Çözme Envanteri” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda genel olarak sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi kaygı düzeyleri yüksek düzeyde ve problem çözme becerileri de yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi kaygı düzeyleri öğrenim durumu ve mesleki kıdeme göre; problem çözme becerileri ise mesleki kıdeme göre anlamlı farklılıklar oluşturduğu tespit edilmiştir. Son olarak sınıf öğretmenlerinin problem çözme becerisi olan planlı yaklaşım boyutu ile zaman yönetimi kaygısı, motivasyon kaygısı ve sınıf yönetimi kaygısı toplamı arasında pozitif yönde düşük düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kaygı, sınıf yönetimi, sınıf yönetimi kaygısı, sınıf öğretmeni, problem çözme becerisi

Kaynakça

• Abazoğlu, İ., Yıldırım, O., & Yıldızhan, Y. (2016). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2016(6), 143-160.
• Akgün, A., Gönen, S., & Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 6(20), 283-299.
• Aloe, A. M.,Amo, L. C., &Shanahan, M. E. (2014). Classroom management self-efficacy and burnout: A multi variate meta-analysis. Educational psychology review, 26, 101-126.
• Anık, S. (2018). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Arslan, V. (2019). Sınıf öğretmenlerinde düşünme stilleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Atan vd., . (2018). Farklı branşlardaki sporcuların atılganlık ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. 3. Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi. Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin.
• Bal, M. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Bars, M. (2016). Öğretmen adaylarının üst bilişsel farkındalıkları, öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlikleri ve problem çözme becerilerine ilişkin algılarının incelenmesi (Doktora Tezi). Dicle Üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Başar, H. (2005).Sınıf yönetimi. 12. Baskı, Anı Yayıncılık, İstanbul.
• Bingham, A. (1971).Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Buluç, B., Sulak, S. E., & Serin, M. K. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin problem çözme becerilerine ilişkin algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2).
• Büyükkaragöz, S. (1994). Genel öğretim metodları. Atlas Kitabevi, Konya.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F., (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Cook, B. (2001). A comparison of teachers’ attitudes toward their included students with mild and severe disabilities. TheJournal of Special Education,34 (4), 203- 213.
• Creswell, J. W. (2020). Arastirma deseni, nitel, nicel ve karma yontem yaklaşımları “(SB Demir Trans.).[Researchdesign: Qualitative, quantitative, and mixed method sapproaches.]. Ankara: Egiten Kitap. Eurasian Journal of Educational Research, 85, 185-204.
• Cüceloğlu, D.(2009). İnsan ve davranış.2. Basım, Remzi Kitapevi Yayınları, İstanbul.
• Çağatay, E. (2020). İlköğretim Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerini Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Çar, B. (2021). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliliklerinin sınıf yönetimi davranışları açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, E. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile yıldırmaya maruz kalma düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Çınar, O., Hatunoğlu, A., & Hatunoğlu, Y. (2009). Öğretmenlerin problem çözme becerileri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 215-226.
• Dağ, İ.(1999). Psikolojinin ışığında kaygı. Doğu Batı Dergisi, 6, 167-174.
• Demircan, Y. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinin problem çözme becerileri karar verme stilleri ve örgütsel bağlılık düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Demirtaş, H., & Dönmez, B. (2008). Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin problem çözme becerilerine ilişkin algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 177-198.
• Denizel, E., & Cevher, F. N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 85-108.
• Dinçer, Ç. ve Akgün, E. (2015). Okul öncesi öğretmenleri için sınıf yönetimi becerileri ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Eğitim ve Bilim, 40 (177).
• Dönmez, B. (2017). Saygın öğretmen yetiştirme ve istihdamı üzerine düşünceler. Eğitime Bakış, 13(41), 22-41.
• Düzgün, Z. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin düşünme stilleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erişen, Y. (2004). Eğitimin felsefi temelleri. İlk Günden Başöğretmenliğe (içinde) Prof. Dr. Ş. Şule Erçetin (Ed). Asil Yayınları, Ankara.
• Erol, Z. (2006). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi uygulamalarına ilişkin görüşleri.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ertuğrul, N. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeylerinin problem çözme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan Yayınları.
• Gezen, H. (2021, June). Ortaokul öğretmenlerinin sınıf yönetimi kaygı düzeylerinin belirlenmesi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bırunı Unıversıty 1st Internatıonal Congress on Teachıng and Teacher Educatıon full-text Proceedıngs Book Icotte2021 11-12 June 2021 (p. 60).
• Göksün, D. O. ve Kurt, A. A. (2017). Öğretmen adaylarının 21. yy. öğrenen becerileri kullanımları ve 21. yy. öğreten becerileri kullanımları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 42(190), 107-130.
• Güçlü, N. (2000). Öğretmen davranışları. Milli Eğitim Dergisi, (147), 15-25.
• Gürer, G. (2021). “Öğretmenlerin problem çözme becerileri ile öğretim yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi”.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Haser, C. (2010). Learning toteach in the national curriculum context. European Journal of Teacher Education, 33(3), 293-307.
• Heflin, J. ve Bullock, L. (1999). Inclusion of students with emotional/behaviorial disorders: A survey of teachers in general and special education. Preventing School Failure, 43(3), 103-111.
• Heppner, P.P. ve Petersen, C.H., (1982). The development and implications of a personal problem – Solving Inventory. Journal Of Counseling Psychology, 29, 66-75.
• İnan, G. (2015). Ortaokul öğretmenlerinin problem çözme becerileri ve duygusal zekâ ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İnel, D., Evrekli, E. & Türkmen, L. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının problem çözme becerilerinin araştırılması. Pamukkale üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 29(29), 167-178.
• Kalaycı, N. (2001). Sosyal bilimlerde problem çözme ve uygulamalar. Gazi Kitabevi, Ankara.
• Karabulutlu, E. Y., Yılmaz, S., & Yurttaş, A. (2011). Öğrencilerin duygusal zekâ düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 75-79.
• Karaca, N. H., Aral, N., & Karaca, L. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerisi ve benlik saygısının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 67-74.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi (35. Baskı), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Karip, E.(2003). Sınıf yönetimi. Pegem Yayınları, Ankara.
• Kesgin, E. (2006). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin öz-yeterlilik düzeyleri ile problem çözme yaklaşımlarını kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Denizli ili örnegi).(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Merey, Z. ve Taşkın, Z. (2018).Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf yönetimi profilleri üzerine bir araştırma. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 103-112.
• Nezu, A. M.,Nezu, C. M., &D’zurilla, T. J. (2007). Solvinglife’sproblems. New York, US.
• Ocaktan, M. E., Keklik, A., & Meltem, Ç. Ö. L. (2002). Abidinpaşa sağlık grup başkanlığı'na bağlı sağlık ocaklarında çalışan sağlık personelinde Spielberger durumluluk ve sürekli kaygı düzeyi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 55(1).
• Oğuz, V. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının problem çözme becerisi ile öğretmen öz yeterlik algıları arasındaki ilişki. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi,4(1), 20-30.
• Oğuzkan, F. (1988). Orta dereceli okullarda öğretim, amaç ilke, yöntem ve teknikler. Emel Matbaacılık, Ankara.
• Oral, B. ve Dağlı, A. (1999). Öğretmen adaylarının okul deneyimine ilişkin algıları. Çağdaş Eğitim Dergisi,24(254), 18-24.
• Öğülmüş, S. (2006). Kişilerarası sorun çözme becerileri ve eğitimi. Nobel Yayınları, Ankara.
• Öncü, H. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Önder, E. ve Önder Öz, Y. (2018). Variables that predict classroom managment anxiety and classroom manage mentanxi eties level of pre-service teachers. Pegem Journal of Education and Instruction, 8(4), 645.
• Özata, O. (2004). İlköğretim okulları öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlikleri.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kara Elmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Özçakır, S. (2007).Beden eğitimi öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayışları: düzce ili örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Özgenel, M. ve Bozkurt, B. N. (2019). Öğretmenlerin politik becerileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. MM-Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi,4(1), 1-17.
• Özgül, E. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Özkul, R. (2021).Öğretmenlerin öz-yeterlilik algısı sınıf yönetimi kaygısı ve öğrenci kontrol ideolojileri arasındaki ilişkilerin analizi. (Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi Bilim Dalı, Malatya.
• Özkul, R. ve Dönmez, B. (2019). Sınıf yönetimi kaygısı: Bir ölçek geliştirme çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,20(3), 673-694.
• Özyürek, A. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarda problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 3(2), 32-41.
• Sadık, F. ve Nasırcı, H. (2019). Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin sınıf yönetimi kaygı düzeylerinin incelenmesi. Scientific Educational Studies, 3(2), 109-131.
• Serin, O. (2006). Sınıf öğretmenlerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 80-88.
• Sesli, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile disiplin anlayışlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Sharay, T. P. (2019). Peculiarities of educators’ emotional burnout in preschool educational institutions depending on thelength of Professional experience. VI International Forum on TeacherEducation:Proceedings (IFTE-2019), 1181-1189.
• Şahin, N., Şahin, N. H., &Heppner, P. P. (1993). Psychometric properties of the problem solving inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapyand Research, 17, 379-396.
• Şahin, M.(2019). Korku, kaygı ve kaygı (anksiyete) bozuklukları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırma Dergisi, 6/(10), 117-135.
• Tabachnick, B. G. &Fidell, L. S., (2013). Using multi variate statistics (6. Baskı). Pearson Education Limited. Taşğın, S. (2006). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Dergisi,14(2), 679-786.
• Tavlı, O. (2009). Lise öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Temel, V. ve Ayan, V., (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin problem çözme becerileri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17 (29), ss. 70-76.
• Temel, V. (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin problem çözme becerileri, karar verme stilleri ve öfke tarzları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri, Trabzon.
• Türnüklü, A. (2000). Türk ve İngiliz ilköğretim öğretmenlerinin sınıf içi davranış yönetim stratejilerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(23), 449- 466.
• Ulupınar, S. (1997). Hemşirelik eğitiminin öğrencilerin sorun çözme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Üredi, L. ve Başduvar, L. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının kaygı düzeylerinin incelenmesi. TurkishJournal of PrimaryEducation, 2, 57-71.
• Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. Bildiri özeti.
• Wuepper, D., & Lybbert, T. J. (2017). Perceived self-efficacy, poverty, and economic development. Annual Review of Resource Economics, 9, 383-404.
• Yalçınkaya, M. ve Tonbul, Y. (2002). İlköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algı ve gözlemler. Ege Eğitim Dergisi, 1(2).
• Yavuz, N. (2013). Özel ve devlet ilkokullarında görev yapan okul yönetirlerinin problem çözmedeki yeterlilikleri. (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi Ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Yenilmez, K., & Özabacı, N. Ş. (2003). Yatılı öğretmen okulu öğrencilerinin matematik ile ilgili tutumları ve matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 132-146.
• Yılmaz, E. (2006).Sınıf yönetim ve yaklaşımları. Ramazan Arı &Engin Deniz (Ed.), Sınıf Yönetimi, 1. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara.
• Zembat, R., Tunçeli, H. İ., & Yavuz, E. A. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 24-43.